Công tác phòng, chống dịch bệnh ở miền xuôi đã khó, phòng vàchống dịch bệnh vùng cao càng khó khăn hơn nữa. Địa hình và tập quánsinh hoạt của đồng bào bản địa, cùng với các loại dịch bệnh códiễn biến phức tạp nên công tác phòng, chống dịch, bệnh tại cácđịa bàn vùng cao Lào Cai đang phải đối mặt với nhiều khó khăn.
Đặc biệt, do thời tiết Lào Cai đang giao mùa nên đã xuất hiện nhiềudịch bệnh có nguy cơ bùng phát. Do vậy, ngành y tế Lào Cai đangtích cực chủ động thực hiện các biện pháp phòng chống dịch bệnh và cầnlắm sự tự giác phòng chống bệnh từ phía người dân.
Nguy cơ bùng phát dịch bệnh
Tuy mới đến thời điểm bắt đầu vào mùa nóng, nhưngthời tiết Lào Cai diễn biến thất thường, vì vậy nhiều dịch bệnhcó nguy cơ phát sinh mạnh. Từ đầu năm đến ngày 28/3, ngành ytế Lào Cai đã ghi nhận được 526 trường hợp bị chó, mèo cắnphải đi tiêm phòng vắcxin dại (119 ca ở Văn Bàn, 106 ca ở BảoYên, 8 ca ở Bảo Thắng…) và 59 ca tiêm huyết thanh…
Nghiêm trọnghơn, có 3 trường hợp bị chó dại cắn, không đến cơ sở y tế tiêmvắcxin, nên đã tử vong. Ngoài ra, còn có 37 trường hợp ởhuyện Bát Xát mắc chứng sốt phát ban, tuy chưa có kết quả xétnghiệm, nhưng nghi mắc rubella; 37 ca mắc bệnh tay - chân - miệng ởSa Pa, thành phố Lào Cai; 63 trường hợp mắc bệnh quai bị ở xãBảo Hà (Bảo Yên)…
Các bệnh: Tả, sốt xuất huyết, bạch hầu, hogà, uốn ván gần đây không xuất hiện ở tỉnh, nhưng không thểkhông đề phòng, vì vẫn tiềm ẩn nguy cơ phát sinh. Lào Cai làtỉnh biên giới, hoạt động xuất-nhập khẩu, mua bán gia cầmdiễn ra sôi động, nên luôn phải đề phòng dịch cúm A (H5N1), nhấtlà chủng cúm gia cầm mới H7N9 đang lây lan ở Trung Quốc.
Ông Nông Tiến Cương, Giám đốc sở Y Tế Lào Cai cho biết Sở Y tế đãchỉ đạo các đơn vị trực thuộc tập trung tuyên truyền sâu rộng các biệnpháp phòng, chống dịch trên các phương tiện thông tin đại chúng. Bêncạnh đó, các Trung tâm y tế dự phòng các huyện, thành phố đã luôn cậpnhật nhanh những nhận định, đánh giá diễn biến dịch bệnh trên địa bàntoàn tỉnh như dịch sốt xuất huyết, tay-chân-miệng, quai bị, đặc biệtlà nguy cơ diễn biến của cúm H7N9 gửi về tỉnh để có biện pháp phòngngừa kịp thời.
Bà Bùi Thị Lộc, Giám đốc Trung tâmKiểm dịch y tế quốc tế Lào Cai cũng cho biết, nguy cơ lây nhiễm cúmA/H7N9 từ Trung Quốc vào Lào Cai rất cao, bởi Lào Cai với nhiều cửa khẩuvà lối mở trên đất liền và trên sông, suối trải dài tiếp giáp với TrungQuốc.
Mỗi ngày có hàng nghìn khách du lịch Trung Quốc và cư dân biêngiới sang Hà Khẩu (Trung Quốc) làm ăn, buôn bán nhập cảnh vào nội địa.Trong khi đó, tình hình buôn lậu gà, trứng gà, nội tạng động vật cónguồn gốc từ Trung Quốc vẫn tái diễn. Đây là những nguy cơ để dịch cúmA/H7N9 từ Trung Quốc lây nhiễm, xâm nhập vào nội địa Việt Nam.
