Là di tích lịch sử-văn hóa cấp quốc gia nhưng hiện nay Di tích Nước Là, nằm trên địa bàn huyện Nam Trà My, tỉnh Quảng Nam, đang bị xâm hại nghiêm trọng khi huyện này cho cày ủi con đường trong khu vực đã được khoanh vùng bảo vệ.
Khu Di tích lịch sử-văn hóa Nước Là nằm tại thôn 1, xã Trà Mai, huyện Nam Trà My được xếp hạng Di tích cấp quốc gia vào năm 2008 với diện tích khoanh vùng bảo vệ 271.195m2.
Trong đó, khu vực bảo vệ 1 bao gồm những điểm có các di tích như Nhà làm việc nguyên Chủ tịch nước Võ Chí Công; Cơ quan Bộ tư lệnh Khu V; Văn phòng Khu ủy; Ban Quân sự khu V; Phòng họp thường vụ… và khu vực bảo vệ 2 bao gồm diện tích có những công trình ít quan trọng hơn về mặt lịch sử.
Với một di tích mang tầm quốc gia, di tích Nước Là không chỉ có ý nghĩa về mặt lịch sử mà còn là địa điểm giáo dục truyền thống cho thế hệ trẻ. Tuy nhiên, ngày 9/3/2012, Ủy ban Nhân dân huyện Nam Trà My đã quyết định cho mở tuyến đường Tây Tắc Pỏ với chiều dài hơn 3km.
Theo quyết định trên thì bình đồ thiết kế dựa trên cơ sở bám theo sườn núi và đường mòn cũ hiện có cắt qua các sông suối đảm bảo bán kính tối thiểu cho phép. Tuy nhiên, khi thực hiện, đơn vị thi công đã cày ủi, san lấp mặt bằng và đã xâm phạm vào khu vực bảo vệ 1 và 2 của di tich Nước Là với độ dài 328m.
Cụ thể, đoạn đường chạy qua khu vực 1 là 190m và khu vực 2 là 138m.
Căn cứ Điều 32 Luật Di sản Văn hóa được sửa đổi bổ sung năm 2009, có quy định: “Các khu vực bảo vệ phải được bảo vệ nguyên trạng về mặt bằng và không gian. Việc xây dựng các công trình trong khu vực bảo vệ di tích phải được sự đồng ý của người có thẩm quyền xếp hạng di tích đó,” có thể thấy theo Luật thì khi Ủy ban Nhân dân huyện Nam Trà My muốn xây dựng con đường trên thì phải được sự đồng ý của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch.
Ông Phan Văn Cẩm, Giám đốc Trung tâm bảo tồn di tích tỉnh Quảng Nam cho biết: "Trước thông tin di tích bị xâm hại, chúng tôi đã cử cán bộ đi thực tế và đưa theo máy định vị để đo đạc. Qua kiểm tra phát hiện việc cày ủi xâm hại đến di tích với diện tích khoảng hơn 33.000m2. Là đơn vị chuyên môn về di tích nhưng đến giờ chúng tôi không nhận được văn bản hay thông báo gì về việc Ủy ban Nhân dân huyện Nam Trà My cho giải phóng tuyến đi qua di tích cấp quốc gia này."
Ngày 21/3, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Quảng Nam đã có văn bản gửi Ủy ban Nhân dân tỉnh Quảng Nam đề nghị đình chỉ việc cày ủi, mở đường trong khu vực bảo vệ di tích Nước Là-Nam Trà My.
Ông Hồ Xuân Tịnh, Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Quảng Nam cho biết: việc thi công công trình trên khi chưa có ý kiến thống nhất của Ủy ban Nhân dân tỉnh và Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch là trái với quy định của Luật Di sản văn hóa. Phạm vi cày ủi tuy chưa ảnh hưởng trực tiếp đến các yếu tố gốc cấu thành di tích như nền nhà làm việc của Bí thư Khu ủy; nền Văn phòng Khu ủy; nền Hội trường… nhưng đã ảnh hưởng đến cảnh quan thiên nhiên và môi trường, sinh thái của di tích.
Trong những năm kháng chiến chống Mỹ, Nước Là là nơi đứng chân của nhiều cơ quan, ban ngành của Khu ủy V. Tại đây, các vị lãnh đạo Khu ủy đã sáng suốt chỉ đạo quân và dân Việt Nam lập nên những chiến công hiển hách trên chiến trường Khu V, góp phần quan trọng làm nên Đại thắng mùa Xuân năm 1975.
Chính vì tầm quan trọng của Di tích Nước Là nên Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Quảng Nam đã lên kế hoạch phục dựng một số di tích quan trọng như Nhà làm việc của nguyên Chủ tịch nước Võ Chí Công, Cơ quan Bộ tư lệnh Khu V, Văn phòng Khu ủy, Ban Quân sự khu V, Phòng họp thường vụ.
Trước tình trạng bị xâm hại như hiện nay, các ban, ngành chức năng, cụ thể là Ủy ban Nhân dân tỉnh Quảng Nam, cần sớm có hướng điều chỉnh, giải quyết để đảm bảo sự toàn vẹn cho Di tích lịch sử-văn hóa quốc gia Nước Là./.
