Qua rà soát của Sở Công Thương tỉnh Đắk Nông, trên địa bàn có tấtcả 47 chợ trước và sau khi thành lập tỉnh năm 2004, vốn đầu tư chủ yếutừ ngân sách địa phương và Trung ương.
Trong đó có 41 chợ sau khi xâydựng xong, đã bị bỏ hoang, không họp chợ, không hoạt động buôn bán dẫnđến các công trình, hạng mục của chợ ngày càng xuống cấp, hư hại, lãnhphí hàng tỷ đồng.
41 chợ này được sếp vào loại 3, đượcxây dựng chủ yếu ở các xã trên toàn tỉnh. Sau khi hoàn thành hầu như cácchợ hoạt động đều kém hiệu quả. Trong đó, 7 chợ (Quảng Trực, ThuậnTiến, Quảng Phú, Đắk Ru, Trường Xuân, Đắk Mol-Đắk Hòa) không hoạt động.Các chợ này điều được xây dựng từ nguồn vốn của trung ương 135 và vốncủa địa phương với kinh phí mỗi chợ từ 500 triệu đến hơn 1 tỷ đồng.
Hầuhết các dự án chợ xây dựng đều giao cho Ủy ban Nhân dân huyện làm chủ đầu tư. Hiệnnay không chỉ riêng chợ 135 mà các chợ thuộc dự án kinh phí của huyệnđều có chung tình trạng hệ thống phòng cháy chữa cháy, điện, nước… vẫncòn sơ sài, chưa đảm bảo an toàn cần thiết. Nên sau khi các công trìnhđược hoàn thành người dân không vào buôn bán dẫn tới hậu quả chợ khônghoạt động.
Qua thực thực trạng đó, một số địa phương thấy sự lãng phí,bỏ hoang nên xin chuyển mục đích của dự án sang hoạt động xã hội khácnhư nhà văn hóa cộng đồng, trường học, trường mẫu giáo…
Trong khi đó cácchợ có quy mô trên 200 hộ dân như tại trung tâm các huyện như ĐắkR’lấp, Đắk Song, Cư Jút, Đắk Mil, thị xã Gia Nghĩa lại đang hoạt độngquá tải, quỹ diện tích mở rộng nâng cấp gặp nhiều khó khăn. Hiện nay vấnđề đang gây bức xúc có chợ khang trang mà còn xuất hiện nhiều chợ tựphát như chợ Trường Xuân, Đắk Mol, Đắk Ru…mọc ngay bên cạnh chợ dự án,hay nằm nhếch nhắc vỉa hè đường quốc lộ.
Hầu hết các dự ánchợ tại các địa phương xã không thu phí, chỉ thu các khoản hoạt động vệsinh môi trường, tiền điện, tiền nước... thế nhưng các tiểu thương,người dân vẫn chưa mặn mà với các công trình chợ dự án.
Trước tình trạngnhiều chợ bỏ hoang hoặc hoạt động không hiệu quả, ông Nguyễn ThanhTòng, Trưởng phòng Quản lý Thương mại, Sở Công Thương tỉnh Đắk Nông chobiết, sau khi ra soát tất cả các chợ trên địa bàn tỉnh theo chỉ đạocủa Bộ Công Thương, nhận thấy nguyên nhân chủ yếu dẫn đến các chợ hoạtđộng không có hiệu quả, bỏ hoang là do địa điểm xây dựng chợ không hợplý, cách xa trung tâm khu dân cư, tâm lý người dân, cách điều hành,vậnđộng của địa phương không dứt khoát nên người dân vẫn chưa ý thức đượcđể vào chợ buôn bán.
Cùng với đó, tình trạng buôn bán tự phát ngoài lề đường vẫntiếp diễn gây mất trật tự, ô nhiễm môi trường. Đa số các địa phương chưanắm cụ thể nhu cầu cần thiết xây dựng chợ của người dân, nên việc ngôichợ hoàn thành trở thành cái đình làng. Nhiều ngôi chợ đã được xây ở cácvị trí xa khu như chợ Đắk Ru khiến cho người dân chuyển buôn bán nơimới.
Hậu quả hiện nay phần lớn các dự án xây dựngchưa có tính toán phương án, quyền lợi của người dân khi chuyển đổi vàovị trí mới. Việc bố trí xây chợ phải do chính quyền địa phương tại nơixây dựng lập ra phương án sao cho có hiệu quả về sau. Đa số quá trìnhxây dựng vẫn chưa có sự liên kết giữa các cơ quan ban ngành, lấy ý kiếnngười dân…nên dẫn tới hiện nay nhiều dự án chợ bỏ hoang hoặc không hoạtđộng gây lãng phí ngân sách nhà nước./.
