Chỉ với hơn 2 triệu đồng cho một gram ma túy đá, một nhóm khoảng gần chục người đã có thể chơi xuyên suốt đêm. Với những người bình thường, khi được thích thú ăn một món ăn ngon hay khi hưng phấn trong quan hệ tình dục thì chỉ số dẫn truyền thần kinh là 200 đơn vị dopamine, còn với những đối tượng sau khi sử dụng hàng đá thì chỉ số này tăng lên tới 3.000 đơn vị dopamine. Do vậy, các đối tượng khi đã sử dụng hàng đá hay các chất hướng thần đều rất khó bỏ. “Gặm nhấm” não người Hiện nay, nhiều thanh niên tại Việt Nam sử dụng các chất hướng thần thuộc ma túy tổng hợp với tên gọi rất bay bổng như: hồng phiến, “ngựa” (đàn lớn, đàn nhỏ), hàng đá, đá, pha lê, thuốc lắc, bột ke... với tâm lý giải trí, tận hưởng cảm giác mới. Trong khi đó, những hiểu biết của giới trẻ về tác hại của chất này dường như vẫn rất mù mờ. Bởi họ cho rằng loại “hàng mới” này không mấy nguy cơ, nhưng theo các chuyên gia ngành dược thì hàng đá, thuốc lắc hay bột ke còn nguy hiểm hơn nhiều so với các loại ma túy truyền thống, nó đang “gặm nhấm” não bộ người dùng từng ngày từng ngày. Chị Phạm Thị Minh - trưởng nhóm tự lực “Gạch Đầu Dòng” (nhóm của những người đã và đang nghiện ma túy) - một người đã từng 7 năm nghiện ma túy và chị đã cai nghiện thành công tâm sự: “Xu hướng hiện nay của những người trẻ tuổi là sử dụng ma túy tổng hợp như hàng đá, bột ke (Ketamin tinh thể). Tôi và nhiều bạn đã không hiểu được tác hại của ma túy tổng hợp và chỉ nghĩ đến việc sử dụng chúng cho vui.” Theo chị Minh: “Khi sử dụng hàng đá, chúng tôi đã không nghĩ rằng sẽ bị nghiện và không lường trước được hậu quả của việc sử dụng những chất ma túy tổng hợp mới này. Chúng tôi chỉ nghĩ chúng tôi là những tay chơi sành điệu, đi theo những xu hướng mới trong xã hội.” Và những suy nghĩ của Minh cũng giống rất nhiều bạn trẻ khác hiện nay. Theo đánh giá của tổ chức Liên hợp quốc tại Việt Nam, hiện nay nhận thức hay hiểu biết của những bạn trẻ về các rủi ro liên quan đến sử dụng ma túy, đặc biệt là ma túy tổng hợp, các chất hướng thần mới vẫn còn hạn chế.
Dụng cụ để các đối tượng hít ma túy dạng đá, tinh thể. (Nguồn: Viện Khoa học hình sự)
Theo Thứ trưởng Bộ Công an Lê Quý Vương, cả nước hiện có gần 180.000 người nghiện ma túy. Số người nghiện đang ở cộng đồng chiếm 65%; số người đang cai nghiện trong các cơ sở chữa bệnh-giáo dục-lao động xã hội là 24%. Trong số người nghiện ma túy, nam giới chiếm đến 96%, tập trung chủ yếu vào độ tuổi từ 16 đến 30 tuổi (chiếm 50%). Kể về những trường hợp đau lòng liên quan đến sử dụng chất hướng thần, trung tá-tiến sỹ Nguyễn Xuân Trường - Phó giám đốc Trung tâm giám định ma túy (Viện Khoa học hình sự - Bộ Công an) kể, có trường hợp một cậu thanh niên ở Hà Nội lúc nào cũng có cảm giác trong tai của mình như có con vật gì như đang bò lổm ngổm. Gia đình chàng thanh niên đó đã phải đưa cậu ta tới vài bệnh viện để kiểm tra nhưng đều cho kết quả không phát hiện thấy vật gì trong tai. “Điều đáng lạ là dù kết quả của các bệnh viện có giống nhau nhưng chàng thanh niên đó vẫn quả quyết có một con vật đang bò trong tai. Và cuối cùng gia đình cậu thanh niên đó phải đưa cậu vào bệnh viện tâm thần để chữa trị,” tiến sỹ Trường cho biết.
