Sau khi ra quyết định cấp đất cho bà Xà Thị Mai, Ủy ban Nhân dân huyện Ea Kar, Đắk Lắk, ra “chỉ dụ” (bằng miệng) tạm thời giải tỏa nhà của “khổ chủ,” sau đó lại tiếp tục ra quyết định cấp lô đất nói trên cho 2 cán bộ huyện khác.
Hơn 21 năm gửi đơn khiếu nại lên các cấp có thẩm quyền, kết quả dành cho “khổ chủ” vẫn là con số 0.
Lấy đất của dân cấp cho cán bộ
Năm 1989, vợ chồng ông Lê Văn Liến và bà Xà Thị Mai được Ủy ban Nhân dân huyện Ea Kar xem xét về hoàn cảnh khó khăn của gia đình và sau đó ông Võ Văn Tám, Chủ tịch Ủy ban Nhân dân huyện đã ký Quyết định số 17/QĐ-UB ngày 19/7/1987 cấp một lô đất ở diện tích 250m2 (dài 40m, rộng 6,2m) trên đường Nguyễn Tất Thành, thị trấn Ea Kar.
Sau khi được cấp đất, gia đình ông Liến bà Mai mừng rỡ vay mượn họ hàng xây móng kiên cố và dựng lên ngôi nhà gỗ quy mô một tầng trệt có gác xép để giải tỏa khó khăn về nhà ở cho gia đình đông đúc của mình. Khi việc xây dựng nhà của ông Liến và bà Mai sắp hoàn tất, do một số gia đình khác tự ý lấn chiếm đất và dựng nhà trên khu đất liền kề nên Ủy ban Nhân dân huyện thông báo yêu cầu các hộ đã và đang lấn chiếm, dựng nhà trái phép trên phần đất nói trên phải giải tỏa.
Riêng gia đình ông Liến và bà Mai được Ủy ban Nhân dân huyện vận động tự giải tòa ngôi nhà của mình để thuận tiện cho việc giải tỏa nhà của các hộ lấn chiếm đất, dựng nhà trái phép.
Theo bà Xà Thị Mai, đích thân ông Y Đớk Mlô, Phó chủ tịch Ủy ban Nhân dân huyện Ea Kar lúc đó đến nhà đề nghị (bằng miệng) gia đình bà dừng việc xây dựng với lý do “giúp đỡ, tạo điều kiện cho huyện giải tỏa các hộ lấn chiếm đât, xây dựng trái phép.”
Ông Phó chủ tịch còn hứa sau khi thực hiện giải tỏa xong sẽ cấp lại cho gia đình vô điều kiện. Tuy nhiên, sau khi gia đình bà Mai tự dỡ nhà, huyện cũng thực hiện giải tỏa xong các hộ lấn chiếm đất, dựng nhà trái phép, gia đình bà Mai chờ mãi nhưng không thấy Ủy ban Nhân dân huyện có “chỉ dụ” cấp lại đất.
Gần 1 năm sau khi tự tháo dỡ nhà để góp phần giúp huyện giải quyết công việc, ông Liến và bà Mai tá hỏa khi biết lô đất đã có quyết định cấp cho mình lại bị Ủy ban Nhân dân huyện ra quyết định cấp cho 2 hộ khác là ông Lê Văn Hồng, cán bộ văn phòng Ủy ban Nhân dân huyện - hiện nay là Chánh văn phòng Ủy ban Nhân dân huyện Ea Kar và ông Nguyễn Đức Thơ, Chi cục trưởng Chi cục thuế huyện. Còn lời hứa cấp lại đất cho gia đình bà Mai của ông Phó chủ tịch huyện cho đến nay vẫn “treo” lơ lửng.
Hơn 21 năm khiếu nại, “cửa” vẫn đóng
Sau khi mất đất, mất nhà, từ năm 1990, vợ chồng ông Liến và bà Mai làm đơn khiếu nại gửi các cơ quan có thẩm quyền xem xét. Mãi đến năm 1996, sau nhiều lần các cơ quan của huyện Ea Kar thực hiện thẩm tra, kiểm tra, thanh tra rồi kết luận rằng: lô đất ấy đã cấp cho bà Mai, vì vậy bà Mai làm nhà trên đó là hợp pháp thì Ủy ban Nhân dân huyện mới có quyết định đền bù giá trị xây dựng ngôi nhà đã bị dỡ với số tiền 5,2 triệu đồng.
