Ngày 8/8/1967: Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) được thành lập trên cơsở Tuyên bố Băngcốc với mục tiêu là tăng cường hợp tác kinh tế, văn hóa-xã hộigiữa các nước thành viên, tạo điều kiện cho các nước hội nhập sâu hơn với khuvực và thế giới.
Trải qua hơn 40 năm tồn tại và phát triển, ASEAN đã chứng tỏ là một tổ chức khuvực năng động, có khả năng thích ứng cao với những biến đổi trong tình hình thếgiới và khu vực:
- Năm 1971: Trước sự xoay chuyển nhanh chóng cục diện khu vực và thế giới, đặcbiệt trong quan hệ giữa các nước lớn, ASEAN ra Tuyên bố về Khu vực Hòa bình, Tựdo và Trung lập (ZOPFAN), nhấn mạnh quyết tâm giữ khu vực trung lập, không liênkết, qua đó giữ vững hòa bình, ổn định và an ninh khu vực, hạn chế can thiệp củalực lượng bên ngoài vào công việc nội bộ của khu vực.
- Năm 1976: Sau khi Việt Nam thống nhất và các nước Đông Dương khác giành độclập, Hiệp hội đã ra Tuyên bố về sự hòa hợp ASEAN (hay còn gọi là Tuyên bố BaliI) thể hiện quyết tâm hợp tác khu vực, đồng thời gửi đi tín hiệu thân thiện, hợptác với các quốc gia khác trong khu vực thông qua Hiệp ước Thân thiện và Hợp tácĐông Nam Á (TAC), kêu gọi các quốc gia trong khu vực cùng hợp tác vì hòa bình,an ninh chung của khu vực, giải quyết xung đột, tranh chấp bằng đàm phán hòabình.
- Năm 1992: Cùng với xu thế thế giới sau Chiến tranh lạnh là tập trung vào pháttriển kinh tế và thương mại, ASEAN đã ký Hiệp định khung về chương trình ưu đãithuế quan có hiệu lực chung cho Khu vực mậu dịch tự do ASEAN (CEPT/AFTA), bắtđầu tiến trình tự do hóa kinh tế khu vực. Cũng trong năm 1992, ASEAN ra Tuyên bốvề Biển Đông xác lập nguyên tắc giải quyết các mâu thuẫn ở khu vực này bằng biệnpháp hòa bình.
- Các năm 1993 và 1994: ASEAN bắt đầu mở rộng quan hệ đối ngoại, thúc đẩy đốithoại về an ninh ở khu vực thông qua việc lập Diễn đàn khu vực ASEAN (ARF) tạiHội nghị Bộ trưởng ASEAN lần thứ 26 (tháng 7 năm 1993). Diễn đàn ARF đầu tiên đãđược tổ chức năm 1994.
- Năm 1995: ASEAN có hai bước tiến quan trọng: (1) kết nạp Việt Nam (ngày 28tháng 7 năm 1995), bắt đầu tiến trình mở rộng ASEAN; (2) ký kết Hiệp ước về khuvực Đông Nam Á không vũ khí hạt nhân (SEANWFZ), hưởng ứng phong trào giải trừquân bị đang diễn ra mạnh mẽ trên thế giới sau Chiến tranh lạnh và hiện thực hóaTuyên bố ZOPFAN.
- Tháng 12/1997: Trước viễn cảnh ASEAN sẽ sớm hoàn tất việc mở rộng bao gồm cả10 nước Đông Nam Á, mở ra trang sử mới cho khu vực, ASEAN đã thông qua Tầm nhìnASEAN 2020, vạch ra mục tiêu hướng tới một cộng đồng khu vực hòa bình, ổn định,hài hòa và phát triển thịnh vượng.
- Năm 1998: Tại Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ VI tại Hà Nội, ASEAN đã thông quaChương trình hành động Hà Nội (HPA) nhằm triển khai thực hiện Tuyên bố về Tầmnhìn ASEAN 2020 trong 6 năm 1998-2004.
- Ngày 30/4/1999: Campuchia được kết nạp vào ASEAN tại Hà Nội, hoàn tất mục tiêucủa ASEAN trở thành một tổ chức khu vực với đầy đủ 10 quốc gia thành viên ĐôngNam Á.
- Năm 2002: Trong nỗ lực tìm kiếm giải pháp hoà bình cho vấn đề biển Đông, ASEANvà Trung Quốc ký bản Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) tại Hộinghị cấp cao ASEAN lần thứ 8 diễn ra ở Phnom Penh (Campuchia).
- Năm 2003: ASEAN tiến một bước nữa trong tăng cường liên kết khu vực khi cho rađời Tuyên bố về sự hòa hợp ASEAN II (Tuyên bố Bali II), xác định mục tiêu thànhlập một Cộng đồng ASEAN gồm ba trụ cột: Cộng đồng Chính trị-An ninh, Cộng đồngKinh tế và Cộng đồng Văn hóa-Xã hội.
- Năm 2005: Hội nghị cấp cao Đông Á (EAS) lần đầu tiên được tổ chức tại KualaLumpur với sự tham gia của ASEAN và Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc, Ấn Độ, Autralia và New Zealand.
- Năm 2007: Hiến chương ASEAN được ký ngày 20/11/2007 là bước pháttriển quan trọng nhất của ASEAN từ khi thành lập, thông qua việc trao tư cáchpháp nhân cho tổ chức ASEAN, tạo nền tảng pháp lý và thể chế để ASEAN xây dựngCộng đồng. Hiến chương có hiệu lực ngày 15/12/2008.
- Tháng 2/2009: Tại Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 14 tại Hua Hin, Thái Lan, cácnhà lãnh đạo ASEAN đã thông qua Lộ trình xây dựng Cộng đồng ASEAN bao gồm các kếhoạch tổng thể xây dựng các Cộng đồng trụ cột Chính trị-An ninh, Kinh tế và Vănhóa-Xã hội ASEAN./.
(TTXVN/Vietnam+)