Tuyên truyền về chính sách bảo hiểm xã hội tự nguyện cho người lao động. (Ảnh: PV/Vietnam+) Du lịch tại thành phố Hội An (Quảng Nam) đã tấp nập khách trở lại và vì thế thu nhập của người lao động ở đây cũng đang ổn định hơn. Sau một thời gian dài khó khăn, nhiều người lao động đã hiểu được tầm quan trọng của các chính sách bảo hiểm và quyết định trích một phần tiền lương hàng tháng để tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện.
Mong muốn tuổi già có lương hưu
Ông Phan Phước Tùng (58 tuổi), Chủ tịch Nghiệp đoàn Xích lô tại phố cổ Hội An (Quảng Nam) vui mừng chia sẻ thông tin lượng khách du lịch đổ về Hội An ngày càng đông khiến người lao động đạp xích lô có công ăn việc làm, thu nhập ổn định.
Theo ông Tùng, Nghiệp đoàn Xích lô Hội An được thành lập năm 1997 tập hợp những người lao động tự do làm nghề đạp xích lô tại phố cổ Hội An. Từ ngày đầu thành lập, nghiệp đoàn chỉ có 52 đoàn viên, đến nay đã có 102 đoàn viên. Nghề đạp xích lô không chỉ phục vụ khách du lịch có nhu cầu đi xích lô ngắm khu phố cổ mà còn tạo ra hình ảnh độc đáo, nét đẹp cổ cho xứ này.
Thời gian qua, thông qua sự vận động, tuyên truyền của chính quyền, của cơ quan bảo hiểm xã hội, các thành viên nghiệp đoàn xích lô đã biết tới hình thức tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện. Mặc dù mức thu nhập trung bình chỉ khoảng 8-10 triệu đồng/tháng nhưng trong tổng số 102 người tham gia nghiệp đoàn đã có hơn 10 người quyết định tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện với mong muốn tuổi già có lương, có thẻ bảo hiểm y tế miễn phí.
Ông Tùng chia sẻ: “Ngày trước thu nhập từ du lịch ổn định, nhiều công việc phục vụ du lịch nên nói thật cũng không quá lo lắng về tuổi già, thế nhưng trải qua khó khăn của đại dịch COVID-19 tôi mới thấu hiểu sự bấp bênh của cuộc sống, của công việc. Do đó, tôi rất mong muốn có được một khoản lương ổn định khi cao tuổi, không thể làm nghề được nữa.”
[Cải cách an sinh xã hội: Nguy cơ 12 triệu lao động không có lương hưu]
Từ tổng thu nhập mỗi tháng khoảng hơn 10 triệu đồng của nghề đạp xích lô, ông Tùng quyết định trích khoảng 1 triệu đồng mỗi tháng để đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện đã được hơn một năm nay. Còn các anh em khác trong nghiệp đoàn có người đóng 500.000 đồng, 700.000 đồng, 800.000 đồng mỗi tháng.
Ông Phan Phước Tùng chia sẻ về việc tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện. (Ảnh: PV/Vietnam+) Sau khi một số người lao động trong nghiệp đoàn tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện, ông Huỳnh Tân (47 tuổi) cũng bắt đầu quan tâm tới bảo hiểm xã hội tự nguyện hơn. Dù cũng rất mong muốn tuổi già có lương hưu nhưng ông Tân vẫn còn do dự chưa tham gia vì đang phải nuôi hai con học đại học và cấp 3.
“Tôi cũng đang cân nhắc thêm khi có thu nhập tốt hơn, có thêm chính sách mới hỗ trợ thì tôi sẽ tham gia,” ông Huỳnh Tân chia sẻ.
Hiện nay, bên cạnh quy định hỗ trợ đóng của Nhà nước, tỉnh Quảng Nam đang hỗ trợ thêm cho nhóm đối tượng khác tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện là 5% đến năm 2025. Ông Tùng cho biết chính sách hỗ trợ này đã khiến người lao động có thêm động lực tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện.
“Chúng tôi mong muốn tăng mức hỗ trợ này và kéo dài sau năm 2025 để những người lao động tự do như chúng tôi có động lực để đóng tiếp,” ông Tùng chia sẻ.
“Cú hích” từ giảm điều kiện hưởng lương hưu
Quyết định tham gia bảo hiểm xã hội khi đã qua tuổi 55 nên ông Tùng rất kỳ vọng vào việc giảm thời gian đóng bảo hiểm xã hội tối thiểu xuống còn 15 năm theo dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội sửa đổi để có thể đủ điều kiện hưởng lương hưu khi đến tuổi về hưu.
