Ngày 22/10, Trung ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam đã trang nghiêm cử hành tang lễ Đại lão Hòa thượng Thích Phổ Tuệ, Đức Pháp chủ Hội đồng Chứng minh Giáo hội Phật giáo Việt Nam; nguyên Phó Chủ tịch Hội đồng Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam; nguyên Trưởng ban Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam tỉnh Hà Tây (nay là thành phố Hà Nội); Ủy viên Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; Viện chủ Tổ đình Viên Minh (chùa Ráng) thuộc xã Quang Lãng, huyện Phú Xuyên, thành phố Hà Nội.
Bày tỏ lòng thương tiếc bậc cao tăng, thạch trụ, một vị chân tu thanh bạch của Giáo hội Phật giáo Việt Nam, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ gửi vòng hoa kính viếng.
Thay mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, sáng 22/10, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc đã tới Tổ đình Viên Minh viếng Đại lão Hòa thượng Thích Phổ Tuệ. Cùng đi có đại diện lãnh đạo Ủy ban Trung ương Mặt Trận Tổ quốc Việt Nam, Ban Dân vận Trung ương, Bộ Nội vụ, Ban Tôn giáo Chính phủ và Ủy ban Nhân dân Thành phố Hà Nội.
Tại lễ viếng, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc đã đặt vòng hoa, thắp hương viếng và tưởng niệm cố Đại lão Hòa thượng Thích Phổ Tuệ.
Bày tỏ niềm tiếc thương, Chủ tịch nước ghi sổ tang: “Đại lão Hòa thượng Thích Phổ Tuệ, Pháp chủ Giáo hội Phật giáo Việt Nam, bậc cao tăng, thạch trụ, vị chân tu thanh bạch của Phật giáo thời nay, là biểu tượng của tinh thần đoàn kết dân tộc, đoàn kết tôn giáo. Trên cương vị lãnh đạo cao nhất của Giáo hội Phật giáo Việt Nam, Hòa thượng luôn gương mẫu, chỉ dẫn và định hướng Giáo hội Phật giáo Việt Nam thực hiện tốt phương châm ‘Đạo pháp- Dân tộc- Chủ nghĩa xã hội’. Cuộc đời Hòa thượng là minh chứng sinh động cho những giá trị văn hóa, đạo đức của Phật giáo trong đời sống xã hội. Với những cống hiến to lớn cho đất nước, Hòa thượng Thích Phổ Tuệ đã được Nhà nước ghi nhận và trao tặng Huân chương Hồ Chí Minh cùng nhiều phần thưởng cao quý khác."
Chủ tịch nước bày tỏ thành kính phân ưu và gửi lời chia buồn sâu sắc đến Trung ương Giáo hội, tăng ni, tín đồ Phật giáo Việt Nam ở trong và ngoài nước; mong quý vị tăng ni, tín đồ Phật giáo Việt Nam hãy học gương tu hành cao đẹp của Hòa thượng để cùng nhau xây dựng Giáo hội Phật giáo Việt Nam đoàn kết, vững mạnh, ngày càng đóng góp xứng đáng cho công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Sáng cùng ngày, thay mặt Chính phủ, Phó Thủ tướng Thường trực Phạm Bình Minh đã đến viếng Đại lão Hòa thượng Thích Phổ Tuệ tại Tổ đình Viên Minh.
Ghi sổ tang, Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh bày tỏ: “Vô cùng thương tiếc Trưởng lão Hòa thượng Thích Phổ Tuệ - Pháp chủ Giáo hội Phật giáo Việt Nam, một nhà sư đạo cao, đức trọng, có nhiều cống hiến cho đạo pháp và dân tộc. Cuộc đời tu hành của Hòa thượng là tấm gương sáng về sự tận tụy chăm lo việc đạo, việc đời. Là một chức sắc Phật giáo, Hòa thượng gánh vác trọng trách Pháp chủ Giáo hội Phật giáo Việt Nam. Là một công dân, Hòa thượng luôn thể hiện tinh thần yêu nước, tham gia lãnh đạo tăng ni, phật tử gắn bó, đồng hành cùng dân tộc. Ở cương vị nào, Hòa thượng cũng thể hiện trọn vẹn tinh thần phụng sự, gắn kết giữa đạo pháp và dân tộc."
