Sự kiện quốc tế 28/5-3/6: Đối thoại Shangri-La 2018

Đối thoại Shangri-La (SLD) lần thứ 17, Đàm phán thương mại Mỹ Trung, Xả súng tại Bỉ, bất ổn chính trị Italy nằm trong số những sự kiện nổi bật của Việt Nam tuần qua.
Đối thoại Shangri-La 2018
Đối thoại Shangri-La (SLD) lần thứ 17 - diễn đàn an ninh quan trọng vào bậc nhất của khu vực châu Á-Thái Bình Dương - đã chính thức khai mạc tối 1/6 tại Singapore.

Hơn 500 đại biểu chính thức là các quan chức quốc phòng và giới học giả đến từ trên 50 quốc gia và vùng lãnh thổ, trong đó có hơn 40 bộ trưởng hoặc thứ trưởng quốc phòng, gần gấp đôi con số năm 2017 đã tham dự diễn đàn. 

Bên cạnh bài phát biểu dẫn đề của Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi tại phiên khai mạc, đại biểu các nước tại SLD lần này đã tập trung thảo luận, trình bày quan điểm của mình xoay quanh các chủ đề chính như vai trò lãnh đạo của Mỹ cùng các thách thức an ninh Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương; chống leo thang khủng hoảng Triều Tiên; định hình trật tự an ninh đang biến đổi của châu Á; những khía cạnh mới của chủ nghĩa khủng bố và hoạt động chống khủng bố; nâng cao chất lượng hợp tác an ninh khu vực.

Đại tướng Ngô Xuân Lịch, Bộ trưởng Quốc phòng Việt Nam đã có bài phát biểu khẳng định rõ quan điểm đường lối cùng chính sách quốc phòng của Việt Nam, góp phần cùng các nước phân tích và định hình trật tự an ninh đang biến đổi tại châu Á nói chung cũng như khu vực châu Á-Thái Bình Dương nói riêng.

Phát biểu tại phiên toàn thể cuối cùng của đối thoại, Bộ trưởng Quốc phòng Singpore Ng Eng Hen nhấn mạnh, mặc dù trật tự quốc tế trong cả lĩnh vực an ninh và thương mại được xây dựng từ sau Chiến tranh Thế giới thứ 2 đến nay vẫn chưa bị phá vỡ, song diễn biến khu vực cùng sự thay đổi cán cân quyền lực của các nước lớn đang khiến cho trật tự khu vực châu Á-Thái Bình Dương thay đổi.

Đáng chú ý, một số hành động đơn phương của Mỹ trong điều chỉnh, áp đặt các chính sách thương mại cùng việc triển khai các hệ thống khí tài quân sự của Trung Quốc tại Biển Đông đang đi ngược lại với các quy tắc hiện có và làm gia tăng các thách thức an ninh tại khu vực.

Trong bối cảnh đó, các bên cần tăng cường phối hợp xây dựng và củng cố một trật tự dựa trên luật pháp quốc tế để tiếp tục duy trì xu thế phát triển và thịnh vượng của khu vực.

Sự kiện quốc tế 28/5-3/6: Đối thoại Shangri-La 2018 ảnh 1Đại tướng, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Ngô Xuân Lịch tham dự phiên toàn thể thứ nhất Đối thoại Shangri-La lần thứ 17. (Ảnh: Việt Dũng/TTXVN)
Khủng hoảng chính trị tại Italy
Những ngày qua, chính trường Italy liên tục rơi vào thế bế tắc trong việc thành lập chính phủ.

Sau hơn 2 tháng rưỡi khủng hoảng kể từ sau cuộc bầu cử Quốc hội hồi tháng 3, đến ngày 23/5, những bế tắc đã được tháo gỡ khi Tổng thống Italy Sergio Mattarella chỉ định Giáo sư luật Giuseppe Conte làm Thủ tướng, theo đề xuất của đảng Phong trào 5 sao (M5S) và đảng cực hữu Liên đoàn (LN), và giao nhiệm vụ cho ông Conte đứng ra thành lập chính phủ.

