Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro (giữa) phát biểu với những người ủng hộ tại Caracas ngày 23/1/2019. (Nguồn: AFP/TTXVN) Theo hãng Reuters, cộng đồng thổ dân Pemon ở Venezuela (sống dọc biên giới với Brazil) thề sẽ mở cửa cho các đoàn viện trợ quốc tế vào nước này.
Điều đó đồng nghĩa với lời thách đấu của họ dành cho lực lượng an ninh Venezuela và chính phủ của Tổng thống Nicolas Maduro.
Trong bối cảnh siêu lạm phát khiến nền kinh tế gần như kiệt quệ, gây ra tình trạng đói kém, hàng triệu người phải bỏ nước ra đi và cuộc khủng hoảng chính trị chưa có hồi kết, viện trợ nhân đạo đang trở thành "phao cứu đắm" đối với Venezuela.
Tuần trước, lãnh đạo phe đối lập Juan Guaido cho biết một liên minh toàn cầu - trong đó có cả Mỹ -đã gửi thực phẩm và thuốc men đến các điểm tập kết ở Colombia, Brazil và một hòn đảo ở Caribbe (không được tiết lộ) trước khi chuyển hàng viện trợ vào Venezuela.
Brazil theo chân Mỹ cũng như hầu hết các nước ở Mỹ Latinh và châu Âu công nhận Guaido là nhà lãnh đạo lâm thời hợp pháp của Venezuela với lập luận rằng Maduro thắng cử trong một cuộc bỏ phiếu gian lận hồi tháng 5/2018.
Tuy nhiên, Maduro phủ nhận và tuyên bố rằng đó là một phần trong âm mưu do Mỹ dẫn dắt nhằm phá hoại và lật đổ chính phủ của ông.
Sáu nhà lãnh đạo của cộng đồng thổ dân Pemon cư trú tại Gran Sabana (bang Bolivar, giáp biên giới với Brazil) nói rằng người dân chào đón bất kỳ sự viện trợ nhân đạo nào.
Thị trưởng Gran Sabana Emilio Gonzalez nói: “Chúng tôi đã chuẩn bị - dù không có vũ khí - và sẵn sàng mở cửa biên giới để tiếp nhận viện trợ nhân đạo. Cả vệ binh quốc gia lẫn chính phủ đều không thể ngăn điều này.”
Các cộng đồng thổ dân tự hào rằng họ có mức độ tự chủ cao hơn các cộng đồng khác ở Venezuela.
Thống đốc bang Bolivar và chỉ huy quân sự khu vực Guayana, gồm các bang Bolivar và Amazonas chưa đưa ra bình luận.
Jorge Perez, ủy viên hội đồng khu vực thổ dân, nói: “Chúng tôi là người bản địa của Gran Sabana và chúng tôi sẽ không cho phép một số tướng lĩnh từ bên ngoài quyết định thay cho chúng tôi. Chúng tôi có chính quyền hợp pháp.”
[Tổng thống Venezuela cảnh báo về màn viện trợ nhân đạo giả dối]
Perez cho biết mỗi ngày ông đều đến thăm các bệnh viện địa phương và chứng kiến cảnh bệnh nhân cũng như các bác sĩ tuyệt vọng vì thiếu thuốc men.
Cách đây vài ngày, Mỹ cho biết đang gửi viện trợ cho Venezuela theo yêu cầu của Tổng thống lâm thời tự xưng Juan Guiado. Động thái tự xưng là tổng thống lâm thời của Guaido hồi tháng trước nhận được sự ủng hộ nhanh chóng từ Mỹ và các nước khác, nhưng lại gây ra một cuộc đấu đá quyền lực trong nội bộ Venezuela.
Maduro cáo buộc Guiado mưu toan đảo chính và tìm sự ủng hộ từ các nước thù địch với Venezuela. Ông bác bỏ đề nghị viện trợ của Mỹ, cho rằng đề nghị viện trợ của Mỹ chẳng qua chỉ là cái cớ để Washington can thiệp quân sự vào Venezuela.
Ngày 2/2, hàng nghìn người xuống đường ở thủ đô Caracas để biểu tình và bày tỏ sự ủng hộ đối với cả Maduro lẫn Guiado. Maduro hiện vẫn nhận được sự ủng hộ của quân đội.