Tuy nhiên, Ủy ban Nhân dân huyện chỉ đền bù công trình nhà ở, còn về lô đất đã ra quyết định cấp cho gia đình bà Mai thì không đả động đến. Bức xúc vì không được giải quyết chính đáng, gia đình bà Mai tiếp tục làm đơn khiếu nại đòi quyền lợi. Nhiều cơ quan chức năng của huyện sau đó đã có kết luận rằng “lẽ phải” thuộc về gia đình bà Mai.
Tại biên bản xác minh của Thanh tra huyện ngày 24/3/ 1994 đã kết luận: “Thủ tục cấp đất của gia đình là đầy đủ và hợp pháp và gia đình đã dựng nhà ở. Sau đó huyện có quyết định giải tỏa và động viên gia đình bà Mai dỡ nhà sau sẽ (cho) dựng lại.”
Tại Báo cáo số 34/BC-TNMT ngày 3/7/2007 của Phòng Tài nguyên và Môi trường Ủy ban Nhân dân huyện Ea Kar cũng kết luận: “Việc bà Xà Thị Mai được Ủy ban Nhân dân huyện cấp cho 250m2 đất tại Khối 3A là có thật và bà Mai đã dựng nhà, bà Mai đã chấp hành chủ trương của Ủy ban Nhân dân huyện tháo dỡ nhà (….) đến nay Ủy ban Nhân dân huyện vẫn chưa ra quyết định thu hồi đất.”
Tuy nhiên, đáp lại những khiếu nại, nguyện vọng của gia đình bà Mai vẫn là sự im lặng đáng sợ đầy quyền uy của Ủy ban Nhân dân huyện Ea Kar. Ông Lê Văn Liến sau thời gian đằng đẵng thui thủi đi đòi quyền lợi vì buồn chán và tuổi cao đã ngã bệnh qua đời. Hiện bà Mai đã hơn 80 tuổi lại tiếp tục thay chồng đi đưa đơn đòi quyền lợi.
Làm việc với chúng tôi, ông Nguyễn Quốc Sỹ, Phó chánh Văn phòng Ủy ban Nhân dân huyện cho biết: đến nay Ủy ban Nhân dân huyện vẫn chưa đưa ra hướng giải quyết. Muốn giải quyết vụ này thì phải chờ Ủy ban Nhân dân huyện tổ chức họp bàn, nhưng chưa biết đến khi nào thì huyện mới họp được. Ông Sỹ cũng đưa ra ý kiến về hướng giải quyết rằng: "Đơn giản lắm, bây giờ chỉ cần đền bù cho bà Mai theo giá đất nông nghiệp là xong."
Khi phóng viên hỏi: vậy huyện đã ra quyết định thu hồi đất của bà Mai chưa? Ông Sỹ đáp: hồi đó huyện “quên” làm việc này, nên bây giờ mới sinh ra kiện cáo như vậy. Tưởng ông nóng nảy mà nói “ngang xương” vậy, nhưng tìm hiểu kỹ ra thì Quyết định số 18/QĐ-UB ngày 19/7/1989 của Ủy ban Nhân dân huyện Ea Kar cấp đất cho ông Lê Văn Hồng (cùng ngày, tháng năm với quyết định số 17 cấp đất cho bà Mai) chỉ là bản đánh máy lại và được ông Sỹ ký xác nhận “sao y bản chính” đang có nhiều nghi vấn.
Ông Hồng hiện không trình ra được bản gốc quyết định cấp đất. Trong khi theo ông Lê Huy Anh, nguyên Trưởng phòng Công nghiệp xây dựng Ủy ban Nhân dân huyện Ea Kar lúc bấy giờ thì thực chất bản quyết định “sao y bản chính” do ông Sỹ ký chỉ là giả mạo. “Tại thời điểm đó [thời điểm ra quyết định cấp đất - PV], cơ quan tôi là đơn vị tham mưu cho Ủy ban Nhân dân huyện nhưng tôi khẳng định không có quyết định nào cấp đất cho ông Hồng cả,” ông Anh quả quyết.
Có thể thấy rõ, việc Ủy ban Nhân dân huyện Ea Kar thu hồi đất (tạm thời) nhưng không hề có quyết định, sau đó không trả lại đất cho người được cấp là bà Xà Thị Mai là trái pháp luật. Đồng thời việc Ủy ban Nhân dân huyện Ea Kar ra quyết định cấp đất cho các hộ khác chồng lên lô đất đã cấp cho bà Mai còn nhiều nhập nhèm cần xác minh rõ ràng.
Không biết đến bao giờ Ủy ban Nhân dân huyện Ea Kar mới chịu sửa sai để trả lại quyền lợi chính đáng cho người dân? “Tuổi tui cũng đã gần đất xa trời rồi. Chắc họ chờ tui… chết là hết chuyện,” bà Mai than thở. Liệu bà Mai còn “cửa” nào để… gõ không, khi mà khiếu nại của bà lên cấp cao hơn rốt cục lại quay về tại Ủy ban Nhân dân huyện Ea Kar?/.