Tuy nhiên chỉ 5 ngày sau khi nhậm chức, ông Conte đã phải từ chức vì không thành lập được chính phủ, do tổng thống Mattarella không chấp nhận việc ông Conte đề cử cựu Bộ trưởng Công nghiệp Paolo Savona làm Bộ trưởng Kinh tế và Tài chính trong chính phủ mới.

Trong bối cảnh đó, ngày 28/5, Tổng thống Italy Mattarella đã chỉ định ông Carlo Cottarelli, 64 tuổi, cựu Giám đốc điều hành của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), làm Thủ tướng lâm thời để thành lập chính phủ mới và chuẩn bị cho việc tổ chức cuộc bầu cử trước thời hạn.

Tuy nhiên, tất cả các đảng phái đều tuyên bố sẽ phản đối một chính phủ kỹ trị khi bỏ phiếu tại Quốc hội, đồng thời sẽ thúc đẩy bầu cử sớm vào mùa Thu tới nếu không thể thành lập một chính phủ liên minh.

Nhằm tìm được một thỏa thuận để chấm dứt bế tắc thành lập chính phủ, ngày 30/5, lãnh đạo đảng Phong trào 5 Sao (M5S) Luigi Di Maio đã đề xuất thỏa hiệp với Tổng thống Sergio Mattarella.

Theo đó, Luật sư Giuseppe Conte đã quay trở lại cương vị Thủ tướng và ông Conte đã chấp nhận đề xuất này.

Ngày 31/5, ông Giuseppe Conte đã trình lên Tổng thống Sergio Mattarella danh sách nội các do mình đề cử.

Trong danh sách nội các này, cựu Bộ trưởng Công nghiệp Paolo Savona được đề cử chức vụ Bộ trưởng phụ trách các vấn đề Liên minh châu Âu (EU), trong khi Giáo sư Kinh tế Chính trị thuộc Đại học Tor Vargata Rome, ông Giovanni Tria, được đề cử giữ chức Bộ trưởng Kinh tế như một sự nhượng bộ…

Phát biểu tại Phủ Tổng thống sau khi đề xuất danh sách nội các, ông Conte nói: "Chúng tôi sẽ tích cực làm việc để đạt được các mục tiêu chính trị đề ra trong thảo thuận cương lĩnh lãnh đạo đất nước, chúng tôi sẽ có quyết tâm cao trong việc cải thiện đời sống của người dân Italy."

Những diễn biến liên tục trong những ngày qua trên chính trường Italy đã cho thấy những mắt xích yếu trong Liên minh châu Âu (EU), khiến người ta lo ngại EU có thể bị chia rẽ thêm một lần nữa.

Sự kiện quốc tế 28/5-3/6: Đối thoại Shangri-La 2018 ảnh 2Ông Giuseppe Conte trong cuộc họp báo sau cuộc gặp Tổng thống Sergio Mattarella ở Rome, ngày 31/5. (Nguồn: THX/TTXVN)
Hội nghị quốc tế về hòa bình Libya
Ngày 29/5, tại Paris đã diễn ra hội nghị quốc tế về Libya do Pháp đăng cai tổ chức tổ chức dưới sự bảo trợ của Liên hợp quốc.

Sự kiện này tiếp nối những nỗ lực của cộng đồng quốc tế và Liên hợp quốc kể từ năm 2011 nhằm mục tiêu mở ra một giai đoạn ổn định và hợp tác mới cho tất cả người dân Libya.

Tại hội nghị, các phe phái ở Libya đã đạt được thỏa hiệp, nhất trí tổ chức bầu Quốc hội và Tổng thống vào cuối năm nay. Ðây là bước đột phá cần thiết nhằm tìm ra giải pháp cho cuộc khủng hoảng ở Libya kéo dài hơn 7 năm qua.

Một lộ trình hòa bình đang dần hiện ra cho Libya sau thời gian dài bế tắc. Quốc gia Bắc Phi này đã rơi vào cuộc khủng hoảng nghiêm trọng kể từ sau làn sóng nổi dậy của "Mùa xuân Arab" và cuộc chiến do phương Tây phát động nhằm lật đổ chế độ M.Gaddafi.