Do vậy,bên cạnh việc kiểm soát chặt chẽ du khách và cư dân biên giới nhập cảnhvào Việt Nam, các ngành chức năng liên quan cần tăng cường tuần tra,kiểm soát, xử lý nghiêm các trường hợp vận chuyển, buôn lậu gia cầm quabiên giới và nội địa. Có như vậy, mới hạn chế nguy cơ lây nhiễm cúmA/H7N9 vào Lào Cai.
Cũng theo đánh giá của ngành y tếLào Cai trong những năm gần đây, vào mùa hè, dịch, bệnh hay bùngphát nhất ở vùng cao là tiêu chảy do lỵ trực trùng gây ra ,ảnh hưởng đến sức khỏe và cuộc sống nhân dân.
Cuối tháng2/2012, tại xã Gia Phú (Bảo Thắng), phát sinh dịch, bệnh tay-chân-miệng, khiến 88 người bị mắc.
Bệnh lan rộng ra cả 9/9huyện, thành phố, đến hết năm 2012, toàn tỉnh có 1.423 trườnghợp bị bệnh tay-chân-miệng. Nhiều nhất là ở thành phố LàoCai (480 ca), Bảo Thắng (263 ca), Sa Pa (230 ca)… Các ca bệnh tậptrung chủ yếu ở trẻ 3 tuổi, chưa đi học. Đến đầu tháng 5/2012,tại xã A Mú Sung (Bát Xát) lại xuất hiện dịch tiêu chảy do lỵtrực trùng gây ra. Theo thống kê, có 79 người mắc bệnh và 2 cabị tử vong do không phát hiện kịp thời. Khi dịch tiêu chảy ở AMú Sung vừa được khống chế thì đến 23/5, dịch lại bùng phátở xã Ngải Thầu (Bát Xát) khiến 27 người bị mắc.
Chủ động phòng, chống dịch bệnh
Tất cả những con số " nhức nhối" trên cho thấy tình hình dịch bệnhnơi vùng cao Lào Cai diễn biến khá phức tạp và nguy hiểm. Đã có nhữngtang thương và mất mát lớn về người.
Trước tình hình đó, Bà NguyễnThị Thu Thủy, Phó Giám đốc Trung tâm Y tế dự phòng tỉnh chobiết: Biện pháp quan trọng nhất hiện nay là cấp ủy đảng, chínhquyền các cấp, hệ thống y tế ở cơ sở cần đẩy mạnh tuyêntruyền để nhân dân, nhất là đồng bào dân tộc thiểu số ở vùngcao, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn hiểu được tác hại, sựnguy hiểm của dịch bệnh, nâng cao nhận thức về việc phòng,chống dịch bệnh mùa hè nói riêng và dịch bệnh theo mùa nóichung.
Lực lượng cán bộ y tế thôn, bản đóng vai trò rất quantrọng trong công tác này, nên cần phát huy tinh thần, tráchnhiệm với việc chăm sóc sức khỏe nhân dân. Các địa phương tăngcường giám sát, phát hiện các ca bệnh để xử lý triệt để ngaytừ đầu, tránh để lây lan ra diện rộng.
Ngành y tế từ tuyếntỉnh đến cơ sở, nhất là ở những nơi có ổ dịch cũ, vừa bịthiên tai cần thực hiện tốt kế hoạch phòng, chống dịch bệnhmùa Hè. Tăng cường việc chuẩn bị thuốc, vật tư, hóa chất đểsẵn sàng ứng phó với mọi tình huống, kịp thời phát hiện,kiểm soát, khống chế dịch bệnh, không để ảnh hưởng đến sứckhỏe, đời sống nhân dân
Đặc biệt, nhằm đối phóvới dịch cúm gia cầm mới H7N9 đang có nguy cơ lây lan. Phía Cửa khẩuQuốc tế Lào Cai đã tăng cường hai nhân viên của Trung tâm Kiểm dịch y tếquốc tế Lào Cai kiểm tra y tế với du khách từ Trung Quốc nhập cảnh vàonội địa Việt Nam. Tại lối làm thủ tục nhập cảnh, đơn vị lắp đặt máy đothân nhiệt tự động, nhằm phát hiện sớm người có dấu hiệu sốt cao (biểuhiện đặc trưng của bệnh cúm A/H7N9); bố trí phòng cách ly tại chỗ để xửlý kịp thời khi phát hiện người có dấu hiệu mang bệnh.