[Chất hướng thần tràn lan và “nở rộ” chưa từng thấy]
Đánh giá về những hậu quả nặng nề của ma túy tổng hợp đối với những người sử dụng, theo tiến sỹ Trường, trường hợp của chàng thanh niên kia không hiếm, và đó là ảo giác về âm thanh - một trong những hậu quả rõ ràng nhất do việc sử dụng các chất hướng thần gây nghiện trong một thời gian dài. Đề cập đến tác hại của ma túy tổng hợp gây tâm thần cho đối tượng sử dụng, ông La Đức Cương - Giám đốc Bệnh viện tâm thần Trung ương 1 cho hay, tại bệnh viện trong những năm qua đã tiếp nhận khá nhiều trường hợp bị tâm thần do hậu quả của việc sử dụng ma túy, nhất là ma túy tổng hợp. Ông Cương phân tích, người dùng ma túy tổng hợp trong thời gian dài rất dễ bị rối loạn tâm thần, hoang tưởng và thậm chí là bị ảo giác chi phối. Họ luôn có cảm giác bị hoang tưởng, như ai đang theo dõi, xui khiến bên tai làm một việc gì đó. “Một năm tại bệnh viện tiếp nhận trung bình gần 5.000 người bệnh có vấn đề về tâm thần vào điều trị. Năm 2012 trong tổng số bệnh nhân điều trị có 6% là có vấn đề về tâm thần do ma túy gây ra. Năm nay, số bệnh nhân tâm thần do ma túy tăng hơn hẳn, do từ đầu năm bệnh viện mới đưa vào hoạt động Khoa cai nghiện dành riêng cho những người nghiện ma túy.” Chất hướng thần gây nghiện mạnh Tiến sỹ Nguyễn Xuân Trường cho biết, trước kia, hồng phiến, ma túy và thuốc lắc thịnh hành nhiều, nhưng trong mấy năm gần đây việc buôn bán và sử dụng hàng “đá” đang có xu hướng gia tăng ở Việt Nam. Các thuật ngữ “đập đá, phá núi” đang dần phổ biến và xâm nhập sâu trong giới trẻ. Loại ma túy mới này nhìn rất giống pha lê, đường phèn hay đá uống nước. Lý giải nguyên nhân vì sao các chất hướng thần mới như hàng đá có xu hướng gia tăng tại Việt Nam, tiến sỹ Trường cho hay, do mặt hàng này dễ vận chuyển và sử dụng, được dùng nhờ một dụng cụ thủy tinh gọi là “ục” – hàng đá được hóa hơi bởi nhiệt độ, đi qua bầu nước trước khi người dùng hít vào phổi, không cần dụng cụ phức tạp. Chỉ với hơn 2 triệu đồng một gram, một nhóm khoảng chục người đã có thể chơi xuyên suốt đêm. Thêm vào đó, những chất này khi người sử dụng vào nó sẽ tạo cho người ta một năng lượng sung sức giả tạo. Do đó, người dùng cảm thấy khỏe mạnh và tràn đầy năng lượng. Theo tiến sỹ Trường “hàng đá, pha lê,” có sức cuốn hút nhiều nhóm bạn trẻ, bởi khi sử dụng xong những chất trên, các đối tượng cảm thấy khỏe hơn, tăng ham muốn tình dục và sau đó họ không điều khiển được hành vi của mình. Khi đó, họ quan hệ tình dục mang tính bản năng và có thể quan hệ theo kiểu bầy đàn. “Tuy nhiên, việc sử dụng hàng đá làm cho họ tiêu hao rất nhiều năng lượng, do khi thuốc phát huy tác dụng, họ không kiểm soát được mình. Vì vậy, mấy ngày sau các đối tượng này thường mệt mỏi, trong trạng thái lơ mơ, ít ăn uống và họ rất háo nước, có khi chỉ uống nước. Đặc biệt, do tác dụng phụ của thuốc, các đối tượng sử dụng vẫn có cảm giác hân hoan, mệt nhưng không ngủ được,” tiến sỹ Trường giải thích.
