Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Lê Minh Hoan làm việc với các cơ quan của EC về Quy định chống phá rừng châu Âu (EUDR). (Ảnh: PV/Vietnam+) Các cơ quan Ủy ban châu Âu (EC) đánh giá cao hành động nhanh chóng và sẵn sàng của Việt Nam trong việc thích ứng với Quy định chống phá rừng châu Âu (EUDR). EC đánh giá thông điệp về việc biến thách thức thành cơ hội của Việt Nam đã tạo cảm hứng cho EC trong làm việc với các đối tác và là hình mẫu toàn cầu về thích ứng với EUDR và phát triển bền vững.
Đây là thông tin được đưa ra trong buổi làm việc giữa , Đoàn Công tác của Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn do Bộ trưởng Lê Minh Hoan dẫn đầu đã thăm và làm việc với các cơ quan của Ủy ban châu Âu (EC) tại Brussels, Bỉ trong ngày 18/9.
Trong các phiên làm việc với Cao ủy Môi trường, Đại dương và Nghề cá và Tổng vụ Môi trường của EC, Bộ trưởng Lê Minh Hoan nêu rõ chủ trương của Chính phủ Việt Nam trong chuyển đổi nông nghiệp sang hướng sinh thái, xanh và bền vững. Việt Nam coi đây không chỉ là việc thực hiện các cam kết quốc tế mà là để tạo ra những giá trị mới cho phát triển nông nghiệp đi kèm với bảo vệ và phát triển môi trường bền vững, gìn giữ tài nguyên cho thế hệ tương lai, đóng góp cho phát triển bền vững toàn cầu.
[Quy định chống phá rừng EU: Cơ hội để nông nghiệp tăng trưởng xanh]
Bộ trưởng Lê Minh Hoan cũng nêu rõ cam kết của Chính phủ Việt Nam trong phát triển ngành nông nghiệp minh bạch, trách nhiệm, bền vững khi Việt Nam đã trở thành nhà cung ứng lương thực thực phẩm lớn trên thế giới.
Bộ trưởng Lê Minh Hoan trao quà lưu niệm là sản phẩm OCOP cho Tổng vụ trưởng Tổng vụ Môi trường (EC). (Ảnh: Vietnam+) Đối với quy định EUDR, Bộ trưởng Lê Minh Hoan nêu rõ thông điệp của Việt Nam về việc tuân thủ quy định này không chỉ là để đáp ứng yêu cầu xuất khẩu các mặt hàng cà phê, cao su, gỗ và các sản phẩm gỗ vào thị trường EU mà đây là cơ hội phát triển ngành nông nghiệp Việt Nam theo định hướng chiến lược của ngành là minh bạch, trách nhiệm, bền vững và Tăng trưởng Xanh.
Ngay khi EC thông qua EUDR, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn đã đã có nhiều cuộc trao đổi chuyên sâu ở cả cấp kỹ thuật và cấp lãnh đạo EC và nhanh chóng chỉ đạo các cơ quan chuyên môn chuẩn bị Khung kế hoạch hành động thích ứng với EUDR, trong đó đề xuất các nhiệm vụ/giải pháp cụ thể và phân công các cơ quan chuyên môn của Bộ triển khai thực hiện.
Tại các phiên làm việc, EC cho rằng quan hệ hợp tác và đối tác với Việt Nam sẽ góp phần thúc đẩy thương mại toàn cầu bền vững. Ngay ở bước đầu tiên này, EC sẽ triển khai dự án “Nông nghiệp bền vững vì các hệ sinh thái rừng” (Dự án SAFE) hỗ trợ chuyển đổi bao trùm các chuỗi cung ứng bền vững, không gây phá rừng theo Quy định EUDR tại Việt Nam; trong đó, tập trung vào ngành hàng cà phê là ngành hàng chủ lực bị ảnh hưởng bởi quy định này.
