Cựu Thủ tướng Australia John Howard. (Nguồn: theaustralian.com.au) Ngày 17/8, cựu Thủ tướng Australia John Howard đã bảo vệ quan điểm của mình về Biển Đông, đồng thời đưa ra nhận định rằng Australia cuối cùng sẽ tham gia các hoạt động tự do hàng hải do Mỹ dẫn đầu ở vùng biển này để kiềm chế sự bành trướng của Trung Quốc.
Trong một cuộc phỏng vấn với tờ The Australian, cựu Thủ tướng Howard cho rằng Australia nên sẵn sàng tham gia cùng Mỹ trong các chiến dịch tự do hàng hải ở Biển Đông.
Theo ông Howard, “không ai có lợi” trong một cuộc đối đầu lớn ở Biển Đông nhưng Trung Quốc sẽ không từ bỏ một tấc lãnh thổ mà họ đã giành được. Những hành động của Bắc Kinh xây dựng đảo nhân tạo và quân sự hóa trái phép Biển Đông sẽ tạo ra một môi trường bất ổn ở khu vực. Australia dù không bị bắt buộc ngay lập tức phải tham gia nhưng nên sẵn sàng cùng Mỹ thực hiện các chiến dịch tự do hàng hải ở Biển Đông để thực thi phán quyết của tòa trọng tài ở La Haye.
[Tàu Trung Quốc xuất hiện trái phép gần đảo Thị Tứ của Việt Nam]
Ngoài ra, ông Howard cho rằng Trung Quốc đã gia tăng ảnh hưởng ở châu Á trong thời gian ông Obama giữ chức Tổng thống Mỹ. Theo ông, lúc đó Mỹ đã không sẵn sàng khẳng định mình ở châu Á và châu Âu, và kết quả đã kết thúc với cuộc bầu cử của chính quyền mới. Các quốc gia Đông Nam Á đang ở những giai đoạn tranh cãi khác nhau với Trung Quốc về Biển Đông hoặc đang hướng tới tăng cường quan hệ với siêu cường quốc này.
Ngày 10/8, một chiếc tàu Hải quân Mỹ đã đi vào khu vực 12 hải lý của đảo Vành Khăn thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam, theo phía Mỹ, hành động này là để thực thi phán quyết của tòa án quốc tế chống lại tuyên bố chủ quyền trái phép của Trung Quốc đối với các vùng lãnh thổ ở Biển Đông.
Mặt khác, các chuyên gia quốc phòng Australia đang tranh cãi về việc nước này có nên tham gia chiến dịch tự do hàng hải của Mỹ ở khu vực này hay không.
Cựu Tư lệnh Không quân Australia Angus Houston cho rằng việc Australia tham gia chiến dịch tự do hàng hải ở Biển Đông không phải là một ý tưởng tốt vì nó sẽ kích động một phản ứng quân sự, còn cựu Bộ trưởng Quốc phòng Dennis Richardson lại khẳng định đây có thể là một ý tưởng hay nếu điều đó được thực hiện một cách không có tính khiêu khích.
Trong khi đó, một số nghị sỹ trong Liên minh cầm quyền, bao gồm Tony Abbott, Kevin Andrews và Eric Abetz, đã đi ngược lại đường lối của đảng và chủ trương đối đầu với Trung Quốc./.
