Sau nhiều ý kiến phản ánh về việc viết sai chữ “Tổ” trong bức hoành phi “Triệu Tổ Nam Bang” tại Đền Trung, thuộc quần thể khu di tích Đền Hùng tại thôn Cổ Tích, xã Hy Cương, thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ, ngày 19/3, phóng viên TTXVN tại Phú Thọ đã có cuộc trao đổi với ông Nguyễn Ngọc Ân, Giám đốc Sở Văn hóa-Thể thao và Du lịch tỉnh Phú Thọ để tìm hiểu thực hư việc viết sai chữ không đáng có trên bức hoành phi ở Đền Hùng.
[Thực hư vụ chữ sai trên bức hoành phi ở Đền Hùng]
- Thưa ông, nhiều ý kiến phản ánh về việc viết sai chữ trong bức hoành phi được treo tại khu di tích Đền Hùng, là cơ quản lý văn hóa trên địa bàn tỉnh, ông giải thích gì về vấn đề này?
Ông Nguyễn Ngọc Ân: Đền Hùng là khu di tích lịch sử Quốc gia đặc biệt, nên khi được tu bổ, tôn tạo, sửa chữa phải tuân thủ theo quy trình rất nghiêm ngặt. Tất cả các công trình đều phải được các cơ quan chuyên môn thẩm định kỹ càng, nhất là việc sửa chữa, làm mới lại các hoành phi, câu đối trong khu di tích lịch sử Đền Hùng lại càng phải cẩn trọng.
Tôi tin rằng quá trình tôn tạo, sửa chữa, làm mới đều được Ban quản lý khu di tích lịch sử Đền Hùng làm theo đúng quy trình. Tuy nhiên, trong quá trình thi công cũng không tránh khỏi sơ suất. Để đảm bảo tính trung thực, đảm bảo tính nguyên bản, nguyên gốc cần có quan chức năng đến thanh tra, kiểm tra lại.
Ban quản lý khu di tích lịch sử Đền Hùng phải mời Viện Hán Nôm thẩm tra lại việc viết sai chữ trong bức hoành phi như ý kiến phản ánh của công chúng, nếu có sai sót, phải kịp thời chỉnh sửa cho đúng bản gốc của bức hoành phi.
- Trước khi sửa chữa cũng như khi treo hoành phi mới lên, Sở Văn hóa-Thể thao và Du lịch Phú Thọ có thẩm định, thẩm tra lại không?
Ông Nguyễn Ngọc Ân: Ban quản lý khu di tích lịch sử Đền Hùng là cơ quan trực thuộc Ủy ban Nhân dân tỉnh (UBND), tôi tin rằng khi treo các hoành phi câu đối theo đúng quy trình, đều phải rà soát lại từng nét, từng chữ cẩn thận. Qua phản ánh của công chúng về lỗi văn tự trong bức hoành phi được treo tại Đền Trung, Sở Văn hóa-Thể thao và Du lịch là cơ quan quản lý sẽ có ý kiến cụ thể với Ban quản lý khu di tích lịch sử Đền Hùng để trả lại nguyên bản bức hoành phi.
Tuy nhiên, để xác định được việc nhầm lẫn này do đâu thì chưa khẳng định được. Vì các bộ chữ của chữ Hán rất phức tạp chỉ một sơ suất nhỏ trong quá trình làm cũng có thể làm sai nghĩa ngay.
Ban quản lý khu di tích lịch sử Đền Hùng phải tiến hành chụp ảnh, đối chiếu lại từng chữ, từng nét xem có đúng với văn bản đã trình UBND, có đúng với văn bản mà các cơ quan chức năng đã phê duyệt. Khi đó mới xác định nguyên nhân sai từ đâu, sai khi trình duyệt, hay trong quá trình thi công, hay do nguyên bản của bức hoành phi đã viết sai. Việc xác định lỗi văn tự trong bức hoành phi phải do Ban quản lý khu di tích lịch sử Đền Hùng tiến hành.
[Lại thêm một nghi vấn sai chữ tại Đền Mẫu Âu Cơ]
- Ông đánh giá thế nào về việc viết sai văn tự trên bức hoành phi này?
Ông Nguyễn Ngọc Ân: Việc viết sai chữ trong bức hoành phi là vô cùng nguy hiểm, sẽ làm cho người đọc hiểu sai ý nghĩa của bức hoành phi. Viết thiếu nét hay thừa nét thì chữ đó sai, không có trong văn tự nữa, nó bất thành văn, không có ý nghĩa gì cả, cần khẩn trương sửa chữa những sai sót này.
Cơ quan quản lý về văn hóa của tỉnh cũng có những thiếu sót khi để việc sai sót và nhầm lẫn này xảy ra. Vì phần lớn những người làm công tác quản lý văn hóa đều ít am hiểu về chữ Hán, hoặc hiểu chưa được sâu sắc. Nếu có sai sót sẽ sửa ngay vì Đền Hùng là là khu di tích lịch sử đặc biệt của quốc gia, cả dân tộc, cả đất nước nhìn vào đó, nhất là trong bối cảnh mới đây “Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương ở Phú Thọ" còn được Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên hợp quốc (UNESCO) công nhận là di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại./.
