Nhóm ngành thương mại điện tử và logistics tiếp tục có triển vọng trong năm 2022 nhờ những thay đổi trong thói quen tiêu dùng, mua sắm trực tuyến của người dân thay đổi mạnh mẽ từ khi đại dịch. (Ảnh minh họa. Nguồn:TTXVN) Dù nhiều doanh nghiệp Việt đã có những bước tiến nhờ sự ứng biến nhanh lẹ trước bão COVID-19, song cũng không ít đơn vị đã phá sản. Bởi vậy, bên cạnh những chính sách của Nhà nước, việc định hướng để hỗ trợ họ vượt qua bạo bệnh trong thời điểm hiện nay là rất cần thiết.
Quá trình hồi phục kinh tế chậm
Đánh giá xu hướng kinh tế năm 2022-2023, chuyên gia kinh tế, tiến sỹ Võ Trí Thành chỉ ra hầu hết các dự báo nhận định đà phục hồi kinh tế toàn cầu là khá rõ ràng song có thể sẽ chậm lại và không đồng đều giữa các quốc gia.
Rủi ro hiện hữu còn quá lớn, do đó, theo ông Thành, trong thời gian tới, các nước sẽ thu hẹp hoặc dừng lại những gói hỗ trợ, các gói lãi suất, tín dụng ưu đãi cũng giảm…, điều này khiến quá trình phục hồi khó khăn hơn. Bên cạnh đó, những rủi ro trên thị trường tài chính với sự tăng trưởng nóng của chứng khoán, bất động sản cộng thêm tình trạng nợ của thế giới đang lớn hơn bao giờ hết.
[Doanh nghiệp Việt dồn toàn lực thay đổi để vượt “bão COVID-19”]
Theo Ngân hàng Thế giới, kinh tế toàn cầu có những tín hiệu tích cực khi các quốc gia đang dần mở cửa, hỗ trợ cho việc phục hồi sản xuất hàng hóa và đầu tư trên toàn cầu. Tuy nhiên, những yếu tố tiêu cực cũng nổi lên như áp lực lạm phát gia tăng ở nhiều quốc gia và nguy cơ bùng phát dịch bệnh trong năm 2022 cũng như các năm tiếp vẫn rất phức tạp. Điều này khiến quá trình phục hồi của các chuỗi giá trị có thể chậm lại.
Những yếu tố tiêu cực cũng nổi lên như áp lực lạm phát gia tăng ở nhiều quốc gia và nguy cơ bùng phát dịch bệnh trong năm 2022 cũng như các năm tiếp vẫn rất phức tạp. (Ảnh minh họa. Nguồn:TTXVN) Tại Việt Nam, ông Nguyễn Xuân Quang, Phó Giám đốc phụ trách Trung tâm Dự báo kinh tế-xã hội quốc gia, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, dự báo đà phục hồi kinh tế trong năm 2022 và những năm tiếp theo là rất khó và phức tạp, do điều kiện hoàn cảnh dịch bệnh đã đặt đất nước vào bối cảnh mới.
Ông Quang nhấn mạnh không thể coi thường nguy cơ áp lực lạm phát trong nước. Sự tác động đến từ các yếu tố liên quan đến các gói kích thích tài khóa lớn, nới lỏng tín dụng nhằm hỗ trợ doanh nghiệp.
“Theo tính toán của Trung tâm, nếu Việt Nam thực hiện các gói kích thích tài khóa tương đương 1% tốc độ tăng tổng sản phẩm trong nước (GDP) sẽ cần khoảng 37.000 tỷ đồng để tác động làm tăng tốc độ tăng trưởng GDP. Song, nếu không có gói kích thích này thì cần có những gói tăng chi tiêu và đầu tư công hay giảm lãi suất, giảm thuế giá trị gia tăng... Đây là những yếu tố khi tính toán đến sự phát triển của các ngành trong năm tới,” ông Quang phải lưu ý.
Trên thực tế đó, Chính phủ và Quốc hội đặt mục tiêu cụ thể tại kỳ họp thứ 2, Quốc hội khóa 15 về kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội năm 2022, cụ thể GDP tăng khoảng 6%-6,5%; tốc độ tăng năng suất lao động xã hội bình quân khoảng 5,5%; tỷ trọng lao động nông nghiệp trong tổng lao động xã hội đạt 27,5%; tỷ lệ lao động qua đào tạo đạt 67%; tỷ lệ thất nghiệp ở khu vực thành thị dưới 4%.