Tuy nhiên, Guiado cũng có thêm sức mạnh sau khi Tướng không quân Francisco Yanez trở thành quan chức quân sự cấp cao nhất của Venezuela tuyên bố ủng hộ nhà lãnh đạo phe đối lập. Guaido nói rằng ông đã tổ chức các cuộc họp bí mật với giới chức quân đội nhằm giành được sự ủng hộ của lực lượng này để lật đổ Maduro.
Guiado cũng liên hệ với Trung Quốc, một trong những nước ủng hộ quan trọng nhất của Maduro. Guiado không kiểm soát bất kỳ lãnh thổ nào ở Venezuela, vì vậy, thay vào đó ông lên kế hoạch thành lập các trung tâm ở các nước láng giềng để tập hợp những người Venezuela bỏ nước ra đi.
Ông cho biết ông muốn thành lập một liên minh quốc tế để thu thập viện trợ tại ba điểm và gây áp lực buộc quân đội Venezuela cho liên minh tiến vào nước này.
Trên trang cá nhân Twitter, Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ John Bolton cho biết các kế hoạch sẽ được thực hiện vào cuối tuần này. Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố rằng việc can thiệp quân sự vào Venezuela là một lựa chọn trong bối cảnh phương Tây gia tăng áp lực buộc Maduro phải từ chức.
Chính quyền Trump tuần trước đã ban hành lệnh trừng phạt làm tê liệt công ty dầu mỏ quốc doanh Venezuela PDVSA, nguồn thu ngoại tệ chính của đất nước vốn đang thiếu thuốc men và thực phẩm này.
Tuy nhiên, Nga đã lên tiếng cảnh báo rằng đây là một “sự can thiệp mang tính phá hoại”. Maduro hiện vẫn nhận được sự ủng hộ của Nga, Trung Quốc, Thổ Nhĩ Kỳ và sự trợ giúp quan trọng của quân đội.
Nga, chủ nợ lớn của Venezuela trong những năm gần đây, đã kêu gọi các bên kiềm chế. Alexander Shchetinin, trưởng bộ phận Mỹ-Latinh của Bộ Ngoại giao Nga, nói với hãng tin Interfax: “Mục tiêu của cộng đồng quốc tế nên là giúp đỡ Venezuela chứ không phải can thiệp mang tính phá hoại từ bên ngoài.”
Trong khi đó, Pháp và Áo cho biết họ sẽ công nhận Guaido nếu Maduro không phản hồi lời kêu gọi của Liên minh châu Âu (EU) đêm 3/2 về việc tổ chức một cuộc bầu cử tổng thống tự do và công bằng.
Maduro nói trong cuộc trả lời phỏng vấn kênh truyền hình tiếng Tây Ban Nha Antena 3 được phát sóng ngày 3/2: “Chúng tôi không chấp nhận tối hậu thư từ bất kỳ ai. Tôi từ chối kêu gọi bầu cử ngay bây giờ - sẽ có cuộc bầu cử vào năm 2024. Chúng tôi không quan tâm đến những gì châu Âu nói.”
Maduro nói với hãng tin Nga RIA rằng ông sẵn sàng đàm phán với phe đối lập “vì lợi ích của Venezuela” nhưng sẽ không chấp nhận tối hậu thư hay lời đe dọa nào.
Trong bài phát biểu trước những người ủng hộ, Maduro cũng cho biết Quốc hội Lập hiến do chính phủ kiểm soát sẽ tranh luận về việc kêu gọi bầu cử Quốc hội trong năm nay.
Ông nhấn mạnh: "Quý vị muốn bầu cử sớm? Chúng tôi sắp có cuộc bầu cử Quốc hội.”
Thông cáo của nghị sỹ đối lập Armando Armas viết rằng đề xuất đưa ra cuộc bầu cử Quốc hội dự kiến vào năm 2020 chỉ là một hành động khiêu khích thêm nữa.
Nhiều nước châu Âu ra thời hạn cho Maduro phải tuyên bố cuộc bầu cử mới trước ngày 17/2, nếu ông không đáp ứng, họ sẽ cùng các quốc gia khác công nhận Guaido là tổng thống tạm thời của Venezuela./.