Hòa thượng ra đi là một tổn thất lớn cho Giáo hội Phật giáo Việt Nam, tăng ni, tín đồ Phật tử Việt Nam ở trong và ngoài nước, cho xã hội và đất nước. Thay mặt Chính phủ Việt Nam và với tình cảm cá nhân, Phó Thủ tướng bày tỏ chân thành phân ưu cùng Giáo hội Phật giáo Việt Nam, Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam thành phố Hà Nội, môn đồ, pháp quyến, gia quyến và đồng bào phật tử.
Đoàn Quốc hội do Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội Nguyễn Đắc Vinh làm trưởng đoàn đã đến viếng Đức Pháp chủ Giáo hội Phật giáo Việt Nam - Đại lão Hòa thượng Thích Phổ Tuệ tại Tổ đình Viên Minh.
[Lễ viếng Đại lão Hòa thượng, Đức Pháp chủ Giáo hội Phật giáo Việt Nam]
Đoàn Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và đại diện lãnh đạo các tổ chức chính trị-xã hội, các tổ chức tôn giáo, do Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Đỗ Văn Chiến làm trưởng đoàn đã đến viếng Đại lão Hòa thượng Thích Phổ Tuệ.
Tại giác linh đài, Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Đỗ Văn Chiến và thành viên trong Đoàn đã dâng hương và đặt vòng hoa kính viếng. Đoàn đã dành một phút tưởng niệm để tưởng nhớ công đức của Hòa thượng Pháp chủ Giáo hội Phật giáo Việt Nam đã đóng góp cho Phật giáo và dân tộc Việt Nam.
Trong sổ tang tưởng niệm, Bí thư Trung ương Đảng, Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Đỗ Văn Chiến viết: "Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam vô cùng kính tiếc Đại lão Hòa thượng Thích Phổ Tuệ, Pháp chủ Giáo hội Phật giáo Việt Nam, Ủy viên Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam từ khóa IV đến khóa IX hiện nay. Với 85 tuổi đạo, 105 tuổi đời, Đại lão Hòa thượng là bậc cao tăng lỗi lạc, đạo cao, đức trọng, hiếm có xưa nay. Cuộc đời tu hành của Đại lão Hòa thượng đã có nhiều đóng góp to lớn cho đạo pháp, cho sự nghiệp đại đoàn kết dân tộc."
Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam trân trọng ghi nhận, đánh giá cao những đóng góp to lớn của Đại lão Hòa thượng với đạo pháp và dân tộc, cũng như bày tỏ lòng kính tiếc sâu sắc đối với Giáo hội Phật giáo Việt Nam cùng môn đồ, pháp quyến, thân quyến; kính mong Đại lão Hòa thượng sớm cao đăng Phật quốc và tấm gương sáng của Ngài được đồng bào Phật giáo noi theo, kế thừa, để Giáo hội Phật giáo Việt Nam mãi đồng hành cùng dân tộc, là thành viên tích cực của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam.
Trong niềm tiếc thương Đại lão Hòa thượng Pháp chủ Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thích Phổ Tuệ, đại diện nhiều bộ, ngành, địa phương đã tới dâng hương và đặt vòng hoa kính viếng tại Tổ đình Viên Minh và Văn phòng 2 Trung ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam.
Chiều 22/10, tại Văn phòng 2 Trung ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam (Thiền viện Quảng Đức, Thành phố Hồ Chí Minh), đoàn lãnh đạo Thành ủy, Hội đồng Nhân dân, Ủy ban Nhân dân, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Thành phố Hồ Chí Minh do ông Nguyễn Hồ Hải, Phó Bí thư Thành ủy Thành phố làm trưởng đoàn đã đến đặt vòng hoa, viếng Đại lão Hòa thượng Thích Phổ Tuệ.