Hơn 21 năm gửi đơn khiếu nại lên các cấp có thẩm quyền, kết quả dành cho “khổ chủ” vẫn là con số 0.
Lấy đất của dân cấp cho cán bộ
Năm 1989, vợ chồng ông Lê Văn Liến và bà Xà Thị Mai được Ủy ban Nhân dân huyện Ea Kar xem xét về hoàn cảnh khó khăn của gia đình và sau đó ông Võ Văn Tám, Chủ tịch Ủy ban Nhân dân huyện đã ký Quyết định số 17/QĐ-UB ngày 19/7/1987 cấp một lô đất ở diện tích 250m2 (dài 40m, rộng 6,2m) trên đường Nguyễn Tất Thành, thị trấn Ea Kar.
Sau khi được cấp đất, gia đình ông Liến bà Mai mừng rỡ vay mượn họ hàng xây móng kiên cố và dựng lên ngôi nhà gỗ quy mô một tầng trệt có gác xép để giải tỏa khó khăn về nhà ở cho gia đình đông đúc của mình. Khi việc xây dựng nhà của ông Liến và bà Mai sắp hoàn tất, do một số gia đình khác tự ý lấn chiếm đất và dựng nhà trên khu đất liền kề nên Ủy ban Nhân dân huyện thông báo yêu cầu các hộ đã và đang lấn chiếm, dựng nhà trái phép trên phần đất nói trên phải giải tỏa.
Riêng gia đình ông Liến và bà Mai được Ủy ban Nhân dân huyện vận động tự giải tòa ngôi nhà của mình để thuận tiện cho việc giải tỏa nhà của các hộ lấn chiếm đất, dựng nhà trái phép.
Theo bà Xà Thị Mai, đích thân ông Y Đớk Mlô, Phó chủ tịch Ủy ban Nhân dân huyện Ea Kar lúc đó đến nhà đề nghị (bằng miệng) gia đình bà dừng việc xây dựng với lý do “giúp đỡ, tạo điều kiện cho huyện giải tỏa các hộ lấn chiếm đât, xây dựng trái phép.”
Ông Phó chủ tịch còn hứa sau khi thực hiện giải tỏa xong sẽ cấp lại cho gia đình vô điều kiện. Tuy nhiên, sau khi gia đình bà Mai tự dỡ nhà, huyện cũng thực hiện giải tỏa xong các hộ lấn chiếm đất, dựng nhà trái phép, gia đình bà Mai chờ mãi nhưng không thấy Ủy ban Nhân dân huyện có “chỉ dụ” cấp lại đất.
Gần 1 năm sau khi tự tháo dỡ nhà để góp phần giúp huyện giải quyết công việc, ông Liến và bà Mai tá hỏa khi biết lô đất đã có quyết định cấp cho mình lại bị Ủy ban Nhân dân huyện ra quyết định cấp cho 2 hộ khác là ông Lê Văn Hồng, cán bộ văn phòng Ủy ban Nhân dân huyện - hiện nay là Chánh văn phòng Ủy ban Nhân dân huyện Ea Kar và ông Nguyễn Đức Thơ, Chi cục trưởng Chi cục thuế huyện. Còn lời hứa cấp lại đất cho gia đình bà Mai của ông Phó chủ tịch huyện cho đến nay vẫn “treo” lơ lửng.
Hơn 21 năm khiếu nại, “cửa” vẫn đóng
Sau khi mất đất, mất nhà, từ năm 1990, vợ chồng ông Liến và bà Mai làm đơn khiếu nại gửi các cơ quan có thẩm quyền xem xét. Mãi đến năm 1996, sau nhiều lần các cơ quan của huyện Ea Kar thực hiện thẩm tra, kiểm tra, thanh tra rồi kết luận rằng: lô đất ấy đã cấp cho bà Mai, vì vậy bà Mai làm nhà trên đó là hợp pháp thì Ủy ban Nhân dân huyện mới có quyết định đền bù giá trị xây dựng ngôi nhà đã bị dỡ với số tiền 5,2 triệu đồng.
Tuy nhiên, Ủy ban Nhân dân huyện chỉ đền bù công trình nhà ở, còn về lô đất đã ra quyết định cấp cho gia đình bà Mai thì không đả động đến. Bức xúc vì không được giải quyết chính đáng, gia đình bà Mai tiếp tục làm đơn khiếu nại đòi quyền lợi. Nhiều cơ quan chức năng của huyện sau đó đã có kết luận rằng “lẽ phải” thuộc về gia đình bà Mai.