7 mùa xuân đã đi qua, song Libya vẫn chưa thể khôi phục an ninh và ổn định bởi sự chia rẽ giữa các phe cánh, bộ tộc. Hiện ở quốc gia này tồn tại hai chính quyền với các lực lượng vũ trang riêng, gồm GNA hoạt động tại Tripoli do Thủ tướng Sarraj lãnh đạo và một chính quyền đối lập của Tướng Haftar tại miền Đông.

Không những vậy, nhiều khu vực ở Libya hiện nay tiếp tục bị cuốn vào vòng xoáy xung đột khi các nhóm phiến quân liên tiếp mở cuộc tiến công nhằm vào những cơ sở dầu mỏ, gây ảnh hưởng nặng nề tới hoạt động sản xuất của quốc gia xuất khẩu dầu mỏ từng đứng thứ ba khu vực.

Trong bối cảnh đó, cộng đồng quốc tế rất lo ngại sự chậm trễ trong việc tìm giải pháp chính trị ở Libya sẽ khiến bạo lực leo thang và đe dọa sự ổn định của khu vực.

Do đó, việc tại hội nghị của Liên hợp quốc lần này, các bên đối địch tại Libya đạt thỏa thuận tại Paris về tổ chức cuộc bầu cử vào tháng 12 tới được cho là bước đi quan trọng hướng tới hòa giải.

Hy vọng mới cho hòa bình ở Libya đang được mở ra, dù lộ trình phía trước còn nhiều gian nan.

Sự kiện quốc tế 28/5-3/6: Đối thoại Shangri-La 2018 ảnh 3Các bên đối địch tại Libya trong cuộc họp tại Paris.(Nguồn: AFP/TTXVN)
Mỹ bắt đầu áp đặt mức thuế quan đối với sản phẩm nhôm và thép nhập khẩu
Ngày 31/5, Mỹ thông báo sẽ áp thuế nhập khẩu đối với các mặt hàng nhôm và thép của các nước Liên minh châu Âu (EU), Canada và Mexico, chấm dứt thời hạn miễn trừ kéo dài 2 tháng (đến hết ngày 31/5) đối với các mặt hàng này.

Ngay lập tức, Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) Jean-Claude Juncker đã tuyên bố quyết định của Washington là không thể chấp nhận và EU sẽ áp đặt các biện pháp trả đũa. Bộ trưởng Thương mại Anh Liam Fox cũng cho biết ông lấy làm thất vọng khi Mỹ áp thuế thép (25%) và nhôm (10%) nhập khẩu lấy lý do vì "an ninh quốc gia." 

Ngày 31/5, Canada và Mexico đã công bố các biện pháp đáp trả gần như ngay lập tức sau khi Mỹ quyết định áp mức thuế mới đối với mặt hàng nhôm và thép nhập khẩu từ Canada, Mexico và Liên minh châu Âu (EU).

Theo đó, Canada sẽ áp thuế lên hàng loạt mặt hàng của Mỹ có tổng giá trị lên tới 16,6 tỷ USD, bắt đầu từ ngày 1/7 tới.

Trong khi đó, biện pháp đáp trả của Mexico với Mỹ nhằm vào các mặt hàng gồm thép, chân giò lợn, táo, nho và phomát, vốn có xuất xứ từ các bang của Mỹ ủng hộ ông Donald Trump trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2016.

Bộ trưởng Kinh tế Mexico Ildefonso Guajardo cho biết, Mexico sẽ áp dụng biện pháp trên cho đến khi được Chính phủ Mỹ miễn trừ thuế nhập khẩu nhôm và thép.

Ngay sau quyết định chấm dứt thời hạn miễn trừ thuế nhập khẩu đối với mặt hàng nhôm và thép trên, các nhà phân tích cho rằng, quyết định này của Mỹ có thể sẽ châm ngòi cho một cuộc chiến thương mại với các đồng minh hàng đầu của Mỹ ở châu Âu.

Không những vậy, quyết định này còn phủ bóng lên hội nghị các bộ trưởng tài chính Nhóm các nước phát triển lớn nhất thế giới (G7) vào ngày 31/5 tại Canada.

Quá trình tái đàm phán Hiệp định Thương mại Tự do Bắc Mỹ (NAFTA) cũng được nhận định sẽ phải kéo dài thêm và có nhiều bế tắc.