Đoàn thành kính dâng hương tưởng niệm và dành một phút mặc niệm tưởng nhớ, tri ân Đại lão Hòa thượng Thích Phổ Tuệ. Thay mặt lãnh đạo Thành phố, ông Nguyễn Hồ Hải xúc động ghi sổ tang: Hòa thượng Pháp chủ đã có nhiều cống hiến cho đạo pháp và dân tộc, đặc biệt trong sự nghiệp xây dựng, mở rộng khối đại đoàn kết toàn dân tộc, góp phần xây dựng, bảo vệ và phát triển đất nước; là tấm gương tiêu biểu động viên chức sắc, chức việc, nhà tu hành và đồng bào phật tử thực hiện đường hướng của Giáo hội Phật giáo Việt Nam “Đạo pháp-Dân tộc-Chủ nghĩa xã hội," luôn giữ vững truyền thống của Phật giáo Việt Nam “Hộ quốc, an dân."
Cố Đại lão Hòa thượng Pháp chủ viên tịch, Giáo hội Phật giáo Việt Nam mất đi một nhà tu hành chân chính, một vị nhiếp chúng lãnh đạo Giáo hội, một công dân tiêu biểu đã vun đắp cho đạo đời ngày càng thêm tốt đẹp. Lãnh đạo Thành phố Hồ Chí Minh kính trân trọng công lao đóng góp của cố Đại lão Hòa thượng Pháp chủ trong sự nghiệp xây dựng và phát triển đất nước và gửi lời chia buồn cùng Giáo hội Phật giáo Việt Nam, tăng ni, đồng bào phật tử và môn đồ pháp quyến.
Đại lão Hòa thượng Thích Phổ Tuệ, thế danh là Bùi Văn Quý, sinh năm 1917 tại thôn Phùng Thiện, xã Khánh Tiên, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình, xuất gia năm 1923.
Trải qua 105 năm hiện diện ở cõi Sa Bà, với 85 hạ lạp, Đại lão Hòa thượng Thích Phổ Tuệ đã trọn đời hiến dâng cho lý tưởng hoằng pháp lợi sinh, Ngài đã đảm nhiệm nhiều chức vụ trong các cấp Giáo hội Phật giáo Việt Nam như: Trưởng Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam tỉnh Hà Tây, Viện trưởng Phân viện Nghiên cứu Phật học Việt Nam tại Hà Nội, Tổng Biên tập tạp chí Nghiên cứu Phật học, Phó Trưởng ban Giáo dục Tăng Ni Trung ương, Phó ban Ban Tăng sự Trung ương, Phó Chủ tịch Hội đồng trị sự, Phó Pháp chủ kiêm Chánh Thư ký Hội đồng Chứng minh Giáo hội Phật giáo Việt Nam.
Tại Đại hội Đại biểu Phật giáo Toàn quốc lần thứ VI (2007), Ngài được suy tôn ngôi vị Pháp chủ Hội đồng Chứng minh Giáo hội Phật giáo Việt Nam, trở thành Pháp chủ thứ ba của Giáo hội Phật giáo Việt Nam. Từ đó đến nay, trải qua các nhiệm kỳ Đại hội Phật giáo toàn quốc lần thứ bảy (2012), tám (2017) Ngài luôn luôn được Đại hội suy tôn ngôi vị Thiền gia Pháp chủ Hội đồng Chứng minh Giáo hội Phật giáo Việt Nam.