Còn tại Cửa khẩuQuốc tế đường bộ số 2 Kim Thành, Trung tâm Kiểm dịch y tế Quốc tế LàoCai đã lắp đặt một máy phun khử trùng tự động (phun dung dịch hóa chấtCloramin B 25%), thời gian phun 30 giây/xe, hoạt động liên tục trongthời gian mở cửa khẩu, nhằm sát trùng, khử khuẩn các phương tiện (chủyếu là ôtô tải) trước khi nhập cảnh vào Việt Nam. Bên cạnh đó, đơn vịtổ chức phun thuốc diệt khuẩn khu nhà liên ngành và bãi hóa trường tạicửa khẩu bằng xe phun thuốc đặc chủng lưu động với tần suất 2 lần/tuần.
Bên cạnh đó, nguy cơ bùng phát dịch bệnh tại các địabàn vùng cao vẫn luôn tiềm ẩn. Do người dân ăn, uống không đảm bảovệ sinh an toàn thực phẩm: Ăn tiết canh; ăn thức ăn ôi thiu, chưachín kỹ; uống nước lã; dùng nguồn nước không hợp vệ sinh;sống trong môi trường bị ô nhiễm. Đặc biệt, đồng bào vùng cao cótập quán thả rông gia súc, làm chuồng trại gia súc gần nhà,đặt bếp ăn ngay trong nhà, không có thói quen sử dụng nhà vệsinh… dẫn đến nguy cơ bùng phát dịch tiêu chảy rất cao.
Ngoàira, môi trường sống bị ô nhiễm, ý thức vệ sinh nhà ở, làng bản,vệ sinh thân thể kém... cũng là một trong những nguyên nhân dẫnđến bệnh sốt phát ban, bệnh tay-chân-miệng và nhiều dịchbệnh khác phát sinh. Đặc biệt, ở khu vực biên giới, nơi thườngxuyên diễn ra các hoạt động mua bán gia cầm, nếu các ngànhchức năng không kiểm soát chặt chẽ, làm tốt khâu kiểm dịch,thì một số dịch bệnh nguy hiểm rất dễ xâm nhiễm vào địa bàn.Do vậy, cần lắm sự vào cuộc tích cực hơn nữa của các ngành chức năngliên quan, cũng như từ sự tự giác phòng, chống dịch bệnh của đồng bàocác dân tộc tại mỗi địa phương trong tỉnh Lào Cai mới có thể phòng chốngdịch bệnh một cách an toàn và hiệu quả, mang lại bình yên trên mỗi dẻocao Lào Cai./.
Đặc biệt, do thời tiết Lào Cai đang giao mùa nên đã xuất hiện nhiềudịch bệnh có nguy cơ bùng phát. Do vậy, ngành y tế Lào Cai đangtích cực chủ động thực hiện các biện pháp phòng chống dịch bệnh và cầnlắm sự tự giác phòng chống bệnh từ phía người dân.
Nguy cơ bùng phát dịch bệnh
Tuy mới đến thời điểm bắt đầu vào mùa nóng, nhưngthời tiết Lào Cai diễn biến thất thường, vì vậy nhiều dịch bệnhcó nguy cơ phát sinh mạnh. Từ đầu năm đến ngày 28/3, ngành ytế Lào Cai đã ghi nhận được 526 trường hợp bị chó, mèo cắnphải đi tiêm phòng vắcxin dại (119 ca ở Văn Bàn, 106 ca ở BảoYên, 8 ca ở Bảo Thắng…) và 59 ca tiêm huyết thanh…
Nghiêm trọnghơn, có 3 trường hợp bị chó dại cắn, không đến cơ sở y tế tiêmvắcxin, nên đã tử vong. Ngoài ra, còn có 37 trường hợp ởhuyện Bát Xát mắc chứng sốt phát ban, tuy chưa có kết quả xétnghiệm, nhưng nghi mắc rubella; 37 ca mắc bệnh tay - chân - miệng ởSa Pa, thành phố Lào Cai; 63 trường hợp mắc bệnh quai bị ở xãBảo Hà (Bảo Yên)…
Các bệnh: Tả, sốt xuất huyết, bạch hầu, hogà, uốn ván gần đây không xuất hiện ở tỉnh, nhưng không thểkhông đề phòng, vì vẫn tiềm ẩn nguy cơ phát sinh. Lào Cai làtỉnh biên giới, hoạt động xuất-nhập khẩu, mua bán gia cầmdiễn ra sôi động, nên luôn phải đề phòng dịch cúm A (H5N1), nhấtlà chủng cúm gia cầm mới H7N9 đang lây lan ở Trung Quốc.