Tại biên bản xác minh của Thanh tra huyện ngày 24/3/ 1994 đã kết luận: “Thủ tục cấp đất của gia đình là đầy đủ và hợp pháp và gia đình đã dựng nhà ở. Sau đó huyện có quyết định giải tỏa và động viên gia đình bà Mai dỡ nhà sau sẽ (cho) dựng lại.”
Tại Báo cáo số 34/BC-TNMT ngày 3/7/2007 của Phòng Tài nguyên và Môi trường Ủy ban Nhân dân huyện Ea Kar cũng kết luận: “Việc bà Xà Thị Mai được Ủy ban Nhân dân huyện cấp cho 250m2 đất tại Khối 3A là có thật và bà Mai đã dựng nhà, bà Mai đã chấp hành chủ trương của Ủy ban Nhân dân huyện tháo dỡ nhà (….) đến nay Ủy ban Nhân dân huyện vẫn chưa ra quyết định thu hồi đất.”
Tuy nhiên, đáp lại những khiếu nại, nguyện vọng của gia đình bà Mai vẫn là sự im lặng đáng sợ đầy quyền uy của Ủy ban Nhân dân huyện Ea Kar. Ông Lê Văn Liến sau thời gian đằng đẵng thui thủi đi đòi quyền lợi vì buồn chán và tuổi cao đã ngã bệnh qua đời. Hiện bà Mai đã hơn 80 tuổi lại tiếp tục thay chồng đi đưa đơn đòi quyền lợi.
Làm việc với chúng tôi, ông Nguyễn Quốc Sỹ, Phó chánh Văn phòng Ủy ban Nhân dân huyện cho biết: đến nay Ủy ban Nhân dân huyện vẫn chưa đưa ra hướng giải quyết. Muốn giải quyết vụ này thì phải chờ Ủy ban Nhân dân huyện tổ chức họp bàn, nhưng chưa biết đến khi nào thì huyện mới họp được. Ông Sỹ cũng đưa ra ý kiến về hướng giải quyết rằng: "Đơn giản lắm, bây giờ chỉ cần đền bù cho bà Mai theo giá đất nông nghiệp là xong."
Khi phóng viên hỏi: vậy huyện đã ra quyết định thu hồi đất của bà Mai chưa? Ông Sỹ đáp: hồi đó huyện “quên” làm việc này, nên bây giờ mới sinh ra kiện cáo như vậy. Tưởng ông nóng nảy mà nói “ngang xương” vậy, nhưng tìm hiểu kỹ ra thì Quyết định số 18/QĐ-UB ngày 19/7/1989 của Ủy ban Nhân dân huyện Ea Kar cấp đất cho ông Lê Văn Hồng (cùng ngày, tháng năm với quyết định số 17 cấp đất cho bà Mai) chỉ là bản đánh máy lại và được ông Sỹ ký xác nhận “sao y bản chính” đang có nhiều nghi vấn.
Ông Hồng hiện không trình ra được bản gốc quyết định cấp đất. Trong khi theo ông Lê Huy Anh, nguyên Trưởng phòng Công nghiệp xây dựng Ủy ban Nhân dân huyện Ea Kar lúc bấy giờ thì thực chất bản quyết định “sao y bản chính” do ông Sỹ ký chỉ là giả mạo. “Tại thời điểm đó [thời điểm ra quyết định cấp đất - PV], cơ quan tôi là đơn vị tham mưu cho Ủy ban Nhân dân huyện nhưng tôi khẳng định không có quyết định nào cấp đất cho ông Hồng cả,” ông Anh quả quyết.
Có thể thấy rõ, việc Ủy ban Nhân dân huyện Ea Kar thu hồi đất (tạm thời) nhưng không hề có quyết định, sau đó không trả lại đất cho người được cấp là bà Xà Thị Mai là trái pháp luật. Đồng thời việc Ủy ban Nhân dân huyện Ea Kar ra quyết định cấp đất cho các hộ khác chồng lên lô đất đã cấp cho bà Mai còn nhiều nhập nhèm cần xác minh rõ ràng.
Không biết đến bao giờ Ủy ban Nhân dân huyện Ea Kar mới chịu sửa sai để trả lại quyền lợi chính đáng cho người dân? “Tuổi tui cũng đã gần đất xa trời rồi. Chắc họ chờ tui… chết là hết chuyện,” bà Mai than thở. Liệu bà Mai còn “cửa” nào để… gõ không, khi mà khiếu nại của bà lên cấp cao hơn rốt cục lại quay về tại Ủy ban Nhân dân huyện Ea Kar?/.
Việt Dũng (Vietnam+)
