Nhiều chuyên gia kinh tế nhận định mô hình tăng trưởng hiện nay cần có sự sửa đổi, nếu tiếp tục mô hình này, càng tăng trưởng, càng có nhiều ách tắc và mất cân đối lớn.
Các điều kiện tiên quyết để một mô hình tăng trưởng mới có thể áp dụng thành công trong hoàn cảnh Việt Nam không thể thiếu các yếu tố liên quan đến thể chế.
Nhận định trên được đưa ra tại Hội thảo "Mô hình tăng trường kinh tế Việt Nam: thực trạng và lựa chọn cho giai đoạn 2011-2020" do Ủy ban Kinh tế của Quốc hội phối hợp với Trường Đại học Kinh tế quốc dân tổ chức, diễn ra ngày 23/6, tại Hà Nội.
Phát biểu khai mạc hội thảo, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Hà Văn Hiền nêu rõ hội thảo này nhằm phân tích thấu đáo thực trạng nền kinh tế Việt Nam cũng như cục diện kinh tế-tài chính thế giới trong giai đoạn mới, qua đó đưa ra khuyến nghị mang tính đột phá để giải quyết những vấn đề căn bản đang là trở ngại cho tăng trưởng của kinh tế Việt Nam.
Các đại biểu thảo luận về việc xây dựng cơ chế phân bổ nguồn lực hợp lý của nền kinh tế và đặt nó trong mối quan hệ khăng khít giữa Nhà nước, thị trường và doanh nghiệp.
Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Hà Văn Hiền cho rằng trong điều kiện nền kinh tế Việt Nam hiện nay, khi khuôn khổ pháp lý vẫn còn nhiều bất cập, thị trường còn đang ở trình độ phát triển thấp và không tuân theo các quy luật mang tính "sách giáo khoa," và một bộ phận doanh nghiệp Nhà nước nắm giữ vai trò chủ đạo có dấu hiệu được hưởng lợi thế mang tính độc quyền thì việc nghiên cứu, làm rõ cơ chế phân bổ nguồn lực một cách khoa học, đảm bảo vai trò điều tiết hợp lý của Nhà nước đối với thị trường, tạo dựng một môi trường kinh doanh lành mạnh với một hệ thống doanh nghiệp có năng lực cạnh tranh và năng suất lao động cao có thể được xem là chìa khóa của tăng trưởng.
Mặt khác, tăng trưởng kinh tế Việt Nam cũng phải đặt trên nền tảng phát huy lợi thế so sánh, lợi thế cạnh tranh của Việt Nam trong hệ thống kinh tế toàn cầu đã và đang phát triển nhanh chóng.
Tiến sỹ Trần Du Lịch, Phó Trưởng đoàn đại biểu Quốc hội Thành phố Hồ Chí Minh cho rằng để đổi mới, trước hết, cần xác định rõ chức năng của Nhà nước trong nền kinh tế thị trường vì đây là cơ sở để đổi mới nội dung thể chế kinh tế.
Theo Tiến sỹ Nguyễn Đình Cung, Viện nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương, để đổi mới mô hình tăng trưởng, cần có ba nguyên tắc: phải coi việc tái cơ cấu nền kinh tế là quá trình liên tục, thường xuyên, vừa là cấp bách trước mắt và vừa là lâu dài; cân đối giữa chiều rộng và chiều sâu; và thực hiện chính sách thúc đẩy tất cả các vùng trong nước cùng phát triển.
Nhận định lại năng lực cạnh tranh công nghiệp quốc gia để tái cấu trúc kinh tế trong giai đoạn mới, Tiến sỹ Tô Trung Thành, Đại học Kinh tế quốc dân hiến kế: "Cần thắt chặt hơn nữa những quy định về vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI), hướng những dòng vốn về phía sản xuất công nghiệp có hàm lượng công nghệ cao và nên từ chối những dự án khai thác tài nguyên quá mức, ô nhiễm môi trường và sử dụng công nghệ lỗi thời. Chính sách nhập khẩu công nghệ cao cũng nên được cân nhắc.”
Tuy nhiên, Tiến sỹ Thành cho rằng muốn có được sức cạnh tranh bền vững trong dài hạn không thể chỉ dựa vào nguồn vốn FDI hay nhập khẩu công nghệ mà phải có những nỗ lực xây dựng công nghệ nội địa, thông qua việc tạo ra động lực khuyến khích các doanh nghiệp đầu tư công nghệ.
Phó giáo sư Quách Đức Pháp, Viện Khoa học Tài chính thuộc Bộ Tài chính kiến nghị cần phải thật sự cởi trói, mở cửa, phát huy mọi nguồn lực của đất nước cho đầu tư phát triển; phải cải cách một cách căn bản lĩnh vực thu-chi ngân sách Nhà nước; tập trung sức và đổi mới lĩnh vực thể chế đường lối phát triển kinh tế ở Việt Nam.
“Nếu không làm được như vậy mà tiếp tục mô hình như hiện nay, càng tăng trưởng, càng có nhiều ách tắc và mất cân đối lớn,” ông Quách khuyến cáo.
Kết quả của hội thảo này sẽ phục vụ cho việc hoạch định chiến lược phát triển kinh tế-xã hội nói chung và xây dựng mô hình tăng trưởng kinh tế của Việt Nam nói riêng đặt trong tổng thể của sự phát triển kinh tế của Việt Nam giai đoạn 2011-2020 và tầm nhìn đến năm 2030 của Đảng, Chính phủ và Quốc hội./.
