Hàng năm, cứ sau TếtNguyên đán là vùng biển Vân Đồn (Quảng Ninh) lại trở nên nhộn nhịp bởi đây làthời điểm mùa sứa biển về. Hàng trăm chiếc thuyền, mảng ngày đêm rẽ sóng ra khơivớt sứa. Sứa đang đem lại nguồn thu không nhỏ, góp phần xóa đói, giảm nghèo chongư dân địa phương.
Sau hơn 40 phút đi tàu cao tốc từ cảng Cái Rồng (huyệnđảo Vân Đồn), chúng tôi đã có mặt tại xã Minh Châu. Mặt Trời đã xuống, cảvùng biển nơi đây lấp lánh ánh đèn từ các thuyền đi vớt sứa và các cơ sở thumua, chế biến sứa.
Ông Nguyễn Thành Sang, Chủ tịch Ủy ban Nhân dân xã Minh Châucho biết, mùa sứa thường diễn ra từ tháng Một đến tháng Ba (âm lịch), khai thácsứa còn phụ thuộc vào con nước nhưng diễn ra chủ yếu vào ban đêm.
Vào vụsứa, những đêm biển yên sóng, cả xã chỉ còn người già, trẻ em ở nhà, còn hầu hết những người khác trong xã đều ra khơi vớt sứa.
Ông Sang nhận định, vụ sứa năm nay sẽđược mùa hơn năm trước; giá thu mua năm nay khá ổn định nên đã thu hút đông đảongười dân tham gia đi vớt sứa...
Trung bình vào đầu vụ, mỗi đầu sứa vớt được sẽđược thu mua với giá khoảng 6.000-8.000 đồng/đầu sứa; nhưng đến cuối vụ giá thumua có thể lên đến 12.000 đồng/đầu sứa.
Hàng đêm, mỗi phươngtiện ra khơi vớt được 100-200 đầu sứa; nhiều hộ gặp may còn có thể vớt đượcnhiều hơn. Sau khi trừ chi phí, bình quân, một tàu với ba lao động có thể thu nhậpkhoảng 3 triệu đồng/đêm, cá biệt có những tàu thu được từ 5-6 triệu đồng/đêm.
Tính từ đầu vụ sứa đến nay, một số hộ trong xã đã thu được từ 50-60 triệu đồngtừ việc vớt sứa. So với các nghề khác, việc đầu tư cho việc đánh bắt sứa lại đơngiản và ít tốn kém. Chỉ mất một lần đầu tư ban đầu, khoảng 60-70 triệu đồng để mua thuyền loại nhỏ, máy phátđiện, vợt vớt sứa, sau đó có thể sử dụng trong nhiều vụtiếp theo.
Chính vì đầu tư thuyền công suất máy nhỏ từ 8-30 CV nên ngư dân khôngbị ảnh hưởng nhiều vào giá xăng dầu liên tục tăng cao, vẫn có thể hoạt động bìnhthường.
Anh Trương Văn Lâm, Quản lý xưởng sơ chế sứa của Công ty Trách nhiệm hữuhạn Quan Minh ở xã Minh Châu, huyện Vân Đồn cho biết vụ sứa năm nay, xưởng củaanh đã thu mua được khoảng 40 vạn đầu sứa.
Sau khi thu mua về, sứa sẽ được sơchế loại bỏ thân chỉ lấy phần đầu, qua các khâu cắt tỉa... sau đó được chuyểnvào ngâm muối trong bồn và làm sạch. Cuối cùng sứa được đóng thùng để xuất khẩusang Trung Quốc. Mỗi thùng khi xuất bán có giá khoảng 500.000 đồng.
Theo Ủy banNhân dân huyện Vân Đồn, trước đây, người dân không quan tâm đến việc khai thácsứa bởi chưa có thị trường tiêu thụ. Nghề này mới thực sự sôi động và phát triểnvào khoảng 5 năm trở lại đây. Đặc biệt, năm 2010, vụ sứa đã đem lại tổng thu nhậpkhoảng 150 tỷ đồng.
Trung bình mỗi đêm tại các vùng biển Minh Châu, Quan Lạn,Thắng Lợi, Ngọc Vừng, Vạn Yên có khoảng 300 phương tiện tàu thuyền lớn nhỏ thamgia vào việc khai thác sứa.
Hiện trên địa bàn huyện Vân Đồn có 37 điểm thu muasứa. Tính đến hết tháng 3/2011, các điểm thu mua sứa đã thu mua, chế biến đượckhoảng 8.244 thùng sứa (mỗi thùng chứa khoảng 10kg sứa). Bình quân một ngàyđêm, mỗi xưởng thu mua khoảng 5.000-7.000 đầu sứa, đảm bảo ngư dân khai thác đếnđâu, được tiêu thụ hết đến đó.
Cùng với nuôi trồng thủy, hải sản, nghề vớt sứađang là một trong những nghề giúp ngư dân Vân Đồn xóa đói giảm nghèo, tiến tớilàm giàu từ chính sức lao động của mình./.