Tổng thống Peru Pedro Pablo Kuczynski phát biểu tại Hội nghị lần thứ 9 các doanh nghiệp vừa và nhỏ trong khuôn khổ Hội nghị cấp cao APEC ở Lima ngày 17/11. (Nguồn: EPA/ TTXVN) Ngày 18/11, tại thủ đô Lima của Peru, Tổng thống Peru Pedro Pablo Kuczynski đã phát biểu khai mạc Hội nghị các Tổng giám đốc điều hành Diễn đàn Hợp tác kinh tế châu Á-Thái Bình Dương (APEC), kêu gọi lãnh đạo các nước kiên quyết bảo vệ thương mại tự do trước các xu hướng chủ nghĩa bảo hộ ở Mỹ và châu Âu.
Phát biểu trong bối cảnh nền kinh tế thế giới bị tác động mạnh mẽ sau chiến thắng của ông Donald Trump trong cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ và sự kiện người dân Anh bỏ phiếu ủng hộ London rời khỏi Liên minh châu Âu (Brexit) trong cuộc trưng cầu dân ý, Tổng thống Peru nêu rõ: "Tại Mỹ và Anh, các xu hướng chủ nghĩa bảo hộ đang lan rộng. Cần phải đánh bại chủ nghĩa bảo hộ và đưa thương mại thế giới phát triển trở lại."
Trong một tuyên bố nhằm vào lập trường phản đối thương mại của ông Trump, Tổng thống Kuczynski đã nhấn mạnh rằng "bất cứ ai muốn bảo vệ chủ nghĩa bảo hộ cần đọc lại lịch sử kinh tế những năm 1930."
Hội nghị cấp cao APEC 2016 tại Lima được tiến hành từ 17-20/11 trong bối cảnh tình trạng ủng hộ chống toàn cầu hóa gia tăng tại Mỹ và châu Âu. Nền kinh tế toàn cầu đang thiếu sự lãnh đạo để ngăn chặn xu hướng phản đối thương mại tự do, trong bối cảnh các nước chủ trương thực thi các chính sách hướng nội do kinh tế thế giới phục hồi chậm chạp sau cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu giai đoạn 2008-2009.
Theo nhận định của giới phân tích đưa ra trước thềm Hội nghị cấp cao APEC lần này, sự kiện Brexit đã tạo ra thách thức đối với các nước phát triển trong hội nhập kinh tế khu vực và toàn cầu.
Ngoài ra, việc ngày càng có nhiều chính trị gia Australia - thuộc cả đảng cầm quyền và đối lập - ủng hộ chế độ bảo vệ nền công nghiệp trong nước, cũng như quan điểm phản đối toàn cầu hóa của Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump cũng được dự đoán sẽ đặt ra những thách thức đáng kể.
Phát biểu với báo giới hồi đầu tháng này, giáo sư Fariborz Moshirian - Giám đốc Viện Tài chính toàn cầu thuộc Đại học New South Wales (Australia), nhận định tất cả những vấn đề kể trên đã tác động gián tiếp tới cách nhìn nhận của các nhà lãnh đạo APEC về tình hình thế giới.
Tại một số diễn đàn khác trong khu vực như Hiệp định Quan hệ đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP) và Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) cũng đang tồn tại những nghi vấn về khả năng của APEC trở thành một diễn đàn hội nhập tài chính và kinh tế.
Tuy nhiên, ông Moshirian cũng cho rằng chủ nghĩa bảo hộ không chỉ đơn thuần là về các chính sách thương mại, mà còn bao gồm các vấn đề ảnh hưởng tới thương mại.
Nhiều báo cáo về tính khả thi cũng như phân tích phí tổn và lợi ích của Khu vực Thương mại tự do châu Á-Thái Bình Dương (FTAAP), được nhất trí thành lập tại hội nghị APEC 2014 ở Bắc Kinh, sẽ được công bố trong hội nghị APEC ở Peru.
Theo giới phân tích, FTAAP cần được thực thi trước năm 2025 nếu các nước có thể đạt được các thỏa thuận, tức là dưới 20 năm kể từ khi Mỹ đề xuất ý tưởng thành lập khu vực thương mại tự do giữa các nước thành viên APEC./.