Ông Nông Tiến Cương, Giám đốc sở Y Tế Lào Cai cho biết Sở Y tế đãchỉ đạo các đơn vị trực thuộc tập trung tuyên truyền sâu rộng các biệnpháp phòng, chống dịch trên các phương tiện thông tin đại chúng. Bêncạnh đó, các Trung tâm y tế dự phòng các huyện, thành phố đã luôn cậpnhật nhanh những nhận định, đánh giá diễn biến dịch bệnh trên địa bàntoàn tỉnh như dịch sốt xuất huyết, tay-chân-miệng, quai bị, đặc biệtlà nguy cơ diễn biến của cúm H7N9 gửi về tỉnh để có biện pháp phòngngừa kịp thời.
Bà Bùi Thị Lộc, Giám đốc Trung tâmKiểm dịch y tế quốc tế Lào Cai cũng cho biết, nguy cơ lây nhiễm cúmA/H7N9 từ Trung Quốc vào Lào Cai rất cao, bởi Lào Cai với nhiều cửa khẩuvà lối mở trên đất liền và trên sông, suối trải dài tiếp giáp với TrungQuốc.
Mỗi ngày có hàng nghìn khách du lịch Trung Quốc và cư dân biêngiới sang Hà Khẩu (Trung Quốc) làm ăn, buôn bán nhập cảnh vào nội địa.Trong khi đó, tình hình buôn lậu gà, trứng gà, nội tạng động vật cónguồn gốc từ Trung Quốc vẫn tái diễn. Đây là những nguy cơ để dịch cúmA/H7N9 từ Trung Quốc lây nhiễm, xâm nhập vào nội địa Việt Nam.
Do vậy,bên cạnh việc kiểm soát chặt chẽ du khách và cư dân biên giới nhập cảnhvào Việt Nam, các ngành chức năng liên quan cần tăng cường tuần tra,kiểm soát, xử lý nghiêm các trường hợp vận chuyển, buôn lậu gia cầm quabiên giới và nội địa. Có như vậy, mới hạn chế nguy cơ lây nhiễm cúmA/H7N9 vào Lào Cai.
Cũng theo đánh giá của ngành y tếLào Cai trong những năm gần đây, vào mùa hè, dịch, bệnh hay bùngphát nhất ở vùng cao là tiêu chảy do lỵ trực trùng gây ra ,ảnh hưởng đến sức khỏe và cuộc sống nhân dân.
Cuối tháng2/2012, tại xã Gia Phú (Bảo Thắng), phát sinh dịch, bệnh tay-chân-miệng, khiến 88 người bị mắc.
Bệnh lan rộng ra cả 9/9huyện, thành phố, đến hết năm 2012, toàn tỉnh có 1.423 trườnghợp bị bệnh tay-chân-miệng. Nhiều nhất là ở thành phố LàoCai (480 ca), Bảo Thắng (263 ca), Sa Pa (230 ca)… Các ca bệnh tậptrung chủ yếu ở trẻ 3 tuổi, chưa đi học. Đến đầu tháng 5/2012,tại xã A Mú Sung (Bát Xát) lại xuất hiện dịch tiêu chảy do lỵtrực trùng gây ra. Theo thống kê, có 79 người mắc bệnh và 2 cabị tử vong do không phát hiện kịp thời. Khi dịch tiêu chảy ở AMú Sung vừa được khống chế thì đến 23/5, dịch lại bùng phátở xã Ngải Thầu (Bát Xát) khiến 27 người bị mắc.
Chủ động phòng, chống dịch bệnh
Tất cả những con số " nhức nhối" trên cho thấy tình hình dịch bệnhnơi vùng cao Lào Cai diễn biến khá phức tạp và nguy hiểm. Đã có nhữngtang thương và mất mát lớn về người.
Trước tình hình đó, Bà NguyễnThị Thu Thủy, Phó Giám đốc Trung tâm Y tế dự phòng tỉnh chobiết: Biện pháp quan trọng nhất hiện nay là cấp ủy đảng, chínhquyền các cấp, hệ thống y tế ở cơ sở cần đẩy mạnh tuyêntruyền để nhân dân, nhất là đồng bào dân tộc thiểu số ở vùngcao, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn hiểu được tác hại, sựnguy hiểm của dịch bệnh, nâng cao nhận thức về việc phòng,chống dịch bệnh mùa hè nói riêng và dịch bệnh theo mùa nóichung.
