Khoảng 5 năm trở lại đây, cảnh tượng ấy đã không còn nữa, Đầm Vạc ngày mộtô nhiễm nghiêm trọng, đặc biệt bị nhiều đối tượng xâm lấn để xây dựng hàng quán,nhà nghỉ, nhà ở, nuôi thủy sản... với tổng diện tích lấn chiếmrộng hàng chục hécta.
Đâu còn là biểu tượng Vĩnh Yên?
Đầm Vạc từng được coi là một biểu tượng của đô thị Vĩnh Yên. Đầm có mặtnước lúc nước dâng cao nhất gần 500ha (lúc chưa bị xâm lấn), chu vi xấp xỉ 14km,có đáy sâu nhất là 4,5m, có 23 nhánh chạy lan tỏa ra nhiều phố, phường trongthành phố.
Đầm Vạc có vai trò điều tiết khu vực tiểu khí hậu, có cảnh quan và là điểmdu lịch hấp dẫn. Đầm cung cấp nguồn nước sinh hoạt, nước tưới cho cây trồng củangười dân đô thị Vĩnh Yên và vùng lân cận. Đầm có nhiều tôm cá, là nơi kiếm sốngcủa hàng trăm hộ dân sống bằng nghề chài lưới.
Ngành chức năng của tỉnh Vĩnh Phúc khi giới thiệu về du lịch Đầm Vạc, chorằng đây là một thắng cảnh nổi tiếng, điểm vui chơi giải trí lý tưởng cho mọingười, nhất là giới trẻ. Đến với Đầm Vạc, mọi người sẽ được ngắm bức tranh thủymặc sống động của tạo hóa, của thiên nhiên. Người tham quan có thể được duthuyền, câu cá, thưởng ngoạn gió mát từ đầm và đắm mình trong làn nước trong mátcủa đầm này.
Tuy nhiên, hình ảnh xinh đẹp, thơ mộng của Đầm Vạc ngày xưa giờ đây chỉcòn đọng lại trong tâm trí, ký ức của người Vĩnh Yên. Làn nước trong xanh củaĐầm ngày nào đã không còn nữa, thay vào đó là màu nước đen đục, ô nhiễm triềnmiên xuất hiện trên mặt đầm. Nguyên nhân do dân sống ven hồ ngâm tre, gỗ, vứtrác thải, đổ nước thải, xác gia súc gia cầm, gia súc chết xuống đầm.
Không ít khu vực đầm còn có cả bàn thờ, bát hương, tro tàn của vàng mã,chăn, chiếu cũng được người dân quăng xuống; người dân chiếm dụng mặt nước củađầm, dùng lưới quây và nuôi trồng thủy sản theo phương pháp công nghiệp, lượngthức ăn chăn nuôi đổ xuống hồ quá lớn làm cho đầm đánh mất khả năng tự làm sạch; đặc biệt bị nhiều đối tượng xâm lấn để xây dựng hàng quán, nhà nghỉ, nhà ở, nuôithủy sản...
Hãy lên tiếng!
Việc san lấp, xâm lấn Đầm Vạc để xây dựng các công trình nhà ở, hàng quán,nhà nghỉ và đắp bờ đập khoanh nuôi thủy sản hoặc cấy lúa, trồng rau làm cho lònghồ ngày càng thu hẹp nhanh đồng thời phá vỡ sự liên thông của dòng chảy, "chémnát" không gian cảnh quanh của mặt đầm, ảnh hưởng đến môi trường và mỹ quanchung của thành phố Vĩnh Yên. Sự việc này xảy ra từ 5 đến 7 năm qua, nhưng tỉnhVĩnh Phúc vẫn thờ ơ như không có chuyện gì đáng phải để ý tới.
Ông Nguyễn Văn Lộc, giám đốc Sở Tài nguyên Môi trường, cho rằng xung quanhĐầm Vạc hiện nay đã giao cho một số dự án lớn, điển hình như Khách sạn Sông HồngThủ Đô, Sân golf Đầm Vạc và khu đô thị Mậu Lâm, Công ty Thái Hoàng, Công ty TiếnĐạt. Một số dự án trước đây được giao đất vùng bánngập và họ đã tự cơi nới rộng thêm, đắp cao thêm, lấn ra vùng lòng đầm. Việc làmsai trái này của một số chủ dự án thường tổ chức vào ban đêm, diễn ra nhanhchóng và nằm ngoài tầm kiểm soát của các ngành chức năng tỉnh...
Khi tìm hiểu sâu hơn việc lấn chiếm Đầm Vạc, nhiều người dân các phườngNgô Quyền, Đống Đa, Tích Sơn, cho rằng việc lấn chiếm lòng đầm đã diễn ra kháphổ biến từ nhiều năm qua nhưng không có cơ quan nào lên tiếng ngăn chặn.
Bêncạnh các dự án lớn thì việc lấn chiếm còn có rất nhiều hộ gia đình tham gia,phần lớn là người thân của cán bộ chính quyền cơ sở hoặc được chính quyền, cácngành chức năng "bật đèn xanh." Thông thường đất mới mua từ nơi khác về mang đổra bờ đầm, lòng đầm chỉ vài hôm đã có cỏ và cây mọc trùm lên, các đối tượng lấnchiếm đã "trâng tráo" cho rằng phần đất đó như của cha ông họ để lại và đươngnhiên họ được quyền sở hữu.
Gần đây, trong một cuộc họp bàn về việc thực hiện các công trình trọngđiểm trên địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc, ông Nguyễn Văn Chức, Phó Bí thư Thường trựcTỉnh ủy đã bức xúc nói: "Tôi rất quan tâm và trăn trở vấn đề xâm lấn đất đai tạiĐầm Vạc, tôi đề nghị tỉnh đưa Đầm Vạc vào trong danh sách công trình trọng điểmcủa tỉnh và nhanh chóng được đầu tư. Trước mắt, Đầm Vạc cần được kè đá xungquanh bờ để ngăn chặn tình trạng lấn chiếm đất đai và giữ gìn cảnh quan vùng đầmnày để không tiếp tục bị xâm phạm"./.