Đại lão Hòa thượng Thích Phổ Tuệ là vị cao tăng uyên thâm Phật pháp, đức trí vẹn toàn, có nhiều đóng góp to lớn, là tấm gương quy tụ tăng ni, phật tử đoàn kết, lãnh đạo Giáo hội Phật giáo Việt Nam vững vàng phương châm "Đạo pháp-Dân tộc-Chủ nghĩa xã hội," giữ vững truyền thống "Hộ quốc, an dân" của Phật giáo Việt Nam. Đại lão Hòa thượng đã được Nhà nước trao tặng Huân chương Hồ Chí Minh, Huân chương Độc lập hạng Nhì, Huân chương Đại Đoàn kết dân tộc; được tặng thưởng Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ, Bằng khen của Uỷ ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, nhiều Bằng Tuyên dương công đức của Giáo hội Phật giáo Việt Nam và các phần thưởng cao quý khác.
Là bậc chân tu nổi tiếng tinh thông kim cổ, trọn đời sống thanh bần, lạc đạo, tụng kinh viết sách, tu tập dưới mái chùa làng khiêm tốn, thanh tịnh, Đại lão Hòa thượng đã tham gia biên soạn, dịch, hiệu đính nhiều tác phẩm về Phật học ở Việt Nam. Ông nhiều năm liền giữ ngôi Đường Chủ của các trường hạ tại Hà Nội, Hưng Yên... cũng như ngôi Hòa thượng đầu đàn trong rất nhiều Đại giới đàn ở các tỉnh.
Do niên cao, lạp trưởng, Đại lão Hòa thượng Thích Phổ Tuệ đã thu thần viên tịch vào lúc 3 giờ 22 ngày 21/10/2021 (nhằm ngày 16/9 năm Tân Sửu), trụ thế 105 năm, Hạ lạp: 85 năm; để lại trong lòng môn đồ tứ chúng, tăng ni, phật tử Việt Nam trong và ngoài nước niềm kính thương vô hạn.
Để tưởng nhớ công lao to lớn của Đức Pháp chủ Giáo hội Phật giáo Việt Nam - Đại lão Hòa thượng Thích Phổ Tuệ đối với đạo pháp và dân tộc, Ban Thường trực Hội đồng Chứng minh, Hội đồng Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam quyết định tổ chức lễ tang theo nghi thức cao nhất của Giáo hội. Thể theo di nguyện trên của Đức Pháp chủ Giáo hội Phật giáo Việt Nam và trước bối cảnh đại dịch COVID-19 vẫn còn diễn biến phức tạp ở nhiều địa phương, Ban Thường trực Hội đồng Chứng minh, Hội đồng Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam quyết định tổ chức Lễ truy điệu tưởng niệm và Lễ nhập Bảo tháp Đức Pháp chủ theo hình thức trực tiếp (đối với tăng, ni trên địa bàn thành phố Hà Nội) và trực tuyến tới trụ sở Giáo hội Phật giáo Việt Nam các cấp, tới các chùa, cơ sở tự viện cả nước trong cùng thời gian.
Sau Lễ viếng chính thức, Lễ truy điệu được cử hành lúc 9 giờ ngày 24/10 (ngày 19/9 năm Tân Sửu), sau đó cung thỉnh kim quan Đại lão Hòa thượng nhập Bảo tháp trong khuôn viên Tổ đình Viên Minh. Để các tăng ni, phật tử, người dân trên khắp mọi miền trong và ngoài nước được bày tỏ lòng tiếc thương, thành kính tới Ngài, kênh Truyền hình An Viên sẽ thực hiện sản xuất, phát sóng trực tiếp Lễ truy điệu Đại lão Hòa thượng Thích Phổ Tuệ.
Lễ truy điệu được truyền hình trực tiếp trên kênh Truyền hình An Viên - BTV9, truyền dẫn trên các hệ thống truyền hình VTVcab, SCTV, HTV...; phát trực tuyến trên các mạng xã hội chính thống của Giáo hội Phật giáo Việt Nam như Truyền hình An Viên, Phật Sự Online, mạng xã hội Phật Giáo Butta./.