EC khuyến khích các tập đoàn đa quốc gia lớn và các tổ chức phát triển như Sáng kiến Thương mại Bền vững (IDH) hợp tác với Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn theo hình thức đối tác công tư để triển khai việc xây dựng hệ thống thông tin, dữ liệu vùng trồng, truy xuất nguồn gốc một cách hiệu quả, phù hợp, chi phí thấp, tăng cường hệ thống giám sát và chuyển đổi sinh kế cho nông dân ở những vùng rủi ro. Đây là nền tảng để đảm bảo đưa Việt Nam vào nhóm rủi ro thấp khi áp dụng Quy định EUDR, xây dựng uy tín và thương hiệu cho nông sản Việt Nam trong hiện tại và tương lai.
Bộ trưởng Lê Minh Hoan cũng chia sẻ những tác động trực tiếp đến một số chuỗi cung ứng ngành hàng và tới sinh kế của nông hộ, đặc biệt là các nông hộ quy mô nhỏ vốn chiếm tỷ lệ chi phối ở Việt Nam khi Quy định có hiệu lực vào tháng 1/2025. Các chuỗi cung ứng nông sản tại Việt Nam đang phải đối mặt với nhiều thách thức để đáp ứng EUDR, đặc biệt trong các vấn đề về dữ liệu định vị, truy xuất nguồn gốc, triển khai hệ thống giám sát chống phá rừng.
Dự án NESCAFÉ Plan-gắn kết nông dân phát triển càphê bền vững. (Ảnh: Vietnam+) Để thích ứng với EUDR, trong bối cảnh các tác nhân tham gia chuỗi giá trị ngành hàng ở Việt Nam chủ yếu có quy mô nhỏ, nguồn lực hạn chế, Bộ trưởng Lê Minh Hoan đề nghị các cơ quan EC tăng cường hợp tác với Việt Nam, có giải pháp giảm thiểu chi phí cho các tác nhân trong chuỗi giá trị trong việc thích ứng với EUDR, đặc biệt là về dữ liệu định vị, truy xuất nguồn gốc. EC cần phân rõ sản xuất theo mức độ nguy cơ và giảm thiểu yêu cầu về định vị, truy xuất nguồn gốc đối với vùng an toàn.
Bộ trưởng Lê Minh Hoan cũng đề nghị EU phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và các tổ chức quốc tế như Tổ chức sáng kiến thương mại bền vững IDH và các tổ chức chứng nhận khác dựa trên mức độ thông tin khái quát hiện có để xác minh mức độ rủi ro của các vùng sản xuất cà phê của Việt Nam để áp dụng các biện pháp phù hợp.
Người đứng đầu ngành nông nghiệp mong muốn xây dựng quan hệ đối tác chiến lược với Việt Nam trong lĩnh vực nông nghiệp, đưa Việt Nam thành trường hợp điển hình hỗ trợ của EU và các đối tác thực hiện thích ứng với Quy định chống phá rừng EU.
Bộ trưởng Lê Minh Hoan lưu ý cần quan tâm hỗ trợ kỹ thuật cho Việt Nam trong thực thi Quy định chống phá rừng EU: Hướng dẫn kỹ thuật, nâng cao năng lực, xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu và thông tin, bản đồ hiện trạng rừng, truy xuất nguồn gốc… đồng thời hỗ trợ xây dựng và triển khai các mô hình sinh kế bền vững cho người dân tại các vùng bị ảnh hưởng bởi EUDR.
Bộ trưởng Lê Minh Hoan cũng đề xuất thiết lập đường dây nóng xử lý vấn đề trong thực thi Quy định chống phá rừng EU; đề nghị EC có quy trình, lộ trình cụ thể đối với việc thực thi EUDR, nhanh chóng ban hành tài liệu kỹ thuật hướng dẫn cho các ngành hàng bị ảnh hưởng để chuẩn bị đáp ứng Quy định EUDR có hiệu lực vào tháng 1/2025./.