Lực lượng cán bộ y tế thôn, bản đóng vai trò rất quantrọng trong công tác này, nên cần phát huy tinh thần, tráchnhiệm với việc chăm sóc sức khỏe nhân dân. Các địa phương tăngcường giám sát, phát hiện các ca bệnh để xử lý triệt để ngaytừ đầu, tránh để lây lan ra diện rộng.
Ngành y tế từ tuyếntỉnh đến cơ sở, nhất là ở những nơi có ổ dịch cũ, vừa bịthiên tai cần thực hiện tốt kế hoạch phòng, chống dịch bệnhmùa Hè. Tăng cường việc chuẩn bị thuốc, vật tư, hóa chất đểsẵn sàng ứng phó với mọi tình huống, kịp thời phát hiện,kiểm soát, khống chế dịch bệnh, không để ảnh hưởng đến sứckhỏe, đời sống nhân dân
Đặc biệt, nhằm đối phóvới dịch cúm gia cầm mới H7N9 đang có nguy cơ lây lan. Phía Cửa khẩuQuốc tế Lào Cai đã tăng cường hai nhân viên của Trung tâm Kiểm dịch y tếquốc tế Lào Cai kiểm tra y tế với du khách từ Trung Quốc nhập cảnh vàonội địa Việt Nam. Tại lối làm thủ tục nhập cảnh, đơn vị lắp đặt máy đothân nhiệt tự động, nhằm phát hiện sớm người có dấu hiệu sốt cao (biểuhiện đặc trưng của bệnh cúm A/H7N9); bố trí phòng cách ly tại chỗ để xửlý kịp thời khi phát hiện người có dấu hiệu mang bệnh.
Còn tại Cửa khẩuQuốc tế đường bộ số 2 Kim Thành, Trung tâm Kiểm dịch y tế Quốc tế LàoCai đã lắp đặt một máy phun khử trùng tự động (phun dung dịch hóa chấtCloramin B 25%), thời gian phun 30 giây/xe, hoạt động liên tục trongthời gian mở cửa khẩu, nhằm sát trùng, khử khuẩn các phương tiện (chủyếu là ôtô tải) trước khi nhập cảnh vào Việt Nam. Bên cạnh đó, đơn vịtổ chức phun thuốc diệt khuẩn khu nhà liên ngành và bãi hóa trường tạicửa khẩu bằng xe phun thuốc đặc chủng lưu động với tần suất 2 lần/tuần.
Bên cạnh đó, nguy cơ bùng phát dịch bệnh tại các địabàn vùng cao vẫn luôn tiềm ẩn. Do người dân ăn, uống không đảm bảovệ sinh an toàn thực phẩm: Ăn tiết canh; ăn thức ăn ôi thiu, chưachín kỹ; uống nước lã; dùng nguồn nước không hợp vệ sinh;sống trong môi trường bị ô nhiễm. Đặc biệt, đồng bào vùng cao cótập quán thả rông gia súc, làm chuồng trại gia súc gần nhà,đặt bếp ăn ngay trong nhà, không có thói quen sử dụng nhà vệsinh… dẫn đến nguy cơ bùng phát dịch tiêu chảy rất cao.
Ngoàira, môi trường sống bị ô nhiễm, ý thức vệ sinh nhà ở, làng bản,vệ sinh thân thể kém... cũng là một trong những nguyên nhân dẫnđến bệnh sốt phát ban, bệnh tay-chân-miệng và nhiều dịchbệnh khác phát sinh. Đặc biệt, ở khu vực biên giới, nơi thườngxuyên diễn ra các hoạt động mua bán gia cầm, nếu các ngànhchức năng không kiểm soát chặt chẽ, làm tốt khâu kiểm dịch,thì một số dịch bệnh nguy hiểm rất dễ xâm nhiễm vào địa bàn.Do vậy, cần lắm sự vào cuộc tích cực hơn nữa của các ngành chức năngliên quan, cũng như từ sự tự giác phòng, chống dịch bệnh của đồng bàocác dân tộc tại mỗi địa phương trong tỉnh Lào Cai mới có thể phòng chốngdịch bệnh một cách an toàn và hiệu quả, mang lại bình yên trên mỗi dẻocao Lào Cai./.
Nguyễn Thắng (TTXVN)