Sự kiện quốc tế 28/5-3/6: Đối thoại Shangri-La 2018 ảnh 4Công nhân làm việc tại một nhà máy luyện thép ở Monterrey, Mexico ngày 31/5. (Nguồn: AFP/TTXVN)
Hạ viện và Thượng viện Philippines thông qua dự luật về vùng Bangsamoro
Ngày 31/5, Thượng viện Philippines đã nhất trí thông qua dự thảo Luật cơ bản về Bangsamoro (BBL), theo đó thay thế Vùng tự trị ở khu vực Mindanao Hồi giáo (ARMM) thành lập năm 1989 bằng Vùng Bangsamoro mới ở miền Nam nước này.

Trước đó, Hạ viện Philippines cũng đã thông qua dự thảo của Hạ viện về vấn đề trên. Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte coi đây là vấn đề cấp thiết.

Dự kiến, Quốc hội Philippines sẽ tiến hành cuộc họp lưỡng viện để tổng hợp nội dung hai dự thảo luật. Dự thảo cuối cùng sẽ được gửi trở lại hai viện Quốc hội để thông qua trước khi được chuyển tới Tổng thống Rodrigo Duterte ký ban hành thành luật.

Các nghị sỹ hy vọng sẽ thông qua dự thảo cuối cùng vào ngày 23/7, trong phiên khai mạc kỳ họp thứ 3 của Quốc hội khóa 17.

Nội dung BBL do các nhà đàm phán của Chính phủ Philippines và lực lượng Mặt trận Giải phóng Hồi giáo Moro soạn thảo sau khi ký thỏa thuận hòa bình hồi năm 2014, với hy vọng chấm dứt hoạt động ly khai đã kéo dài hàng chục năm tại khu vực Mindanao ở miền Nam Philippines.

Khi đó, thỏa thuận hòa bình toàn diện này đã được đánh giá là vô cùng có ý nghĩa lịch sử khi nó mở ra cơ hội và triển vọng chấm dứt xung đột bao lực về sắc tộc, tôn giáo và ly khai lãnh thổ kéo dài đã hơn 4 thập kỷ tại khu vực miền Nam Philippines.

Sự kiện quốc tế 28/5-3/6: Đối thoại Shangri-La 2018 ảnh 5Các lực lượng vũ trang tuần tra tại Marawi, Mindanao, miền nam Philippines ngày 17/10/2017. (Nguồn: THX/TTXVN.)
Xả súng tại Bỉ khiến 4 người thiệt mạng
Ngày 29/5, một vụ súng xảy ra tại trung tâm thành phố Liège, miền Đông nước Bỉ, đã xảy ra khiến 4 người thiệt mạng.

Cảnh sát thành phố Liège cho biết hung thủ đã nổ súng bắn chết 2 cảnh sát. Lực lượng an ninh đã bắn hạ tên này sau khi y bắt giữ một phụ nữ làm con tin trong khuôn viên trường phổ thông Léonie de Waha.

Ngoài ra, một người qua đường cũng thiệt mạng trong vụ việc và 2 người khác bị thương.

Cảnh sát xác định, thủ phạm của vụ nổ súng trên là Benjamin Hermann, sinh năm 1982, từng có nhiều tiền án như trộm cắp, đánh nhau và buôn bán ma túy... Tên này đang trong thời gian tại ngoại và vừa ra tù cách đây một ngày.

Hiện các nhà điều tra đang tập trung điều tra liệu thủ phạm hành động một mình hay có đồng phạm. Người phát ngôn Văn phòng công tố Liên bang Bỉ Eric Van Der Sypt đánh giá vụ nổ súng trên có dấu hiệu của một vụ khủng bố.

Thẩm phán Tòa án sơ thẩm liên bang Bỉ, ông Wenke Roggen cũng cho biết, thủ phạm đã hô “Allahu Akbar”, một từ trong tiếng Arab có nghĩa là “Thánh Ala vĩ đại” nhiều lần trong khi thực hiện vụ nổ súng.

Những năm gần đây, châu Âu, trong đó có Bỉ, liên tục phải đối mặt với nguy cơ khủng bố trước sự trở lại của các tay súng thánh chiến.

