Tokyo triệu gặp Đại sứ Trung Quốc, Ngoại trưởng Nhật Bản phải cắt ngắnchuyến công du nước ngoài, công dân Nhật sinh sống hoặc đi thăm Trung Quốc đượckhuyến cáo thận trọng... Đó là những gì mà Nhật Bản đã phải làm sau vụ 6 tàu củaTrung Quốc tiến vào vùng biển gần quần đảo Senkaku tranh chấp sáng sớm 14/9.
Bắc Kinh thì tuyên bố hai nhóm tàu của Trung Quốc tới "thực thi luật pháp"xung quanh quần đảo mà Nhật mới quốc hữu hóa vài ngày trước.
Sự hiện hiện của các tàu kể trên - mà Nhật Bản coi là "chưa từng có" - xảyra đúng vào lúc có tin nói các công dân Nhật Bản bị tấn công tại Trung Quốc,đánh dấu một giai đoạn tồi tệ mới trong cuộc tranh cãi giữa hai nền kinh tế lớnnhất tại châu Á.
Những người Nhật Bản sinh sống hoặc đi du lịch Trung Quốc được cảnh báothận trọng tối đa sau khi lãnh sự quán tại Thượng Hải - nơi có rất nhiều doanhnghiệp Nhật Bản làm ăn và cũng là điểm đến ưa chuộng của du khách Nhật - đượcbáo cáo về các vụ tấn công và nhục mạ.
[Tokyo lo an toàn của công dân Nhật tại Trung Quốc]
Tokyo đã triệu Đại sứ Trung Quốc lên gặp để phản đối điều mà họ gọi là sựxâm nhập lãnh hải xung quanh quần đảo mà Nhật kiểm soát, gọi là Senkaku,nhưng Bắc Kinh cũng tuyên bố chủ quyền và gọi là Điếu Ngư.
Song Trung Quốc cũng rất kiên quyết, và bộ ngoại giao nước này ngay lậptức ra tuyên bố nói rằng các tàu đang tuần tra để đảm bảo chủ quyền lãnh thổ.
"Hai nhóm tàu giám sát Trung Quốc đã tới vùng biển xung quanh quầnđảo Điếu Ngư và các đảo phụ cận vào ngày 14/9/2012 để bắt đầu tuần tra và thựcthi luật pháp," tuyên bố của bộ này khẳng định. "Những hoạt động thực thiluật pháp và tuần tra là nhằm chứng tỏ chủ quyền của Trung Quốc đối với quần đảonày và bảo vệ các lợi ích hàng hải."
Lực lượng phòng vệ bờ biển của Nhật Bản cho biết các tàu này đã rời hếtkhỏi khu vực trên vào khoảng 13 giờ 20 (0420GMT), tức là khoảng 7 tiếng sau khi chiếc tàu đầu tiên xâm phạm.
Ngoại trưởng Nhật Koichiro Gemba đã phải cắt ngắn chuyến thăm Australia vìcăng thẳng gia tăng.
"Tôi muốn nhấn mạnh rằng chúng tôi sẽ không bao giờ để cho tình hìnhleo thang," ông nói với các nhà báo. "Chúng tôi rất hy vọng chính phủ Trung Quốcsẽ đáp lại tình hình một cách phù hợp và bình tĩnh."
Chánh Văn phòng Nội các Nhật Bản Osamu Fujimura thì cho hay bộ ngoại giaođã triệu đại sứ Trung Quốc Cheng Yonghua để phản đối.
"Chúng tôi cho rằng (việc cử) 6 tàu này chắc chắn là vụ việc chưatừng xảy ra," ông nói tại một cuộc họp báo.
Theo ôngFujimura, đại sứ Yonghua đã nhấn mạnh tuyên bố chủ quyền của Bắc Kinh đối vớicác hòn đảo ở biển Hoa Đông.
Nhật Bản cũng đã hối thúc Trung Quốc "làm tất cả những gì có thể để đảmbảo an toàn cho các công dân người Nhật ở Trung Quốc," ông cho biết.
[Trung Quốc sẽ "không lùi một tấc" trong vụ Senkaku]
Phát biểu của ôngFujimura được đưa ra trong khi lãnh sự quán Nhật Bản tại Thượng Hải báo cáo vềmột loạt các vụ tấn công. Thông báo trên website của lãnh sự quán viết:"Một nhóm đang đi ăn tối muộn đã bị người Trung Quốc lăng mạ và tấn công."Lãnh sự quán cũng cho hay có những trường hợp mà người Nhật bị ném đồ ăn thứcuống vào người.
Một quan chức ngoại giao Nhật Bản ở Thượng Hải kể với AFP rằng trong haivụ, những kẻ tấn công đã hỏi "mày có phải người Nhật không" trước khi ra tay.
Bộ Ngoại giao Nhật đã cảnh báo các công dân thận trọng với các cuộc biểutình chống Nhật và không nên gây chú ý.
Quan hệ giữa hai nước, vốn đã có nhiều chông gai do những vấn đề lịch sử,trở nên xấu đi kể từ khi các nhà hoạt động ủng hộ Bắc Kinh bị bắt và trục xuấtsau khi đổ bộ lên một trong những hòn đảo thuộc quần đảo tranh chấp hồi tháng 8.
Vài ngày sau, những người Nhật Bản theo đường lối dân tộc chủ nghĩa cũnglên cắm cờ tại đây.
Các cuộc biểu tình đã nổ ra ở nhiều nơi tại Trung Quốc và kéo dài vì NhậtBản tuyên bố quốc hữu hóa 3 đảo trong quần đảo này vào ngày 11/9 vừa qua. Nhậtđã sở hữu một đảo khác và đang thuê đảo thứ 5.
Vụ mua đảo vốn ban đầu được coi là hành động nhằm làm dịu tình hình trướcnhững phát biểu khá mạnh của Thị trưởng Tokyo Shintaro Ishihara rằng Nhật Bảnchưa hành động đủ để bảo vệ lãnh thổ.
Nhưng phản ứng của Bắc Kinh lại quyết liệt hơn dự đoán của nhiều nhà phântích. Tờ Nhân dân Nhật Báo của Đảng Cộng sản Trung Quốc trong số ra ngày 14/9 đãgọi hành động của Tokyo là sự xâm phạm chủ quyền lãnh thổ của Trung Quốc và xúcphạm công dân nước này.
"Nhật Bản đã sẵn sàng trả giá cho những hành động xấu xa của mìnhchưa?" bài bình luận trên tờ tiếng Trung viết. "Những hành động đó sẽbị coi là sự xâm lược lãnh thổ từ xa xưa của Trung Quốc và vì thế Trung Quốc sẽkiên quyết giáng trả"./.