[Chất hướng thần tràn lan và “nở rộ” chưa từng thấy]
Đánh giá về những hậu quả nặng nề của ma túy tổng hợp đối với những người sử dụng, theo tiến sỹ Trường, trường hợp của chàng thanh niên kia không hiếm, và đó là ảo giác về âm thanh - một trong những hậu quả rõ ràng nhất do việc sử dụng các chất hướng thần gây nghiện trong một thời gian dài. Đề cập đến tác hại của ma túy tổng hợp gây tâm thần cho đối tượng sử dụng, ông La Đức Cương - Giám đốc Bệnh viện tâm thần Trung ương 1 cho hay, tại bệnh viện trong những năm qua đã tiếp nhận khá nhiều trường hợp bị tâm thần do hậu quả của việc sử dụng ma túy, nhất là ma túy tổng hợp. Ông Cương phân tích, người dùng ma túy tổng hợp trong thời gian dài rất dễ bị rối loạn tâm thần, hoang tưởng và thậm chí là bị ảo giác chi phối. Họ luôn có cảm giác bị hoang tưởng, như ai đang theo dõi, xui khiến bên tai làm một việc gì đó. “Một năm tại bệnh viện tiếp nhận trung bình gần 5.000 người bệnh có vấn đề về tâm thần vào điều trị. Năm 2012 trong tổng số bệnh nhân điều trị có 6% là có vấn đề về tâm thần do ma túy gây ra. Năm nay, số bệnh nhân tâm thần do ma túy tăng hơn hẳn, do từ đầu năm bệnh viện mới đưa vào hoạt động Khoa cai nghiện dành riêng cho những người nghiện ma túy.” Chất hướng thần gây nghiện mạnh Tiến sỹ Nguyễn Xuân Trường cho biết, trước kia, hồng phiến, ma túy và thuốc lắc thịnh hành nhiều, nhưng trong mấy năm gần đây việc buôn bán và sử dụng hàng “đá” đang có xu hướng gia tăng ở Việt Nam. Các thuật ngữ “đập đá, phá núi” đang dần phổ biến và xâm nhập sâu trong giới trẻ. Loại ma túy mới này nhìn rất giống pha lê, đường phèn hay đá uống nước. Lý giải nguyên nhân vì sao các chất hướng thần mới như hàng đá có xu hướng gia tăng tại Việt Nam, tiến sỹ Trường cho hay, do mặt hàng này dễ vận chuyển và sử dụng, được dùng nhờ một dụng cụ thủy tinh gọi là “ục” – hàng đá được hóa hơi bởi nhiệt độ, đi qua bầu nước trước khi người dùng hít vào phổi, không cần dụng cụ phức tạp. Chỉ với hơn 2 triệu đồng một gram, một nhóm khoảng chục người đã có thể chơi xuyên suốt đêm. Thêm vào đó, những chất này khi người sử dụng vào nó sẽ tạo cho người ta một năng lượng sung sức giả tạo. Do đó, người dùng cảm thấy khỏe mạnh và tràn đầy năng lượng. Theo tiến sỹ Trường “hàng đá, pha lê,” có sức cuốn hút nhiều nhóm bạn trẻ, bởi khi sử dụng xong những chất trên, các đối tượng cảm thấy khỏe hơn, tăng ham muốn tình dục và sau đó họ không điều khiển được hành vi của mình. Khi đó, họ quan hệ tình dục mang tính bản năng và có thể quan hệ theo kiểu bầy đàn. “Tuy nhiên, việc sử dụng hàng đá làm cho họ tiêu hao rất nhiều năng lượng, do khi thuốc phát huy tác dụng, họ không kiểm soát được mình. Vì vậy, mấy ngày sau các đối tượng này thường mệt mỏi, trong trạng thái lơ mơ, ít ăn uống và họ rất háo nước, có khi chỉ uống nước. Đặc biệt, do tác dụng phụ của thuốc, các đối tượng sử dụng vẫn có cảm giác hân hoan, mệt nhưng không ngủ được,” tiến sỹ Trường giải thích.
