Bia Quốc học trong giai đoạn cuối trùng tu . (Ảnh: Quốc Việt/TTXVN) Ngày 17/1, Ủy ban Nhân dân thành phố Huế (tỉnh Thừa Thiên-Huế) tổ chức cuộc họp lấy ý kiến của các nhà nghiên cứu văn hóa, lịch sử ở Huế và các đơn vị liên quan về việc trùng tu bia Quốc học.
Sau khi tiếp thu các ý kiến, lãnh đạo thành phố Huế yêu cầu các đơn vị chuyên môn và đơn vị thi công cần điều chỉnh việc trùng tu bia Quốc học gần hơn với giá trị gốc.
Cụ thể, lãnh đạo thành phố Huế yêu cầu điều chỉnh lại màu sắc, vì tông màu của công trình hiện rất mới và sáng. Về các họa tiết của một số chi tiết của công trình được làm lại sai (thiếu) so với nguyên gốc thì cần có sự điều chỉnh, bổ sung kịp thời.
Các đơn vị liên quan khẩn trương lập một bộ hồ sơ về bia Quốc học tương tự như bộ hồ sơ di tích để làm căn cứ về sau này (nếu có trùng tu). Theo đó, những yếu tổ lịch sử, giá trị thẩm mỹ liên quan đến công trình này, kể cả danh sách những người Pháp và người Việt vong thân trong Thế chiến I được ghi trên cái khánh của bia, sẽ được đưa vào hồ sơ này.
Tại cuộc họp, hầu hết các nhà nghiên cứu đã đồng tình với các giải pháp của chính quyền thành phố Huế trước những bất cập trong việc trùng tu bia Quốc học. Tuy nhiên, nhiều ý kiến cho rằng, nếu chính quyền thành phố tổ chức lấy ý kiến của các nhà nghiên cứu văn hóa, lịch sử ở Huế và các đơn vị liên quan về việc trùng tu bia Quốc học trước khi trùng tu sẽ hay hơn.
Bia Quốc học chính là Đài tưởng niệm chiến sỹ trận vong, tọa lạc trước mặt Trường trung học phổ thông Quốc học Huế, thuộc bờ Nam sông Hương. Công trình được xây dựng vào năm 1920. Công trình mang dấu ấn của thời kỳ Pháp thuộc nhưng có giá trị kiến trúc nghệ thuật độc đáo và được xây dựng thông qua cuộc thi lựa chọn kiến trúc với một hội đồng gồm 12 người, do viên Khâm sứ Trung kỳ thời bấy giờ làm chủ tịch hội đồng. Lúc đó, trong 4 đồ án dự thi, hội đồng đã chọn đồ án của tác giả Tôn Thất Sa, giáo viên Trường Bá công Huế, với giải thưởng thời đó là 80 đồng. Bia được khánh thành ngày 18/9/1920.
Những năm gần đây, địa điểm Bia Quốc học là nơi diễn ra nhiều sự kiện văn hóa nghệ thuật có tầm cỡ lớn, trong đó có chương trình nằm trong lễ hội Festival Huế nhiều năm qua. Tuy nhiên, hiện công trình Bai Quốc học đã xuống cấp trầm trọng.
Dự án trùng tu Bia Quốc học nằm trong chương trình chỉnh trang công viên dọc bờ Nam sông Hương. Theo đó, phần nền móng ở khu vực bia sẽ được tháo dỡ gạch bị nứt gãy, lớp gạch lát bị hư hỏng, lớp vữa láng bậc cấp, đào đất nền móng bị sút lún để gia cường móng. Ngoài ra, công trình sẽ được gia cường móng, xây bù gạch chỉ VXM M100, bơm vữa vào các khe nứt và phần tiếp giáp móng gạch với bêtông; đổ cát bù phần nền bị lún 20-30cm, bêtông nền dày 10cm, lát gạch phục chế theo hiện trạng, láng VXM M100 có đánh màu toàn bộ bậc cấp.
Riêng phần bia sẽ được bóc lớp vữa, tháo dỡ ngói lợp bị hư hỏng, tháo gạch men trang trí, đục phần gạch mủn mục, nứt gãy; xây tu bổ phần gạch bị tháo dỡ bằng gạch chỉ VXM M100; tô trát lớp vữa bị bong tróc bằng vữa tam hợp; lợp lại ngói ống men trong đó có tận dụng ngói cũ 30%; phục hồi các con giống có gắn sành sứ, tu bổ các họa tiết trang trí, bổ sung hoa văn trang trí bị hư hỏng; xử lý các thanh thép mái bằng cách cạo sạch vôi, rỉ, dùng keo quét bảo quản sau đó tô trát lại.
Phần lan can, trụ biểu, bến thuyền, trụ lan can cổng vào cũng được bóc lớp vữa bong rộp, đục phần gạch bị mủn mục, nứt gãy để xây tu bổ và gia cường, gắn lại ngói dương men, trang trí họa tiết, sành sứ… Ngoài ra, dự án còn làm lại hệ thống đèn chiếu sáng nghệ thuật ở mái, tường bia, trụ biểu với 67 bóng. Toàn bộ dự án được đầu tư với kinh phí khoảng 700 triệu đồng, dự kiến hoàn thành trong tháng 1/2017.../.
