Căng thẳng giữa vùng Catalunya ở Tây Ban Nha và chính quyền trung ương đã lại nổ ra liên quan tới một đề xuất cải cách giáo dục nhắm tới hoạt động dạy học bằng tiếng Catalan, một vấn đề hết sức nhạy cảm tại đây.
Trong dấu hiệu cho thấy quyền dạy học bằng tiếng Catalan quan trọng thế nào, câu lạc bộ bóng đá Barcelona, một trong những tổ chức quyền lực nhất ở đây, đã lên tiếng bảo vệ quyền này.
"Câu lạc bộ Barcelona muốn được bày tỏ sự ủng hộ tích cực với ngôn ngữ Catalan và mô hình giáo dục bằng ngôn ngữ này đã được sử dụng ở Catalunya trong 34 năm qua" - câu lạc bộ cho biết - "Ngôn ngữ Catalan và việc dạy nó trong các trường học của chúng tôi hình thành một phần bản sắc của chúng tôi và là các yếu tố quan trọng giúp gắn kết xã hội và sự tồn tại cùng nhau trong đất nước của chúng ta".
Trước đó, các lãnh đạo và báo chí Catalunya đã phản ứng mạnh mẽ sau khi Bộ trưởng Giáo dục Jose Ignacio Wert đề xuất cải cách giáo dục, trong đó yêu cầu dạy học bằng tiếng Tây Ban Nha ở mọi khu vực trong nước.
Wert đề xuất việc ngừng hoạt động ép buộc các học sinh ở Catalunya phải nói được ngôn ngữ nơi đây để được theo học tại các đại học đóng ở vùng này. Hoạt động cải cách cũng sẽ khiến khu vực này phải trả tiền cho các gia đình có nhu cầu thuê gia sư dạy tiếng Tây Ban Nha cho con họ.
Những người bảo vệ hệ thống giáo dục hiện nay ở Catalunya nói rằng hoạt động cải cách giáo dục là đòn công kích thẳng vào bản sắc văn hóa của họ. Ngôn ngữ là vấn đề đặc biệt nhạy cảm ở nơi đây, do dưới thời nhà độc tài Francisco Franco kéo dài từ năm 1939 tới năm 1975, người dân Catalunya đã bị cấm nói tiếng này tại nơi công cộng.
Wert từng gây chỉ trích hồi tháng 10 vừa qua khi nói rằng chính quyền muốn "Tây Ban Nha hóa các học sinh ở Catalunya". Ông nói rằng "không một phần nào trong kế hoạch cải cách giáo dục xem nhẹ tầm quan trọng của vùng Catalunya."
Chính quyền Catalunya đã đe dọa đưa ra hành động pháp lý chống lại việc cải cách, kể cả việc phải đâm đơn kiện lên Tòa án Hiến pháp. Theo Josep Maria Cervello, một lãnh đạo công đoàn USTEC của các giáo viên ở Catalunya, hệ thống giáo dục sử dụng ngôn ngữ địa phương như hiện nay là một "mô hình thành công".
Ông cho AFP biết rằng "ngay cả UNESCO và Liên minh châu Âu cũng đã xem đây là một hệ thống không phân biệt đối xử, cho phép mọi người được học tập bằng các ngôn ngữ chính thức" là tiếng Tây Ban Nha hoặc Catalunya, vốn đều được sử dụng rộng rãi. Ông nhận xét hoạt động cải cách có thể làm tăng căng thẳng giữa Catalunya và Tây Ban Nha.
Căng thẳng đã tăng cao trong mấy tuần gần đây giữa chính quyền trung ương ở Madrid và Catalunya, vùng đất mới tổ chức một cuộc bầu cử trước thời hạn hôm 25/11 để tìm kiếm cơ hội tự trị lớn hơn. Các đảng ủng hộ độc lập ở vùng này đã ghi điểm mạnh trong cuộc bầu cử.
Phát ngôn viên chính quyền Catalunya Francesc Homs nói rằng Tổng thống Catalunya Artur Mas sẽ tổ chức cuộc họp liên quan tới việc cải cách giáo dục cùng các chính trị gia khác của vùng này trong ngày 12/12. Lãnh đạo hội đồng giáo dục Catalunya Irene Rigau đã bỏ ngang một cuộc họp với Wert hôm thứ Ba. Lúc rời đi, bà tuyên bố thẳng thừng: "Ngôn ngữ là vấn đề không thể thỏa hiệp"./.