Trung tá-tiến sỹ Nguyễn Xuân Trường - Phó giám đốc Trung tâm giám định ma túy (Viện Khoa học Hình sự)
Hiện nay, nhiều bạn trẻ sử dụng các chất hướng thần vì cho rằng đây là loại chất không gây nghiện. Bàn về quan điểm trên, tiến sỹ Trường phân tích, đó là quan niệm hoàn toàn sai lầm, bởi những chất hướng thần như thuốc lắc, hàng đá thậm chí còn gây nghiện cao hơn cả ma túy. Nguyên nhân do đây là các chất hướng thần kích thích thần kinh trung ương và gây ra ảo giác mạnh, gây cảm giác như giảm đau, hưng phấn hay cảm giác dễ chịu... mà giới trẻ khi dùng nhiều lần thì sẽ phải sử dụng lại nó, nếu không sẽ rất khó chịu. “Chẳng hạn như, với những người bình thường, khi được thích thú ăn một món ăn ngon hay khi hưng phấn trong quan hệ tình dục thì chỉ số dẫn truyền thần kinh là 200 đơn vị dopamine, còn với những đối tượng sử dụng hàng đá thì chỉ số này tăng lên tới 3.000 đơn vị dopamine. Do vậy, các đối tượng khi đã sử dụng rất khó bỏ. Bởi người sử dụng không chỉ lệ thuộc vào những viên ma túy đó về mặt sinh lý mà còn phụ thuộc cả về mặt tâm lý. Nó khiến cho con người ta cứ thôi thúc tìm đến mặt hàng đó để sử dụng,” tiến sỹ Trường nhấn mạnh. Theo các chuyên gia về y tế, người sử dụng ma túy tổng hợp nhiều sẽ gây tác hại đối với toàn bộ cơ thể như hệ hô hấp, hệ tim mạch, hệ thần kinh, hệ sinh dục bị suy giảm. Vì vậy làm hủy hoại sức khỏe, làm mất khả năng lao động, học tập, làm cho thần kinh người nghiện bị tổn hại. Như vậy, cái vòng xoáy của bệnh lý đó sẽ tác động và hủy hoại dần cơ thể của người sử dụng ma túy, trong đó, bộ não là nơi bị tổn thương hiển hiện rõ nhất. Nhận định về tình hình ma túy tại Việt Nam, bà Pratibha Mehta, Điều phối viên thường trú của Liên Hợp Quốc tại Việt Nam khẳng định: “Các tổ chức Liên Hợp Quốc nhận thấy các vụ bắt giữ ma túy và buôn lậu ma túy qua biên giới Việt Nam đang ngày một nhiều hơn. Chúng tôi cũng nhận thức được mối nguy hiểm từ việc lạm dụng các chất kích thích dạng Amphetamine và các chất hướng thần mới đang tăng lên trong thanh niên Việt Nam. Vì vậy, chúng ta cần hành động để giúp các bạn trẻ hiểu rõ những tác hại tiềm tàng của việc lạm dụng những chất này.” Trước thực tế vấn đề ma túy tại Việt Nam đang phức tạp và nóng bỏng, tại Hội nghị trực tuyến toàn quốc sơ kết công tác phòng, chống AIDS và phòng, chống tệ nạn ma túy, mại dâm 6 tháng đầu năm và xác định nhiệm vụ trọng tâm 6 tháng cuối năm 2013, Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh, trong thời gian tới việc phòng chống ma túy phải được coi là nhiệm vụ trọng tâm, không được buông lỏng, và cần sự vào cuộc của toàn xã hội./. Bài 3: Chống ma túy tổng hợp: Cuộc chiến với kẻ... vô hình
| Để giúp các bậc phụ huynh theo dõi và nhận biết được những dấu hiệu sớm khi các bạn trẻ sử dụng hàng đá, thuốc lắc… tiến sỹ Trường khuyến cáo các bậc phụ huynh khi thấy con đi chơi thâu đêm về có những biểu hiện như mệt mỏi, chán ăn, không ngủ vài ngày sau đó nhưng đặc biệt háo nước và uống rất nhiều nước, da khô lại và xạm, tinh thần không ổn định thì cần lưu ý. Đặc biệt, nếu các bậc phụ huynh nghi ngờ con mới sử dụng thì có thể đưa con em tới Trung tâm giám định ma túy (Viện Khoa học hình sự) 1-2 ngày sau đó để xét nghiệm nước tiểu – việc làm rất đơn giản nhưng có thể cho kết quả rất hữu ích để can thiệp kịp thời nhằm tránh những hậu quả đáng tiếc. Hiện, việc cai nghiện cho các đối tượng nghiện ma túy tổng hợp còn rất nhiều khó khăn, do Bộ Y tế chưa có phác đồ cai nghiện dành cho những đối tượng này. Vì vậy, việc các phụ huynh cần theo dõi, phát hiện sớm để có những can thiệp kịp thời là biện pháp hữu hiệu nhất để giúp các bạn trẻ thoát khỏi “cạm bẫy” của ma túy tổng hợp, những chất hướng thần đáng sợ. |
Thùy Giang (Vietnam+)