Các điều kiện tiên quyết để một mô hình tăng trưởng mới có thể áp dụng thành công trong hoàn cảnh Việt Nam không thể thiếu các yếu tố liên quan đến thể chế.
Nhận định trên được đưa ra tại Hội thảo "Mô hình tăng trường kinh tế Việt Nam: thực trạng và lựa chọn cho giai đoạn 2011-2020" do Ủy ban Kinh tế của Quốc hội phối hợp với Trường Đại học Kinh tế quốc dân tổ chức, diễn ra ngày 23/6, tại Hà Nội.
Phát biểu khai mạc hội thảo, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Hà Văn Hiền nêu rõ hội thảo này nhằm phân tích thấu đáo thực trạng nền kinh tế Việt Nam cũng như cục diện kinh tế-tài chính thế giới trong giai đoạn mới, qua đó đưa ra khuyến nghị mang tính đột phá để giải quyết những vấn đề căn bản đang là trở ngại cho tăng trưởng của kinh tế Việt Nam.
Các đại biểu thảo luận về việc xây dựng cơ chế phân bổ nguồn lực hợp lý của nền kinh tế và đặt nó trong mối quan hệ khăng khít giữa Nhà nước, thị trường và doanh nghiệp.
Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Hà Văn Hiền cho rằng trong điều kiện nền kinh tế Việt Nam hiện nay, khi khuôn khổ pháp lý vẫn còn nhiều bất cập, thị trường còn đang ở trình độ phát triển thấp và không tuân theo các quy luật mang tính "sách giáo khoa," và một bộ phận doanh nghiệp Nhà nước nắm giữ vai trò chủ đạo có dấu hiệu được hưởng lợi thế mang tính độc quyền thì việc nghiên cứu, làm rõ cơ chế phân bổ nguồn lực một cách khoa học, đảm bảo vai trò điều tiết hợp lý của Nhà nước đối với thị trường, tạo dựng một môi trường kinh doanh lành mạnh với một hệ thống doanh nghiệp có năng lực cạnh tranh và năng suất lao động cao có thể được xem là chìa khóa của tăng trưởng.
Mặt khác, tăng trưởng kinh tế Việt Nam cũng phải đặt trên nền tảng phát huy lợi thế so sánh, lợi thế cạnh tranh của Việt Nam trong hệ thống kinh tế toàn cầu đã và đang phát triển nhanh chóng.
Tiến sỹ Trần Du Lịch, Phó Trưởng đoàn đại biểu Quốc hội Thành phố Hồ Chí Minh cho rằng để đổi mới, trước hết, cần xác định rõ chức năng của Nhà nước trong nền kinh tế thị trường vì đây là cơ sở để đổi mới nội dung thể chế kinh tế.
Theo Tiến sỹ Nguyễn Đình Cung, Viện nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương, để đổi mới mô hình tăng trưởng, cần có ba nguyên tắc: phải coi việc tái cơ cấu nền kinh tế là quá trình liên tục, thường xuyên, vừa là cấp bách trước mắt và vừa là lâu dài; cân đối giữa chiều rộng và chiều sâu; và thực hiện chính sách thúc đẩy tất cả các vùng trong nước cùng phát triển.
Nhận định lại năng lực cạnh tranh công nghiệp quốc gia để tái cấu trúc kinh tế trong giai đoạn mới, Tiến sỹ Tô Trung Thành, Đại học Kinh tế quốc dân hiến kế: "Cần thắt chặt hơn nữa những quy định về vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI), hướng những dòng vốn về phía sản xuất công nghiệp có hàm lượng công nghệ cao và nên từ chối những dự án khai thác tài nguyên quá mức, ô nhiễm môi trường và sử dụng công nghệ lỗi thời. Chính sách nhập khẩu công nghệ cao cũng nên được cân nhắc.”
Tuy nhiên, Tiến sỹ Thành cho rằng muốn có được sức cạnh tranh bền vững trong dài hạn không thể chỉ dựa vào nguồn vốn FDI hay nhập khẩu công nghệ mà phải có những nỗ lực xây dựng công nghệ nội địa, thông qua việc tạo ra động lực khuyến khích các doanh nghiệp đầu tư công nghệ.
Phó giáo sư Quách Đức Pháp, Viện Khoa học Tài chính thuộc Bộ Tài chính kiến nghị cần phải thật sự cởi trói, mở cửa, phát huy mọi nguồn lực của đất nước cho đầu tư phát triển; phải cải cách một cách căn bản lĩnh vực thu-chi ngân sách Nhà nước; tập trung sức và đổi mới lĩnh vực thể chế đường lối phát triển kinh tế ở Việt Nam.
“Nếu không làm được như vậy mà tiếp tục mô hình như hiện nay, càng tăng trưởng, càng có nhiều ách tắc và mất cân đối lớn,” ông Quách khuyến cáo.
Kết quả của hội thảo này sẽ phục vụ cho việc hoạch định chiến lược phát triển kinh tế-xã hội nói chung và xây dựng mô hình tăng trưởng kinh tế của Việt Nam nói riêng đặt trong tổng thể của sự phát triển kinh tế của Việt Nam giai đoạn 2011-2020 và tầm nhìn đến năm 2030 của Đảng, Chính phủ và Quốc hội./.
(TTXVN/Vietnam+)