Trong đó có 41 chợ sau khi xâydựng xong, đã bị bỏ hoang, không họp chợ, không hoạt động buôn bán dẫnđến các công trình, hạng mục của chợ ngày càng xuống cấp, hư hại, lãnhphí hàng tỷ đồng.
41 chợ này được sếp vào loại 3, đượcxây dựng chủ yếu ở các xã trên toàn tỉnh. Sau khi hoàn thành hầu như cácchợ hoạt động đều kém hiệu quả. Trong đó, 7 chợ (Quảng Trực, ThuậnTiến, Quảng Phú, Đắk Ru, Trường Xuân, Đắk Mol-Đắk Hòa) không hoạt động.Các chợ này điều được xây dựng từ nguồn vốn của trung ương 135 và vốncủa địa phương với kinh phí mỗi chợ từ 500 triệu đến hơn 1 tỷ đồng.
Hầuhết các dự án chợ xây dựng đều giao cho Ủy ban Nhân dân huyện làm chủ đầu tư. Hiệnnay không chỉ riêng chợ 135 mà các chợ thuộc dự án kinh phí của huyệnđều có chung tình trạng hệ thống phòng cháy chữa cháy, điện, nước… vẫncòn sơ sài, chưa đảm bảo an toàn cần thiết. Nên sau khi các công trìnhđược hoàn thành người dân không vào buôn bán dẫn tới hậu quả chợ khônghoạt động.
Qua thực thực trạng đó, một số địa phương thấy sự lãng phí,bỏ hoang nên xin chuyển mục đích của dự án sang hoạt động xã hội khácnhư nhà văn hóa cộng đồng, trường học, trường mẫu giáo…
Trong khi đó cácchợ có quy mô trên 200 hộ dân như tại trung tâm các huyện như ĐắkR’lấp, Đắk Song, Cư Jút, Đắk Mil, thị xã Gia Nghĩa lại đang hoạt độngquá tải, quỹ diện tích mở rộng nâng cấp gặp nhiều khó khăn. Hiện nay vấnđề đang gây bức xúc có chợ khang trang mà còn xuất hiện nhiều chợ tựphát như chợ Trường Xuân, Đắk Mol, Đắk Ru…mọc ngay bên cạnh chợ dự án,hay nằm nhếch nhắc vỉa hè đường quốc lộ.
Hầu hết các dự ánchợ tại các địa phương xã không thu phí, chỉ thu các khoản hoạt động vệsinh môi trường, tiền điện, tiền nước... thế nhưng các tiểu thương,người dân vẫn chưa mặn mà với các công trình chợ dự án.
Trước tình trạngnhiều chợ bỏ hoang hoặc hoạt động không hiệu quả, ông Nguyễn ThanhTòng, Trưởng phòng Quản lý Thương mại, Sở Công Thương tỉnh Đắk Nông chobiết, sau khi ra soát tất cả các chợ trên địa bàn tỉnh theo chỉ đạocủa Bộ Công Thương, nhận thấy nguyên nhân chủ yếu dẫn đến các chợ hoạtđộng không có hiệu quả, bỏ hoang là do địa điểm xây dựng chợ không hợplý, cách xa trung tâm khu dân cư, tâm lý người dân, cách điều hành,vậnđộng của địa phương không dứt khoát nên người dân vẫn chưa ý thức đượcđể vào chợ buôn bán.
Cùng với đó, tình trạng buôn bán tự phát ngoài lề đường vẫntiếp diễn gây mất trật tự, ô nhiễm môi trường. Đa số các địa phương chưanắm cụ thể nhu cầu cần thiết xây dựng chợ của người dân, nên việc ngôichợ hoàn thành trở thành cái đình làng. Nhiều ngôi chợ đã được xây ở cácvị trí xa khu như chợ Đắk Ru khiến cho người dân chuyển buôn bán nơimới.
Hậu quả hiện nay phần lớn các dự án xây dựngchưa có tính toán phương án, quyền lợi của người dân khi chuyển đổi vàovị trí mới. Việc bố trí xây chợ phải do chính quyền địa phương tại nơixây dựng lập ra phương án sao cho có hiệu quả về sau. Đa số quá trìnhxây dựng vẫn chưa có sự liên kết giữa các cơ quan ban ngành, lấy ý kiếnngười dân…nên dẫn tới hiện nay nhiều dự án chợ bỏ hoang hoặc không hoạtđộng gây lãng phí ngân sách nhà nước./.
K’GỬIH (TTXVN)
