Nhân Ngày Quốc tế của các dân tộc bản xứ thế giới (9/8), Tổng Thư ký Liên hợp quốc Ban Ki-moon đã kêu gọi thế giới tôn trọng, bảo vệ, phát triển văn hóa và sáng tạo của các dân tộc bản xứ trên cơ sở thừa nhận quyền của người bản xứ trong kiểm soát quyền sở hữu trí tuệ và nhận được sự bồi thường công bằng đối với các di sản văn hóa và nguồn tri thức truyền thống của họ.
Ông Ban Ki-moon nhấn mạnh các dân tộc bản xứ đang đứng trước nhiều thách thức trong việc duy trì bản sắc truyền thống và tập quán vì những đóng góp văn hóa của họ thường bị lạm dụng và thương mại hóa mà không được công nhận.
Các nước cần thực hiện các biện pháp cụ thể để xử lý những thách thức mà các dân tộc bản xứ đang phải đối mặt như sự cùng khổ, bị gạt ra bên lề sự phát triển, mất đất đai, lãnh thổ và các nguồn tài nguyên, đồng thời chấm dứt những lạm dụng nghiêm trọng quyền con người đối với họ ở nhiều khu vực trên thế giới.
Theo số liệu của Liên hợp quốc, thế giới hiện có 5.000 nhóm dân tộc bản xứ khác nhau với tổng cộng 370 triệu người phân bố ở hơn 90 nước, chiếm hơn 5% dân số toàn cầu. Các dân tộc bản xứ này chính là những người bảo vệ các di sản văn hóa vô giá nhưng đang có nguy cơ biến mất. Nhân loại đã chứng kiến sức sáng tạo và đổi mới của các dân tộc bản xứ trong nghệ thuật, văn chương và khoa học.
Tiến tới hội nghị các dân tộc bản xứ toàn cầu vào năm 2014, các nước cần hành động trong quan hệ đối tác hoàn hảo với các dân tộc bản xứ để thúc đẩy các ý tưởng thực tiễn và các đề án hành động tăng cường các quyền của các dân tộc bản xứ và hỗ trợ thực hiện các khát vọng của họ.
Tổng Giám đốc Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên hợp quốc (UNESCO) Irina Bokova nhấn mạnh, các dân tộc bản xứ đang nắm giữ các giải pháp cho nhiều thách thức toàn cầu. Họ sử dụng đa số các ngôn ngữ của nhân loại và nguồn sống của họ phối hợp hài hòa giữa đa dạng sinh học và đa dạng văn hóa. Họ phát triển hệ thống tri thức với sự sáng suốt chưa từng thấy để phát triển bền vững.
Tuy nhiên, Cao ủy Liên hợp quốc về nhân quyền, bà Navi Pillay, cảnh báo các dân tộc bản xứ trên thế giới đang mất hoặc bị đe dọa mất đất đai và lãnh thổ của tổ tiên cùng với các nguồn tài nguyên thiên nhiên do bị khai thác không công bằng cho mục tiêu phát triển ở một số nước.
Trong bối cảnh này, các cơ quan của Liên hợp quốc như Chương trình Môi trường Liên hợp quốc (UNEP), Tổ chức Y tế thế giới (WHO), Quỹ Nhi đồng Liên hợp quốc (UNICEF), Tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới (WIPO), Tổ chức Phụ nữ Liên hợp quốc (UN Women)... đã cam kết cùng hành động nhằm phát huy quan hệ đối tác với các dân tộc bản xứ để bảo vệ phụ nữ và trẻ em bản xứ, cải thiện địa vị kinh tế của phụ nữ bản xứ.
Bên cạnh đó, đảm bảo quyền được hưởng giáo dục và chăm sóc y tế của người bản xứ, bảo vệ các nguồn tài nguyên sinh học chiếm tới 2/3 nguồn tài nguyên sinh học của Trái Đất thuộc lãnh thổ truyền thống của các dân tộc bản xứ cũng như tôn trọng, thừa nhận, bảo vệ và phát triển các quyền sở hữu tri thức của người bản xứ trên toàn cầu./.
Ông Ban Ki-moon nhấn mạnh các dân tộc bản xứ đang đứng trước nhiều thách thức trong việc duy trì bản sắc truyền thống và tập quán vì những đóng góp văn hóa của họ thường bị lạm dụng và thương mại hóa mà không được công nhận.
Các nước cần thực hiện các biện pháp cụ thể để xử lý những thách thức mà các dân tộc bản xứ đang phải đối mặt như sự cùng khổ, bị gạt ra bên lề sự phát triển, mất đất đai, lãnh thổ và các nguồn tài nguyên, đồng thời chấm dứt những lạm dụng nghiêm trọng quyền con người đối với họ ở nhiều khu vực trên thế giới.
Theo số liệu của Liên hợp quốc, thế giới hiện có 5.000 nhóm dân tộc bản xứ khác nhau với tổng cộng 370 triệu người phân bố ở hơn 90 nước, chiếm hơn 5% dân số toàn cầu. Các dân tộc bản xứ này chính là những người bảo vệ các di sản văn hóa vô giá nhưng đang có nguy cơ biến mất. Nhân loại đã chứng kiến sức sáng tạo và đổi mới của các dân tộc bản xứ trong nghệ thuật, văn chương và khoa học.
Tiến tới hội nghị các dân tộc bản xứ toàn cầu vào năm 2014, các nước cần hành động trong quan hệ đối tác hoàn hảo với các dân tộc bản xứ để thúc đẩy các ý tưởng thực tiễn và các đề án hành động tăng cường các quyền của các dân tộc bản xứ và hỗ trợ thực hiện các khát vọng của họ.
Tổng Giám đốc Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên hợp quốc (UNESCO) Irina Bokova nhấn mạnh, các dân tộc bản xứ đang nắm giữ các giải pháp cho nhiều thách thức toàn cầu. Họ sử dụng đa số các ngôn ngữ của nhân loại và nguồn sống của họ phối hợp hài hòa giữa đa dạng sinh học và đa dạng văn hóa. Họ phát triển hệ thống tri thức với sự sáng suốt chưa từng thấy để phát triển bền vững.
Tuy nhiên, Cao ủy Liên hợp quốc về nhân quyền, bà Navi Pillay, cảnh báo các dân tộc bản xứ trên thế giới đang mất hoặc bị đe dọa mất đất đai và lãnh thổ của tổ tiên cùng với các nguồn tài nguyên thiên nhiên do bị khai thác không công bằng cho mục tiêu phát triển ở một số nước.
Trong bối cảnh này, các cơ quan của Liên hợp quốc như Chương trình Môi trường Liên hợp quốc (UNEP), Tổ chức Y tế thế giới (WHO), Quỹ Nhi đồng Liên hợp quốc (UNICEF), Tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới (WIPO), Tổ chức Phụ nữ Liên hợp quốc (UN Women)... đã cam kết cùng hành động nhằm phát huy quan hệ đối tác với các dân tộc bản xứ để bảo vệ phụ nữ và trẻ em bản xứ, cải thiện địa vị kinh tế của phụ nữ bản xứ.
Bên cạnh đó, đảm bảo quyền được hưởng giáo dục và chăm sóc y tế của người bản xứ, bảo vệ các nguồn tài nguyên sinh học chiếm tới 2/3 nguồn tài nguyên sinh học của Trái Đất thuộc lãnh thổ truyền thống của các dân tộc bản xứ cũng như tôn trọng, thừa nhận, bảo vệ và phát triển các quyền sở hữu tri thức của người bản xứ trên toàn cầu./.
(TTXVN/Vietnam+)
