Ngày 22/12, Tòa án nhân dân thành phố Hà Nội đã ban hành quyết định ngày 1/5/2016 tới sẽ mở phiên tòa xét xử sơ thẩm 55 bị cáo trong vụ án đưa và nhận hối lộ xảy ra tại Cục An toàn thực phẩm, Bộ Y tế. Dự kiến, phiên tòa diễn ra trong 10 ngày.
Hội đồng xét xử gồm 5 người: 2 thẩm phán và 3 hội thẩm nhân dân, do thẩm phán Lưu Ngọc Cảnh (Phó Chánh Tòa Hình sự, Tòa án nhân dân thành phố Hà Nội) làm chủ tọa phiên tòa. Một kiểm sát viên của Viện Kiểm sát nhân dân thành phố Hà Nội và bốn kiểm sát viên của Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao (biệt phái về Viện Kiểm sát nhân dân thành phố Hà Nội) được phân công thực hành quyền công tố và kiểm sát xét xử tại phiên tòa.
Trong vụ án này, hai cựu Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm, Bộ Y tế (Nguyễn Thanh Phong và Trần Việt Nga) cùng hai cấp phó (Nguyễn Hùng Long và Đỗ Hữu Tuấn) và 30 cán bộ dưới quyền bị Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao truy tố về tội “Nhận hối lộ” (theo quy định tại Điều 354-Bộ luật Hình sự).
21 bị cáo làm ở doanh nghiệp và cá nhân làm dịch vụ bị truy tố về tội “Đưa hối lộ” (theo quy định tại Điều 364-Bộ luật Hình sự).
Theo cáo trạng của Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao, Cục An toàn thực phẩm là đơn vị chuyên ngành thuộc Bộ Y tế thực hiện chức năng tham mưu, giúp Bộ trưởng quản lý nhà nước và tổ chức thực thi trong lĩnh vực an toàn thực phẩm.
Tuy nhiên, trong 7 năm từ 2018 đến 2025, một số lãnh đạo, chuyên viên của Cục đã lợi dụng các quy định của pháp luật để tạo cơ chế xin-cho, đưa và nhận hối lộ.
Các sai phạm này diễn ra trong quá trình thẩm định cấp giấy tiếp nhận đăng ký bản công bố sản phẩm; thẩm định giấy xác nhận nội dung quảng cáo; thẩm định, hậu kiểm, cấp giấy chứng nhận GMP (Giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện an toàn thực phẩm đạt yêu cầu Thực hành sản xuất tốt).
Thông qua việc thẩm định xét hồ sơ cấp giấy tiếp nhận đăng ký bản công bố sản phẩm, một số cá nhân, doanh nghiệp làm dịch vụ đã thống nhất với chuyên viên của Cục về việc "chi tiền để xong việc." Mỗi hồ sơ có "giá" trung bình từ 5 đến 10 triệu đồng.
Cơ quan công tố buộc tội bị cáo Nguyễn Thanh Phong đã đồng ý chủ trương cho chuyên viên nhận tiền để giúp đỡ người nộp hồ sơ, song kèm theo đó là cơ chế ăn chia rõ ràng. Bị cáo Phong đã nhận từ 2,5 đến 3 triệu đồng một bộ hồ sơ; còn lại chia theo các cấp, từ lãnh đạo phòng đến chuyên viên thụ lý.
Đối với bị cáo Trần Việt Nga (làm Cục phó từ năm 2018-2024, làm Cục trưởng từ năm 2024 cho đến khi bị bắt) được giao phụ trách việc cấp giấy xác nhận nội dung quảng cáo. Nga yêu cầu đưa cho lãnh đạo Cục ít nhất 2 triệu đồng với mỗi hồ sơ. Sau khi nhận tiền, các chuyên viên đã chia cho Nga từ 2 đến 3,5 triệu đồng một hồ sơ.
Trong lĩnh vực thẩm định, hậu kiểm, cấp giấy chứng nhận GMP, Phòng giám sát và truyền thông (thuộc Cục An toàn thực phẩm, Bộ Y tế) được phân công là đơn vị đầu mối thực hiện. Song, từ năm 2020 đến năm 2023, Nguyễn Năng Mạnh (Giám đốc điều hành Công ty MediPhar và MediUSA) đã thỏa thuận và đưa tiền cho cán bộ Cục để được sớm tạo điều kiện với tổng cộng hơn 1 tỷ đồng. Trong đó, bị cáo Phong nhận 330 triệu đồng.
Viện Kiểm sát kết luận, lợi dụng quyền hạn, bị cáo Phong, Nga cùng 32 cấp dưới đã nhận hối lộ hơn 107 tỷ đồng của 21 bị cáo là cá nhân doanh nghiệp. Trong đó, tổng số tiền nhận hối lộ trong hoạt động cấp giấy tiếp nhận là 93,7 tỷ đồng, cấp giấy xác nhận quảng cáo là 12,7 tỷ đồng và cấp giấy chứng nhận GMP là 1 tỷ đồng.
Hai bị cáo Phong và Nga bị xác định phạm tội với vai trò chỉ đạo, trong đó bị cáo Phong được hưởng lợi cá nhân 43,9 tỷ đồng, Nga được hưởng lợi 8 tỷ đồng. Bị cáo Nguyễn Hùng Long hưởng lợi 8,6 tỷ đồng, Đỗ Hữu Tuấn hưởng 4,3 tỷ đồng.
Ngoài ra, trong vụ án này, Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao cũng truy tố 21 bị cáo về hành vi đưa hối lộ tổng số 77,4 tỷ đồng. Số tiền đưa hối lộ 27,5 tỷ đồng còn lại đang được Cơ quan Công an tiếp tục điều tra làm rõ.
Nguyễn Năng Mạnh có hành vi đưa hối lộ 3,4 tỷ đồng nhưng hiện đang bị Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an khởi tố về các tội sản xuất hàng giả là thực phẩm, vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng.
Do đó, Cơ quan điều tra đã tách chuyển tài liệu liên quan đến hành vi đưa hối lộ của Mạnh để tiếp tục điều tra, xử lý tổng thể các vi phạm trong cùng một vụ án./.