Các vụ tấn công khủng bố đẫm máu xảy ra liên tiếp tại nhiều thành phố lớn của châu Âu như Paris và Nice (Pháp), Brussels (Bỉ), Munich, Frankfurt (Đức)…, đã phơi bày những lỗ hổng an ninh của châu Âu đồng thời cho thấy Lục địa già là một mục tiêu dễ bị tổn thương trong cuộc chiến chống khủng bố.

Trong bối cảnh đó, các nhà phân tích cho rằng việc tốt nhất là tổ chức tốt mạng lưới an ninh châu Âu trên cơ sở củng cố năng lực của các cấu trúc hiện có và tăng cường sự hợp tác giữa các quốc gia thành viên.

Nếu EU không hành động mang tính phối hợp thì vấn đề đảm bảo an ninh và chống khủng bố vẫn là một nhiệm vụ vô cùng khó khăn.

Sự kiện quốc tế 28/5-3/6: Đối thoại Shangri-La 2018 ảnh 6Hiện trường vụ nổ súng ở Bỉ. (Nguồn: Reuters)
Ra mắt các thiết bị mang tính cách mạng khám phá không gian
Các nhà khoa học Nam Phi vừa ra mắt tổ hợp kính thiên văn và thiết bị tầm soát sóng âm thanh vũ trụ đầu tiên cho thế giới, qua đó mở ra bước tiến mang tính cách mạng trong công cuộc khám phá không gian của loài người.

Theo phóng viên TTXVN tại Pretoria, sự kết hợp hoạt động của hai thiết bị này sẽ cho phép các nhà khoa học không chỉ nhìn mà còn nghe được những xảy ra trong vũ trụ vào cùng một thời điểm, khái niệm mà trước đó chỉ có trong các tác phẩm khoa học viễn tưởng.

Được phối hợp thực hiện trong 6 năm giữa các nhà khoa học Nam Phi, Hà Lan và Anh, dự án có tên Square Kilometre Array (SKA) này là sự kết nối giữa trạm đặt kính viễn vọng MeerLITCH tại thị trấn Sutherland thuộc tỉnh Nothern Cape và tổ hợp 64 chảo tầm soát sóng âm thanh vũ trụ vừa được lắp đặt tại tỉnh Western Cape cách đó 200km.

Theo các nhà khoa học, kính thiên văn và thiết bị tầm soát sóng âm thanh vũ trụ sẽ được kết nối trực tiếp với nhau để cùng thu nhận các tín hiệu hình ảnh và âm thanh từ vũ trụ theo thời gian thực, qua đó giúp các nhà khoa học có thông tin chuẩn xác về các hoạt động cũng như sự vận hành của vũ trụ.

Sự kiện quốc tế 28/5-3/6: Đối thoại Shangri-La 2018 ảnh 7Nam Phi ra mắt các thiết bị mang tính cách mạng khám phá không gian. (Nguồn: Dignited)
Triều Tiên thay Bộ trưởng Quốc phòng
Hãng tin Yonhap của Hàn Quốc trích dẫn tin trên tờ Asahi của Nhật Bản ngày 3/6 cho biết Triều Tiên đã thay thế Bộ trưởng Quốc phòng Pak Yong-sik bằng ông No Kwang-chol, một nhân vật ôn hòa hơn, trước cuộc gặp thượng đỉnh với Mỹ.

Ông No Kwang-chol, nguyên Trưởng ban Kinh tế thứ hai của đảng Lao động Triều Tiên, cũng từng đảm nhận chức vụ Phó Tổng Tham mưu trưởng Quân đội Nhân dân Triều Tiên (KPA).

Tờ báo Nhật Bản cũng cho hay có tin đồn ông Ri Myong-su, Tổng Tham mưu trưởng KPA, cũng sẽ bị thay thế.

Asahi dẫn một nguồn tin cho rằng Triều Tiên đang có những bước đi nhằm đưa các nhân vật ôn hòa trong quân đội nước này lên các vị trí lãnh đạo trước cuộc gặp thượng đỉnh với Mỹ dự kiến vào ngày 12/6 tới.

Ông Pak Yong-sik đảm nhiệm chức Bộ trưởng Quốc phòng Triều Tiên từ tháng 5/2015.

