Bốc xếp gạo xuất khẩu tại cảng Sài Gòn. (Ảnh: TTXVN) Ngày 25/3, giá gạo 5% tấm của Việt Nam tăng lên mức 515-520 USD/tấn, mức cao nhất kể từ tháng 12/2011 từ 510-515 USD hồi tuần trước, giữa lúc số đơn đặt hàng mới tăng nhẹ.
Trang mạng Business Recorder (Pakistan) dẫn lời một thương nhân cho hay “nhu cầu đang tăng lên và có thêm nhiều tàu cập cảng Thành phố Hồ Chí Minh để bốc gạo. Dự kiến, giá gạo vẫn cao do nhu cầu toàn cầu đối với ngũ cốc vẫn còn mạnh trong bối cảnh xảy ra đại dịch COVID-19.”
Từ giữa năm 2020 tới nay, giá xuất khẩu gạo bình quân của Việt Nam liên tục đứng ở mức cao và kéo dài qua năm 2021. Trong tháng 1/2021 giá xuất khẩu gạo của Việt Nam trung bình đạt 550 USD tấn, tăng 3,4% so với tháng 12/2020 và tăng hơn 15% so với cùng kỳ năm ngoái.
Sau nhiều năm tái cơ cấu ngành lúa gạo, chất lượng gạo Việt Nam đã được nâng lên đáng kể, từng bước khẳng định được thương hiệu trên thị trường thế giới.
Đề án đã giúp nông dân và doanh nghiệp xuất khẩu gạo đi đúng hướng, tập trung cải tạo đồng ruộng, sử dụng giống chất lượng cao, phù hợp với nhu cầu của khách hàng nên có thể bán được với giá cao.
Theo dự báo của Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA), với diễn biến phức tạp của đại dịch COVID-19 trên toàn cầu, nhu cầu tiêu thụ và dự trữ lương thực được kỳ vọng vẫn ở mức cao.
Dự báo trong năm 2021, sản lượng gạo nhập khẩu toàn cầu ước đạt 44,79 triệu tấn, tăng 1% so với năm 2020; trong đó, các quốc gia được kỳ vọng sẽ tiếp tục gia tăng nhập khẩu gạo là Philippines tăng 13%, Cote d'Ivoire tăng 9,1%, Ghana tăng 5,6% và EU tăng 2,1%. Đây là những thị trường xuất khẩu chính của gạo Việt Nam.
Trên cơ sở đó, Hiệp hội Lương thực Việt Nam đưa ra dự báo xuất khẩu gạo trong năm 2021 sẽ tiếp tục khởi sắc, tín hiệu cụ thể là các thị trường xuất khẩu chính của Việt Nam như Philippines, các nước Đông Nam Á, châu Phi tiếp tục ký hợp đồng mua gạo của Việt Nam.
Thị trường gạo khu vực châu Á cũng sôi động trở lại khi hàng loạt khách hàng rất tiềm năng như Trung Quốc và Bangladesh đang tích cực mua vào.
Mới đây, Tổng Công ty Lương thực miền Nam đã giành được hợp đồng xuất khẩu 50.000 tấn gạo 5% tấm sang Bangladesh, nước có truyền thống là nhà sản xuất gạo lớn thứ 3 thế giới nhưng đã chuyển sang nhập khẩu gạo vì xảy ra nhiều lũ lụt.
Nhiều nước khác có nhu cầu lớn về gạo thơm, gạo nếp là những mặt hàng có lợi thế của Việt Nam. Ngành gạo Việt Nam đang dần mở rộng xuất khẩu sang các thị trường tiêu dùng gạo cao cấp, gạo đặc sản như gạo thơm, gạo nếp, gạo lứt, gạo hữu cơ... với giá bán gạo cao hơn từ 20-50% so với gạo trắng, kỳ vọng đem lại giá trị gia tăng cho doanh nghiệp và nông dân trồng lúa.
Bên cạnh các diễn biến thị trường tích cực kể trên, gạo Việt còn có thêm cơ hội xuất khẩu vào một số thị trường có ký kết FTA.
Cụ thể, trong khuôn khổ Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam-Liên minh Kinh tế Á Âu (VN-EAEUFTA), các quốc gia thuộc khối này cam kết dành cho Việt Nam hạn ngạch 10.000 tấn gạo trong năm 2021.
Song song với hạn ngạch 80.000 tấn gạo thơm mà EU dành cho Việt Nam mỗi năm theo Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam-EU (EVFTA), việc Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam-Vương quốc Anh (UKVFTA) có hiệu lực ngay từ đầu năm 2021 cũng giúp gạo Việt xuất khẩu vào Anh được giảm thuế về 0% mà không giới hạn về hạn ngạch.
Theo các chuyên gia, Việt Nam được kỳ vọng tiếp tục duy trì vị thế là nhà xuất khẩu gạo thứ 3 thế giới. Theo dự báo của hãng dịch vụ tài chính Fitch Solutions, sản lượng gạo sản xuất trong năm 2021 có thể đạt hơn 27,4 triệu tấn, tương ứng với mức tăng trưởng 1,1% so với năm 2020. Xuất khẩu gạo năm 2021 của Việt Nam được kỳ vọng tăng nhẹ, tăng 1,6% so với năm 2020.
Và chất lượng gạo không ngừng được nâng cao là cơ sở để các doanh nghiệp kỳ vọng xuất khẩu gạo sẽ sớm khởi sắc và đạt được cột mốc mới so với con số gần 3,1 tỷ USD của năm 2020./.