Nghị quyết của Quốc hội cũng xác định mục tiêu tổng quát là thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch COVID-19, bảo vệ tối đa sức khỏe, tính mạng của nhân dân cùng với tập trung tháo gỡ khó khăn cho sản xuất, kinh doanh, hỗ trợ hiệu quả người dân và doanh nghiệp.
Về điều này, ông Hoàng Quang Phòng, Phó Chủ tịch Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho biết cộng đồng doanh nghiệp tin tưởng các mục tiêu, chính sách thúc đẩy phục hồi và phát triển kinh tế-xã hội trên cả nước, duy trì các động lực tăng trưởng trong dài hạn, giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, nâng cao tính tự chủ, khả năng chống chịu, thích ứng của nền kinh tế.
“Các doanh nghiệp đang rất mong chờ và kỳ vọng sẽ sớm có một chương trình tổng thể phục hồi kinh tế được thiết kế khoa học, sát hợp với nhu cầu, điều kiện của các doanh nghiệp, có tính khả thi cao, làm cơ sở để các địa phương, các ngành và các doanh nghiệp xây dựng phương án phục hồi của mình,” ông Phòng khuyến nghị.
Đẩy vốn “mồi” và các nhóm ngành triển vọng
Ông Nguyễn Xuân Quang cho rằng đầu tư công là lĩnh vực đóng vai trò trọng tâm, vừa là "vốn mồi" kích thích đầu tư tư nhân đồng thời phát triển cơ sở hạ tầng, thúc đẩy đổi mới sáng tạo phát triển kỹ thuật số trong nền kinh tế.
Theo báo cáo từ Bộ Tài chính, tiến độ giải ngân vốn đầu tư phát triển ước (đến hết 31/12/2021) đạt 74,7% dự toán Quốc hội quyết định, đạt 77,3% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao. Do vậy, ông Quang nhấn mạnh dư địa để thúc đẩy đầu tư công năm 2022 đang rất lớn, đây là cơ hội để huy động nguồn lực đầu tư công, phát triển cơ sở hạ tầng sẽ kéo theo nhu cầu về vật liệu xây dựng sẽ có xu hướng phát triển tốt từ năm 2022.
Tiếp theo là nhóm các ngành có tỷ trọng xuất khẩu lớn. Ông Quang nhận định sự phục hồi nhu cầu trên thế giới (đặc biệt là tình hình giảm cung từ Trung Quốc) sẽ kích thích kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam (trong các ngành điện tử, dệt may, thủy sản, gỗ và các sản phẩm gỗ, cao su, sắt thép…).
Trong nước, nhu cầu tiêu dùng sẽ dần phục hồi cùng việc kiểm soát, chính sách thích ứng dịch bệnh được triển khai có hiệu quả (sau thời gian giãn cách và chính sách hạn chế đi lại). Nhờ vậy, các doanh nghiệp trong ngành thực phẩm và đồ uống, bán lẻ và hàng không sẽ hưởng lợi.
Đầu tư công là lĩnh vực đóng vai trò trọng tâm, vừa là 'vốn mồi' kích thích đầu tư tư nhân đồng thời phát triển cơ sở hạ tầng, thúc đẩy đổi mới sáng tạo phát triển kỹ thuật số trong nền kinh tế.(Ảnh minh họa. Nguồn:TTXVN) Trong điều kiện đó, ông Quang đánh giá nhóm ngành thương mại điện tử và logistics tiếp tục có triển vọng trong năm tới nhờ những thay đổi trong thói quen tiêu dùng, mua sắm trực tuyến của người dân thay đổi mạnh mẽ từ khi đại dịch. Đây sẽ là lực đẩy khiến thương mại điện tử tiếp tục bùng nổ trong năm 2022.
“Ngoài ra, những tác động tích cực của các FTA đã ký kết sẽ giúp tăng trưởng thương mại quốc tế của Việt Nam và thúc đẩy với sản xuất phục hồi, vì vậy nhu cầu vận chuyển hàng hóa trong nước tăng đồng thời kéo theo các ngành phụ trợ (như logistics) được hưởng lợi,” ông Quang trao đổi.