Sự kiện quốc tế 28/5-3/6: Đối thoại Shangri-La 2018 ảnh 8Ông Pak Yong-sik. (Nguồn: YONHAP/ TTXVN)
Đàm phán Mỹ-Trung Quốc diễn ra 'thân mật và thẳng thắn'
Bộ trưởng Thương mại Mỹ Wilbur Ross ngày 3/6 cho biết ông đã có các cuộc đàm phán thẳng thắn và hữu ích tại Trung Quốc về vấn đề xuất khẩu.

Phát biểu với báo giới tại Bắc Kinh, Bộ trưởng Thương mại Ross cho biết ông đã gặp Phó Thủ tướng Trung Quốc Lưu Hạc trong ngày 2/6, đánh giá "cho đến nay các cuộc gặp diễn ra thân mật và thẳng thắn, trao đổi một số vấn đề hữu ích về các mặt hàng xuất khẩu cụ thể."

Phó Thủ tướng Lưu Hạc chỉ phát biểu chào mừng Bộ trưởng Thương mại Ross.
Cả hai quan chức trên đều không đưa ra bình luận nào khác với truyền thông.

Bộ trưởng Thương mại Mỹ Wilbur Ross đến Bắc Kinh ngày 2/6 để tiến hành các cuộc đàm phán thương mại với Trung Quốc, sau khi chính quyền của Tổng thống Mỹ Donald Trump nhắc lại đe dọa áp mức thuế mới đối với các sản phẩm nhôm, thép nhập khẩu từ Trung Quốc và các đồng minh chủ chốt của Mỹ. Phó Thủ tướng Lưu Hạc là trưởng đoàn đàm phán thương mại với Mỹ.

Liên quan đến đàm phán thương mại Mỹ-Trung, ngày 2/6, phát biểu tại Hội nghị Bộ trưởng Tài chính và Thống đốc Ngân hàng trung ương Nhóm các nước công nghiệp phát triển hàng đầu thế giới (G7) diễn ra tại thành phố Whistler của Canada, Bộ trưởng Tài chính Mỹ Steven Mnuchin nhấn mạnh Washington mong muốn cuộc đàm phán thương mại Mỹ-Trung cuối tuần này sẽ dẫn tới những thay đổi về cấu trúc nền kinh tế Trung Quốc và Bắc Kinh sẽ mua thêm hàng hóa Mỹ nhằm giảm thâm hụt thương mại hiện ở mức 375 tỷ USD.

Ông cũng cho biết cuộc đàm phán với Trung Quốc lần này không chỉ thảo luận vấn đề thuế nhôm và thép nhập khẩu, mà còn bao gồm các vấn đề khác, trong đó có mong muốn của Washington về việc Trung Quốc xóa bỏ những yêu cầu đối với liên doanh cũng như các chính sách khác của Bắc Kinh ép buộc chuyển giao công nghệ.

Cuộc đàm phán này tiếp nối 2 vòng đàm phán diễn ra tại Bắc Kinh một tháng trước đây và tại Washington 2 tuần trước đây.

Tại cuộc đàm phán ở Washington, 2 bên đã ra tuyên bố chung cam kết tăng cường hợp tác kinh tế và thương mại giữa hai nước, không đẩy căng thẳng đi xa thành một cuộc chiến thương mại sau khi đe dọa áp thuế đối với các hàng hóa của nhau.

Tuy nhiên, căng thẳng thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc đã nóng trở lại sau khi chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 29/5 đe dọa áp thuế đối với hàng nhập khẩu của Trung Quốc đồng thời có những bước đi khác nữa để hạn chế Bắc Kinh tiếp cận những công nghệ nhạy cảm của Mỹ.

Sự kiện quốc tế 28/5-3/6: Đối thoại Shangri-La 2018 ảnh 9Bộ trưởng Thương mại Mỹ Wilbur Ross (thứ 2 trái) và Phó Thủ tướng Trung Quốc Lưu Hạ (thứ 4 phải) tại cuộc gặp ở Bắc Kinh ngày 3/6. (Nguồn: AFP/TTXVN)
(Vietnam+)

Tin cùng chuyên mục