Dư luận thế giới đã có những phản ứng trái chiều xung quanh bài phát biểu vềchính sách Trung Đông của Tổng thống Barack Obama tối 19/5.
Tại Mỹ, các quan chức phụ trách tình hình Trung Đông đánh giá bài phátbiểu của Tổng thống Obama đưa ra vào thời điểm này là "khoảnh khắc của sự thật."
Cựu Hạ nghị sỹ Mỹ Robert Wexler và Giám đốc Trung tâm nghiên cứu tình hìnhTrung Đông Daniel Abraham nhận định việc lần đầu tiên một tổng thống Mỹ côngkhai kêu gọi giải quyết cuộc xung đột Israel-Palestine dựa trên cơ sở đường biêngiới năm 1967, đã giúp giới lãnh đạo của cả hai quốc gia Trung Đông này đưa rađược quyết định trên cơ sở hai bên cùng có lợi và phù hợp với quan điểm của Mỹ.
Ông Wexler cho rằng với chính sách trên, Tổng thống Obama đã tạo cho ngườidân Israel và Palestine một tương lai rộng mở và an toàn.
Cựu cố vấn về các vấn đề Trung Đông thuộc Hội đồng Tình báo quốc gia, ôngStephen P.Cohen, nhấn mạnh đây là lần đầu tiên chính quyền Mỹ công bố một chínhsách nghiêm túc đối với Trung Đông kể từ sau Chiến tranh Thế giới thứ hai.
Về việc Mỹ sẽ hoãn nợ 1 tỷ USD cho Ai Cập và cho nước này vay thêm 1 tỷUSD, ông Cohen nói rằng "không dễ để thực hiện những cam kết của Tổng thốngObama," song ông Obama đã "trình bày được một số bước đi có thể thực hiện, baogồm sự ủng hộ không chỉ bằng lời nói mà còn bằng hành động tích cực vì sự pháttriển kinh tế tại Ai Cập."
Theo ông Saeb Erekat, trưởng đoàn đàm phán của Palestine, Tổng thốngPalestine Mahmoud Abbas đã hoan nghênh và đánh giá cao những nỗ lực của Tổngthống Obama nhằm nối lại các cuộc đàm phán với Israel, đồng thời bày tỏ hy vọngrằng Israel và Palestine sẽ sớm đạt được thỏa thuận về quy chế cuối cùng trongthời gian tới.
Tuy nhiên, bài phát biểu của Tổng thống Obama cũng gặp phải không ít phảnứng trái chiều. Bày tỏ quan điểm về chính sách đường biên giới 1967, Thủ tướngIsrael Benjamin Netanyahu khẳng định nước này không nên bị yêu cầu rút về cácđường biên giới có từ trước cuộc chiến năm 1967, do sẽ khiến các khu dân cư đôngđúc của Israel ở Judea và Bờ Tây nằm ngoài những đường biên giới đó.
Trong một tuyên bố, Văn phòng Thủ tướng Israel đã kêu gọi Washington xácnhận sẽ giữ vững những đảm bảo dành cho Israel mà cựu Tổng thống Mỹ George W.Bush đưa ra năm 2004.
Trong khi đó, Phong trào Hồi giáo Hamas, hiện đang kiểm soát Dải Gaza, đãkêu gọi Tổng thống Mỹ phải có những hành động cụ thể chứ không phải chỉ hô hàobảo vệ các quyền lợi của người Palestine.
Người phát ngôn của Hamas tại Gaza, ông Sami Abou Zouhri, cũng đã bác bỏlời kêu gọi của ông Obama nối lại hòa đàm và công nhận Israel. Ông Zouhri nhấnmạnh: "Chúng tôi khẳng định hòa giải giữa các phe phái Palestine là công việcnội bộ của Palestine. Hamas sẽ không thừa nhận sự chiếm đóng của Israel."
Trong bài phát biểu quan trọng về Trung Đông tối 19/5 tại Bộ Ngoại giaoMỹ, Tổng thống Obama cho biết Mỹ đang xem xét thay đổi chính sách của nước nàyvới thế giới Arập nhằm tránh sự chia rẽ ngày càng sâu sắc giữa Mỹ và cộng đồngHồi giáo.
Trong một diễn biến liên quan, Tổng thống Palestine Mahmoud Abbas đã triệutập khẩn cấp một cuộc họp cấp cao, nhằm xem xét các thỏa thuận đã ký với Israelvà những vấn đề liên quan tới tiến trình hòa bình. Tổng thống Abbas kêu gọiIsrael cũng làm tương tự để đem lại cho tiến trình hòa bình một cơ hội xứngđáng. Tổng thống Abbas cũng quyết định tổ chức một cuộc họp khẩn cấp khác đểtham vấn các nước Arập về bài diễn văn của ông Obama.
Cùng ngày, Bộ Nội vụ Israel đã thông qua kế hoạch xây dựng hơn 1.500 ngôinhà định cư ở Đông Jerusalem, trong đó có 620 căn nhà tại khu định cư PisgatZeev và 900 căn nhà khác ở khu định cư Har Homa.
Quyết định này được đưa ra chỉ vài giờ trước khi Thủ tướng Netanyahu đápmáy bay đi Washington, nơi ông sẽ hội đàm với Tổng thống Obama tại Nhà Trắngtrong ngày 20/5 và có bài phát biểu quan trọng trước lưỡng viện Quốc hội Mỹ vàotuần tới./.
