Khắc phục đầu tư dàn trải trong giao thông, vận tải

Khắc phục đầu tư dàn trải là những điều chỉnh chiến lược nhằm tạo đột phá cơ bản của ngành giao thông vận tải giai đoạn 2016–2020.
Khắc phục đầu tư dàn trải, thiếu đồng bộ là những điều chỉnh mang tính chiếnlược của ngành giao thông vận tải nhằm tập trung nguồn lực cho các công trìnhlớn quan trọng để phát triển kết cấu hạ tầng giao thông đồng bộ, hợp lý, theohướng hiện đại, tạo đột phá cơ bản trong lĩnh vực giao thông vận tải giai đoạn2016–2020 và tầm nhìn đến năm 2030.

Theo Viện Chiến lược và phát triển giao thông vận tải, chiến lược pháttriển kinh tế của Việt Nam trong những năm tới là đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiệnđại hoá để phấn đấu đưa Việt Nam trở thành một nước công nghiệp. Trong sự nghiệpphát triển này, việc xây dựng và phát triển hạ tầng cơ sở giao thông vận tảihiện đại, chất lượng cao đáp ứng sự tăng trưởng kinh tế tại Việt Nam có một vaitrò đặc biệt quan trọng.

Tuy nhiên thực tế cho thấy, trong quá trình 3 năm triển khai thực hiệnChiến lược phát triển giao thông vận tải đến năm 2020, tầm nhìn đến 2030 đượcThủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 35/2009/QĐ-TTg ngày 3/3/2009 đãxuất hiện một số vấn đề bất cập.

Mặc dù đã thực hiện đa dạng hóa các nguồn vốnđầu tư, các hình thức đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng giao thông, nhưng vẫnchưa huy động được nguồn lực ngoài nhà nước, chưa tạo được sự ủng hộ mạnh mẽ vàchia sẻ trách nhiệm của toàn dân.

Ngoài ra, hiện nay các phương thức vận tảiphát triển chưa hợp lý. Tỷ lệ đảm nhận vận tải bằng đường bộ là 90% đối với hànhkhách và 63% đối với hàng hóa, điều đó đã gây nên nhiều hệ lụy như cho phí vậntải cao, không hợp lý, vấn đề tai nạn giao thông và ô nhiễm môi trường có chiềuhướng gia tăng.

Hiện nay, trên tuyến Quốc lộ 1A mặc dù là tuyến giao thông huyết mạchnhưng quy mô nhỏ bé, năng lực hạn chế, mật độ giao thông trên tuyến lớn và tăngtrưởng nhanh, một số đoạn đã quá tải.

Đối với giao thông đô thị ở Hà Nội vàThành phố Hồ Chí Minh tình trạng ùn tắc giao thông diễn ra thường xuyên và ngàycàng trầm trọng. Việc đầu tư nâng cấp, mở rộng và xây dựng mới các dự án đô thịvới tiến độ quá chậm. Trong khi đó tỷ lệ đảm nhận vận tải hành khách công cộnghiện nay chỉ đạt 10-12% và không thể đạt 35-45% như chiến lược đã được Thủ tướngChính phủ phê duyệt.

Các cảng biển cửa ngõ quốc tế tại các vùng kinh tế trọng điểm như LạchHuyện (Hải Phòng), Cái Mép–Thị Vải ( Bà Rịa-Vũng Tàu) chậm tiến độ. Vẫn còn tồntại sự thiếu đồng bộ giữa cầu bến và luồng vào cảng, giữa cảng và hệ thống giaothông sau cảng…

Công nghiệp đóng tàu, cỡ tàu đóng mới, sửa chữa không còn phù hợpvới năng lực và thị trường tiêu thụ sản phẩm; tỷ lệ nội địa hóa 70% cũng quá caodo công nghiệp phụ trợ chậm phát triển; công nghiệp ô tô và máy thi công, tỷ lệnội địa hóa chỉ đạt 15-18% tùy loại sản phẩm.

Đối với tuyến đường sắt Bắc-Nam hiện đang có năng lực thông qua hạn chế,nhiều đoạn nút cổ chai nên khả năng thông qua tối đa được 32 đôi tàu ngày đêm vàtheo dự báo sẽ quá tải vào năm 2015. Ngoài ra còn nhiều dự án đường sắt chưa cónguồn lực để triển khai theo quy hoạch.

[Đẩy nhanh thực hiện các dự án giao thông trọng điểm]
 
Theo đánh giá của Viện Chiến lược và phát triển giao thông vận tải, mộttrong những nguyên nhân quan trọng làm kết quả không được như mong đợi là khilập chiến lược 3 năm trước đây đã quá kỳ vọng vào sự tăng trưởng kinh tế với tốcđộ cao nên đề ra các mục tiêu cho ngành giao thông chưa sát thực.

Tư duy pháttriển kết cấu hạ tầng chậm đổi mới, chưa phù hợp với cơ chế thị trường; nguồnnhân lực đầu tư vẫn chủ yếu dựa vào ngân sách nhà nước. Phân bổ nguồn lực còndàn trải, chưa tập trung vào các công trình trọng điểm thiết yếu; tiến độ triểnkhai các dự án chậm do thiếu vốn, do chậm giải phóng mặt bằng, một số cơ chếchính sách phát triển còn bất cập.

Do vây, tại một Hội nghị gần đây của Bộ Giao thông vận tải, sau khi ngherất nhiều ý kiến của các cơ quan chuyên môn, Bộ trưởng Đinh La Thăng cũng đã yêucầu việc điều chỉnh Chiến lược Phát triển giao thông vận tải đến năm 2020, tầmnhìn đến năm 2030 phải gắn với những mục tiêu hết sức cụ thể, trong đó thể hiệntrách nhiệm cụ thể của địa phương; xác định rõ quan điểm hợp tác quốc tế.

Cácgiải pháp thực hiện chiến lược phải gắn liền với các cơ chế chính sách, trong đótập trung đề án huy động các nguồn lực phát triển kết cấu hạ tầng giao thông;phát triển nguồn lực cho hợp lý. Giải pháp của chiến lược phải tập trung vào cácdự án trọng tâm, trọng điểm như tuyến Quốc lộ 1A, đường Hồ Chí Minh…/.

Hồng Ninh (TTXVN)

Tin cùng chuyên mục