[Thực hư vụ chữ sai trên bức hoành phi ở Đền Hùng]
- Thưa ông, nhiều ý kiến phản ánh về việc viết sai chữ trong bức hoành phi được treo tại khu di tích Đền Hùng, là cơ quản lý văn hóa trên địa bàn tỉnh, ông giải thích gì về vấn đề này?
Ông Nguyễn Ngọc Ân: Đền Hùng là khu di tích lịch sử Quốc gia đặc biệt, nên khi được tu bổ, tôn tạo, sửa chữa phải tuân thủ theo quy trình rất nghiêm ngặt. Tất cả các công trình đều phải được các cơ quan chuyên môn thẩm định kỹ càng, nhất là việc sửa chữa, làm mới lại các hoành phi, câu đối trong khu di tích lịch sử Đền Hùng lại càng phải cẩn trọng.
Tôi tin rằng quá trình tôn tạo, sửa chữa, làm mới đều được Ban quản lý khu di tích lịch sử Đền Hùng làm theo đúng quy trình. Tuy nhiên, trong quá trình thi công cũng không tránh khỏi sơ suất. Để đảm bảo tính trung thực, đảm bảo tính nguyên bản, nguyên gốc cần có quan chức năng đến thanh tra, kiểm tra lại.
Ban quản lý khu di tích lịch sử Đền Hùng phải mời Viện Hán Nôm thẩm tra lại việc viết sai chữ trong bức hoành phi như ý kiến phản ánh của công chúng, nếu có sai sót, phải kịp thời chỉnh sửa cho đúng bản gốc của bức hoành phi.
- Trước khi sửa chữa cũng như khi treo hoành phi mới lên, Sở Văn hóa-Thể thao và Du lịch Phú Thọ có thẩm định, thẩm tra lại không?
Ông Nguyễn Ngọc Ân: Ban quản lý khu di tích lịch sử Đền Hùng là cơ quan trực thuộc Ủy ban Nhân dân tỉnh (UBND), tôi tin rằng khi treo các hoành phi câu đối theo đúng quy trình, đều phải rà soát lại từng nét, từng chữ cẩn thận. Qua phản ánh của công chúng về lỗi văn tự trong bức hoành phi được treo tại Đền Trung, Sở Văn hóa-Thể thao và Du lịch là cơ quan quản lý sẽ có ý kiến cụ thể với Ban quản lý khu di tích lịch sử Đền Hùng để trả lại nguyên bản bức hoành phi.
Tuy nhiên, để xác định được việc nhầm lẫn này do đâu thì chưa khẳng định được. Vì các bộ chữ của chữ Hán rất phức tạp chỉ một sơ suất nhỏ trong quá trình làm cũng có thể làm sai nghĩa ngay.
Ban quản lý khu di tích lịch sử Đền Hùng phải tiến hành chụp ảnh, đối chiếu lại từng chữ, từng nét xem có đúng với văn bản đã trình UBND, có đúng với văn bản mà các cơ quan chức năng đã phê duyệt. Khi đó mới xác định nguyên nhân sai từ đâu, sai khi trình duyệt, hay trong quá trình thi công, hay do nguyên bản của bức hoành phi đã viết sai. Việc xác định lỗi văn tự trong bức hoành phi phải do Ban quản lý khu di tích lịch sử Đền Hùng tiến hành.
[Lại thêm một nghi vấn sai chữ tại Đền Mẫu Âu Cơ]
- Ông đánh giá thế nào về việc viết sai văn tự trên bức hoành phi này?
Ông Nguyễn Ngọc Ân: Việc viết sai chữ trong bức hoành phi là vô cùng nguy hiểm, sẽ làm cho người đọc hiểu sai ý nghĩa của bức hoành phi. Viết thiếu nét hay thừa nét thì chữ đó sai, không có trong văn tự nữa, nó bất thành văn, không có ý nghĩa gì cả, cần khẩn trương sửa chữa những sai sót này.
Cơ quan quản lý về văn hóa của tỉnh cũng có những thiếu sót khi để việc sai sót và nhầm lẫn này xảy ra. Vì phần lớn những người làm công tác quản lý văn hóa đều ít am hiểu về chữ Hán, hoặc hiểu chưa được sâu sắc. Nếu có sai sót sẽ sửa ngay vì Đền Hùng là là khu di tích lịch sử đặc biệt của quốc gia, cả dân tộc, cả đất nước nhìn vào đó, nhất là trong bối cảnh mới đây “Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương ở Phú Thọ" còn được Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên hợp quốc (UNESCO) công nhận là di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại./.
Lâm Đào An/Phú Thọ (Vietnam+)