Trong dấu hiệu cho thấy quyền dạy học bằng tiếng Catalan quan trọng thế nào, câu lạc bộ bóng đá Barcelona, một trong những tổ chức quyền lực nhất ở đây, đã lên tiếng bảo vệ quyền này.
"Câu lạc bộ Barcelona muốn được bày tỏ sự ủng hộ tích cực với ngôn ngữ Catalan và mô hình giáo dục bằng ngôn ngữ này đã được sử dụng ở Catalunya trong 34 năm qua" - câu lạc bộ cho biết - "Ngôn ngữ Catalan và việc dạy nó trong các trường học của chúng tôi hình thành một phần bản sắc của chúng tôi và là các yếu tố quan trọng giúp gắn kết xã hội và sự tồn tại cùng nhau trong đất nước của chúng ta".
Trước đó, các lãnh đạo và báo chí Catalunya đã phản ứng mạnh mẽ sau khi Bộ trưởng Giáo dục Jose Ignacio Wert đề xuất cải cách giáo dục, trong đó yêu cầu dạy học bằng tiếng Tây Ban Nha ở mọi khu vực trong nước.
Wert đề xuất việc ngừng hoạt động ép buộc các học sinh ở Catalunya phải nói được ngôn ngữ nơi đây để được theo học tại các đại học đóng ở vùng này. Hoạt động cải cách cũng sẽ khiến khu vực này phải trả tiền cho các gia đình có nhu cầu thuê gia sư dạy tiếng Tây Ban Nha cho con họ.
Những người bảo vệ hệ thống giáo dục hiện nay ở Catalunya nói rằng hoạt động cải cách giáo dục là đòn công kích thẳng vào bản sắc văn hóa của họ. Ngôn ngữ là vấn đề đặc biệt nhạy cảm ở nơi đây, do dưới thời nhà độc tài Francisco Franco kéo dài từ năm 1939 tới năm 1975, người dân Catalunya đã bị cấm nói tiếng này tại nơi công cộng.
Wert từng gây chỉ trích hồi tháng 10 vừa qua khi nói rằng chính quyền muốn "Tây Ban Nha hóa các học sinh ở Catalunya". Ông nói rằng "không một phần nào trong kế hoạch cải cách giáo dục xem nhẹ tầm quan trọng của vùng Catalunya."
Chính quyền Catalunya đã đe dọa đưa ra hành động pháp lý chống lại việc cải cách, kể cả việc phải đâm đơn kiện lên Tòa án Hiến pháp. Theo Josep Maria Cervello, một lãnh đạo công đoàn USTEC của các giáo viên ở Catalunya, hệ thống giáo dục sử dụng ngôn ngữ địa phương như hiện nay là một "mô hình thành công".
Ông cho AFP biết rằng "ngay cả UNESCO và Liên minh châu Âu cũng đã xem đây là một hệ thống không phân biệt đối xử, cho phép mọi người được học tập bằng các ngôn ngữ chính thức" là tiếng Tây Ban Nha hoặc Catalunya, vốn đều được sử dụng rộng rãi. Ông nhận xét hoạt động cải cách có thể làm tăng căng thẳng giữa Catalunya và Tây Ban Nha.
Căng thẳng đã tăng cao trong mấy tuần gần đây giữa chính quyền trung ương ở Madrid và Catalunya, vùng đất mới tổ chức một cuộc bầu cử trước thời hạn hôm 25/11 để tìm kiếm cơ hội tự trị lớn hơn. Các đảng ủng hộ độc lập ở vùng này đã ghi điểm mạnh trong cuộc bầu cử.
Phát ngôn viên chính quyền Catalunya Francesc Homs nói rằng Tổng thống Catalunya Artur Mas sẽ tổ chức cuộc họp liên quan tới việc cải cách giáo dục cùng các chính trị gia khác của vùng này trong ngày 12/12. Lãnh đạo hội đồng giáo dục Catalunya Irene Rigau đã bỏ ngang một cuộc họp với Wert hôm thứ Ba. Lúc rời đi, bà tuyên bố thẳng thừng: "Ngôn ngữ là vấn đề không thể thỏa hiệp"./.
Linh Vũ (Vietnam+)