Tại Mỹ, các quan chức phụ trách tình hình Trung Đông đánh giá bài phátbiểu của Tổng thống Obama đưa ra vào thời điểm này là "khoảnh khắc của sự thật."
Cựu Hạ nghị sỹ Mỹ Robert Wexler và Giám đốc Trung tâm nghiên cứu tình hìnhTrung Đông Daniel Abraham nhận định việc lần đầu tiên một tổng thống Mỹ côngkhai kêu gọi giải quyết cuộc xung đột Israel-Palestine dựa trên cơ sở đường biêngiới năm 1967, đã giúp giới lãnh đạo của cả hai quốc gia Trung Đông này đưa rađược quyết định trên cơ sở hai bên cùng có lợi và phù hợp với quan điểm của Mỹ.
Ông Wexler cho rằng với chính sách trên, Tổng thống Obama đã tạo cho ngườidân Israel và Palestine một tương lai rộng mở và an toàn.
Cựu cố vấn về các vấn đề Trung Đông thuộc Hội đồng Tình báo quốc gia, ôngStephen P.Cohen, nhấn mạnh đây là lần đầu tiên chính quyền Mỹ công bố một chínhsách nghiêm túc đối với Trung Đông kể từ sau Chiến tranh Thế giới thứ hai.
Về việc Mỹ sẽ hoãn nợ 1 tỷ USD cho Ai Cập và cho nước này vay thêm 1 tỷUSD, ông Cohen nói rằng "không dễ để thực hiện những cam kết của Tổng thốngObama," song ông Obama đã "trình bày được một số bước đi có thể thực hiện, baogồm sự ủng hộ không chỉ bằng lời nói mà còn bằng hành động tích cực vì sự pháttriển kinh tế tại Ai Cập."
Theo ông Saeb Erekat, trưởng đoàn đàm phán của Palestine, Tổng thốngPalestine Mahmoud Abbas đã hoan nghênh và đánh giá cao những nỗ lực của Tổngthống Obama nhằm nối lại các cuộc đàm phán với Israel, đồng thời bày tỏ hy vọngrằng Israel và Palestine sẽ sớm đạt được thỏa thuận về quy chế cuối cùng trongthời gian tới.
Tuy nhiên, bài phát biểu của Tổng thống Obama cũng gặp phải không ít phảnứng trái chiều. Bày tỏ quan điểm về chính sách đường biên giới 1967, Thủ tướngIsrael Benjamin Netanyahu khẳng định nước này không nên bị yêu cầu rút về cácđường biên giới có từ trước cuộc chiến năm 1967, do sẽ khiến các khu dân cư đôngđúc của Israel ở Judea và Bờ Tây nằm ngoài những đường biên giới đó.
Trong một tuyên bố, Văn phòng Thủ tướng Israel đã kêu gọi Washington xácnhận sẽ giữ vững những đảm bảo dành cho Israel mà cựu Tổng thống Mỹ George W.Bush đưa ra năm 2004.
Trong khi đó, Phong trào Hồi giáo Hamas, hiện đang kiểm soát Dải Gaza, đãkêu gọi Tổng thống Mỹ phải có những hành động cụ thể chứ không phải chỉ hô hàobảo vệ các quyền lợi của người Palestine.
Người phát ngôn của Hamas tại Gaza, ông Sami Abou Zouhri, cũng đã bác bỏlời kêu gọi của ông Obama nối lại hòa đàm và công nhận Israel. Ông Zouhri nhấnmạnh: "Chúng tôi khẳng định hòa giải giữa các phe phái Palestine là công việcnội bộ của Palestine. Hamas sẽ không thừa nhận sự chiếm đóng của Israel."
Trong bài phát biểu quan trọng về Trung Đông tối 19/5 tại Bộ Ngoại giaoMỹ, Tổng thống Obama cho biết Mỹ đang xem xét thay đổi chính sách của nước nàyvới thế giới Arập nhằm tránh sự chia rẽ ngày càng sâu sắc giữa Mỹ và cộng đồngHồi giáo.
Trong một diễn biến liên quan, Tổng thống Palestine Mahmoud Abbas đã triệutập khẩn cấp một cuộc họp cấp cao, nhằm xem xét các thỏa thuận đã ký với Israelvà những vấn đề liên quan tới tiến trình hòa bình. Tổng thống Abbas kêu gọiIsrael cũng làm tương tự để đem lại cho tiến trình hòa bình một cơ hội xứngđáng. Tổng thống Abbas cũng quyết định tổ chức một cuộc họp khẩn cấp khác đểtham vấn các nước Arập về bài diễn văn của ông Obama.
Cùng ngày, Bộ Nội vụ Israel đã thông qua kế hoạch xây dựng hơn 1.500 ngôinhà định cư ở Đông Jerusalem, trong đó có 620 căn nhà tại khu định cư PisgatZeev và 900 căn nhà khác ở khu định cư Har Homa.
Quyết định này được đưa ra chỉ vài giờ trước khi Thủ tướng Netanyahu đápmáy bay đi Washington, nơi ông sẽ hội đàm với Tổng thống Obama tại Nhà Trắngtrong ngày 20/5 và có bài phát biểu quan trọng trước lưỡng viện Quốc hội Mỹ vàotuần tới./.
(TTXVN/Vietnam+)