Khu Di tích lịch sử-văn hóa Nước Là nằm tại thôn 1, xã Trà Mai, huyện Nam Trà My được xếp hạng Di tích cấp quốc gia vào năm 2008 với diện tích khoanh vùng bảo vệ 271.195m2.
Trong đó, khu vực bảo vệ 1 bao gồm những điểm có các di tích như Nhà làm việc nguyên Chủ tịch nước Võ Chí Công; Cơ quan Bộ tư lệnh Khu V; Văn phòng Khu ủy; Ban Quân sự khu V; Phòng họp thường vụ… và khu vực bảo vệ 2 bao gồm diện tích có những công trình ít quan trọng hơn về mặt lịch sử.
Với một di tích mang tầm quốc gia, di tích Nước Là không chỉ có ý nghĩa về mặt lịch sử mà còn là địa điểm giáo dục truyền thống cho thế hệ trẻ. Tuy nhiên, ngày 9/3/2012, Ủy ban Nhân dân huyện Nam Trà My đã quyết định cho mở tuyến đường Tây Tắc Pỏ với chiều dài hơn 3km.
Theo quyết định trên thì bình đồ thiết kế dựa trên cơ sở bám theo sườn núi và đường mòn cũ hiện có cắt qua các sông suối đảm bảo bán kính tối thiểu cho phép. Tuy nhiên, khi thực hiện, đơn vị thi công đã cày ủi, san lấp mặt bằng và đã xâm phạm vào khu vực bảo vệ 1 và 2 của di tich Nước Là với độ dài 328m.
Cụ thể, đoạn đường chạy qua khu vực 1 là 190m và khu vực 2 là 138m.
Căn cứ Điều 32 Luật Di sản Văn hóa được sửa đổi bổ sung năm 2009, có quy định: “Các khu vực bảo vệ phải được bảo vệ nguyên trạng về mặt bằng và không gian. Việc xây dựng các công trình trong khu vực bảo vệ di tích phải được sự đồng ý của người có thẩm quyền xếp hạng di tích đó,” có thể thấy theo Luật thì khi Ủy ban Nhân dân huyện Nam Trà My muốn xây dựng con đường trên thì phải được sự đồng ý của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch.
Ông Phan Văn Cẩm, Giám đốc Trung tâm bảo tồn di tích tỉnh Quảng Nam cho biết: "Trước thông tin di tích bị xâm hại, chúng tôi đã cử cán bộ đi thực tế và đưa theo máy định vị để đo đạc. Qua kiểm tra phát hiện việc cày ủi xâm hại đến di tích với diện tích khoảng hơn 33.000m2. Là đơn vị chuyên môn về di tích nhưng đến giờ chúng tôi không nhận được văn bản hay thông báo gì về việc Ủy ban Nhân dân huyện Nam Trà My cho giải phóng tuyến đi qua di tích cấp quốc gia này."
Ngày 21/3, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Quảng Nam đã có văn bản gửi Ủy ban Nhân dân tỉnh Quảng Nam đề nghị đình chỉ việc cày ủi, mở đường trong khu vực bảo vệ di tích Nước Là-Nam Trà My.
Ông Hồ Xuân Tịnh, Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Quảng Nam cho biết: việc thi công công trình trên khi chưa có ý kiến thống nhất của Ủy ban Nhân dân tỉnh và Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch là trái với quy định của Luật Di sản văn hóa. Phạm vi cày ủi tuy chưa ảnh hưởng trực tiếp đến các yếu tố gốc cấu thành di tích như nền nhà làm việc của Bí thư Khu ủy; nền Văn phòng Khu ủy; nền Hội trường… nhưng đã ảnh hưởng đến cảnh quan thiên nhiên và môi trường, sinh thái của di tích.
Trong những năm kháng chiến chống Mỹ, Nước Là là nơi đứng chân của nhiều cơ quan, ban ngành của Khu ủy V. Tại đây, các vị lãnh đạo Khu ủy đã sáng suốt chỉ đạo quân và dân Việt Nam lập nên những chiến công hiển hách trên chiến trường Khu V, góp phần quan trọng làm nên Đại thắng mùa Xuân năm 1975.
Chính vì tầm quan trọng của Di tích Nước Là nên Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Quảng Nam đã lên kế hoạch phục dựng một số di tích quan trọng như Nhà làm việc của nguyên Chủ tịch nước Võ Chí Công, Cơ quan Bộ tư lệnh Khu V, Văn phòng Khu ủy, Ban Quân sự khu V, Phòng họp thường vụ.
Trước tình trạng bị xâm hại như hiện nay, các ban, ngành chức năng, cụ thể là Ủy ban Nhân dân tỉnh Quảng Nam, cần sớm có hướng điều chỉnh, giải quyết để đảm bảo sự toàn vẹn cho Di tích lịch sử-văn hóa quốc gia Nước Là./.
Nguyễn Sơn (TTXVN)