Ông Quang cho rằng nhóm ngành công nghệ thông tin sẽ phục hồi nhanh chóng với mảng phần mềm doanh nghiệp, thiết bị và dịch vụ. Một trong nhưng tiềm năng lớn là kênh ngân hàng số với các nhu cầu đầu tư về công nghệ và chuyển đổi số cả tốc độ lẫn quy mô.
Ở một diễn biến khác, ngày 4/1, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng đã trình bày Tờ trình về dự thảo Nghị quyết về chính sách tài khóa, tiền tệ để hỗ trợ Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội, tại kỳ họp bất thường lần thứ nhất Quốc hội khóa XV.
Chương trình này có quy mô đủ lớn, tác động cả phía cung và phía cầu đồng thời có mục tiêu trọng tâm, trọng điểm, xác định đúng đối tượng cần hỗ trợ, tránh lãng phí nguồn lực, gắn trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân và cấp ủy, chính quyền các cấp với kết quả thực hiện. Thời gian thực hiện trong hai năm (2022-2023) với lộ trình thích hợp để phục hồi và phát triển nền kinh tế.
Cụ thể, Chương trình xác định khung những vấn đề trọng tâm, cần tập trung giải quyết, bao gồm 5 nhóm nhiệm vụ, giải pháp: Mở cửa nền kinh tế gắn với đầu tư nâng cao năng lực y tế, phòng, chống dịch bệnh (60.000 tỷ đồng); Bảo đảm an sinh xã hội và hỗ trợ việc làm (53.150 tỷ đồng); Hỗ trợ phục hồi doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh (110.000 tỷ đồng); Phát triển kết cấu hạ tầng, khơi thông nguồn lực xã hội cho đầu tư phát triển (113.850 tỷ đồng); Cải cách thể chế, cải cách hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh. Ngoài ra, Chương trình sẽ huy động từ các quỹ tài chính ngoài ngân sách Nhà nước khoảng 10.000 tỷ đồng.
Theo Bộ trưởng, để đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án hạ tầng chiến lược, quan trọng, có quy mô lớn trong phạm vi Chương trình này, dự án đề xuất cho phép áp dụng thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù về chỉ định thầu đối với các gói thầu (tư vấn, phục vụ, đền bù giải phóng mặt bằng, tái định cư, xây lắp), khai thác mỏ khoáng sản để thực hiện dự án. Cơ chế phân cấp, phân quyền, bố trí nguồn vốn cho Ủy ban Nhân dân một số địa phương thực hiện các đoạn tuyến/dự án đường cao tốc theo hình thức đầu tư công đi qua địa bàn.
Đại diện các doanh nghiệp kỳ vọng với sự 'trợ lực' kịp thời từ Chính phủ, họ có thêm nguồn lực để chiến đấu và vượt qua COVID-19./.
| Dự báo 4 xu thế của môi trường kinh tế vĩ mô toàn cầu 2022: Theo tiến sỹ Nguyễn Đức Khương, thành viên Tổ tư vấn kinh tế của Thủ tướng, 4 xu thế của môi trường kinh tế vĩ mô toàn cầu 2022 gồm: - Nền kinh tế toàn cầu vẫn tiếp tục chịu tác động sâu và lâu dài trong năm thứ 3 của đại dịch COVID-19, trong đó nhấn mạnh áp lực tăng trưởng, ổn định và cân bằng xã hội sẽ gia tăng với hầu hết các quốc gia. - Áp lực lạm phát gia tăng sau nhiều gói giải cứu, hỗ trợ. Tính đến thời điểm hiện tại, mức lạm phát tại một số nền kinh tế lớn là Mỹ (5,4%), Anh (4,2%), EU (2,4%). - Trung Quốc - thị trường quốc gia lớn nhất thế giới nhiều khả năng chưa mở cửa cho đi lại và tiếp tục thực thi chính sách “Zero COVID-19” để ngăn chặn dịch bệnh. - Các quốc gia khác lại buộc phải thí điểm mở cửa biên giới, nhằm tập trung khôi phục lại kinh tế, đặc biệt là các ngành chịu ảnh hưởng lớn (du lịch, nhà hàng khách sạn…). |
Bài 1: Đối mặt hay bị ‘chết chìm’?
Bài 2: Cách nào biến thách thức thành lợi thế, vượt qua khủng hoảng?