“Được nghe giới thiệu về giảm số năm đóng hưởng lương hưu tôi mới quyết định tham gia đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện. Đa số các anh em trong nghiệp đoàn cũng đều lớn tuổi, khoảng trên 45, 50 tuổi nên cũng đều quan tâm, ngóng chờ việc giảm thời gian đóng để được hưởng lương lưu,” ông Tùng cho hay.
Bà Trương Thị Minh Tâm, Giám đốc Bảo hiểm Xã hội Thành phố Hội An (Quảng Nam) cũng cho biết quy định điều kiện về thời gian tối thiểu đóng bảo hiểm xã hội để hưởng lương hưu là 20 năm, như vậy là còn khá dài, điều này làm giảm tính hấp dẫn, chưa thu hút người lao động tự do tích cực tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện. Mặt khác, bảo hiểm xã hội bắt buộc người lao động được hưởng 5 chế độ còn người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện chỉ được hưởng 2 chế độ là hưu trí và tử tuất.
Theo bà Tâm, thời gian qua Bảo hiểm xã hội thành phố Hội An đã tích cực triển khai bằng nhiều hình thức linh hoạt, tìm tòi, nghiên cứu cách làm mới để đảm bảo duy trì và tăng nhanh tỷ lệ người dân tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện, bảo hiểm y tế. Thông qua nhiều kênh tuyên truyền, vận động, người dân đã biết nhiều hơn về bảo hiểm xã hội tự nguyện và số lượng tham gia cũng đang tăng dần.
Ông Nguyễn Văn Lanh, Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân thành phố Hội An cho biết Hội An có đến 90% số lao động liên quan trực tiếp hoặc gián tiếp tới du lịch. Sau dịch COVID-19, du lịch Hội An đã phục hồi được 60%. Từ đầu năm đến nay, Hội An đón hơn 1,9 triệu khách, trong đó 1,5 triệu khách quốc tế. Với đà phục hồi như hiện nay, dự kiến cuối năm 2023, du lịch sẽ phục hồi cơ bản và tăng tốc phát triển từ năm 2024. Đây là tiền đề để đảm bảo an sinh xã hội, trong đó có phát triển bảo hiểm xã hội tự nguyện.
Người lao động tìm hiểu thông tin về chính sách bảo hiểm xã hội tự nguyện. (Ảnh: PV/Vietnam+) Chia sẻ về việc phát triển đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện tại nhóm lao động tự do, ông Nguyễn Văn Lanh cho rằng: “Kinh nghiệm phát triển đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện tại hai nghiệp đoàn xích lô và ghe thuyền cho thấy việc tuyên truyền theo nhóm nhỏ, theo đặc thù công việc, giải thích chính sách theo ngôn ngữ của họ một cách dễ hiểu đã mang lại hiệu quả.”
Đối với các chính sách bảo hiểm xã hội tự nguyện, ông Nguyễn Văn Lanh cho rằng để hấp dẫn người dân tham gia bảo hiểm xã hội thì chính sách gia tăng quyền lợi được hưởng, trong đó giảm thời gian đóng bảo hiểm xã hội hưởng lương hưu từ 20 năm xuống 15 năm là chính sách quan trọng. Bên cạnh đó, việc các hộ kinh doanh đưa vào diện tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc sẽ mở rộng độ phủ lưới an sinh xã hội, nhất là khi trên địa bàn thành phố Hội An đang có 9.000 hộ kinh doanh cá thể.
“Chính sách hỗ trợ của Nhà nước cũng được duy trì ổn định bởi đây vừa hỗ trợ tài chính nhưng cũng là để tạo niềm tin cho người tham gia với sự cam kết đồng hành vì mục tiêu an sinh xã hội,” ông Nguyễn Văn Lanh khẳng định.
Thông thường người lao động tự do khi còn trẻ sẽ không quan tâm tới việc tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện vì thu nhập chưa ổn định, phải chăm lo gia đình, con cái. Nhóm lao động này thường quan tâm tới việc tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện khi đã lớn tuổi, do đó việc giảm điều kiện hưởng lương hưu trong dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội sửa đổi nếu được thông qua sẽ là ‘cú hích” quan trọng để quyết định tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện./.
