Chuyên gia Atsushi Kasai, người đã từng lãnh đạo một phòng thí nghiệm củaCơ quan Năng lượng Nguyên tử Nhật Bản (JAEA) cho rằng thế hệ các nhà khoa học vàcác chuyên gia điều hành nhà máy điện hạt nhân ngày nay có thể đã bị mù quáng vìquá tự tin vào công nghệ của Nhật Bản. Ông nói: “Năng lượng hạt nhân luôn có mặtxấu là các sự cố… Chúng tôi đã thành công trong việc chuyển giao công nghệ điệnhạt nhân từ thế hệ của chúng tôi tới các thế hệ sau đó, nhưng có thể chúng tôiđã thất bại trong việc chuyển giao khả năng nhận ra mặt xấu của năng lượng hạtnhân.”
Ông Kasai đã từng là thành viên của Ủy ban Kiểm định An toàn Hạt nhân tạiJAEA và tham gia nhiều cuộc thanh tra hiện trường sau thảm họa tại nhà máy điệnhạt nhân Chernobyl ở Ukraine vào năm 1986. Ông cho rằng thế hệ chuyên gia hạtnhân trẻ hơn dường như tin rằng “các sự cố hạt nhân không thể xảy ra. Đó chỉ làcâu chuyện thần thoại” và có vẻ như họ tin rằng công nghệ của Nhật Bản là hàngđầu trên thế giới.
Chuyên gia Kasai tin chắc rằng “có thể có một phần vài triệu cơ hội ‘hộichứng Trung Quốc’ có thể trở thành hiện thực”. Hội chứng Trung Quốc là một tìnhhuống giả định, trong đó lõi lò phản ứng hạt nhân bị tan chảy phá hủy nhà máyđiện hạt nhân và các chất phóng xạ từ lõi lò phản ứng bị tan chảy sẽ ngấm vàolớp vỏ trái đất thông qua nhiều con đường khác nhau và vươn tới bề mặt kia củatrái đất.
Chuyên gia Kasai cũng lo lắng về việc TEPCO không tiết lộ đầy đủ thông tinvề các vấn đề hiện nay của Nhà máy điện Hạt nhân Fukushima số 1. Ông cho biết họđã không cung cấp dữ liệu cần thiết để có thể đánh giá chính xác mức độ nghiêmtrọng của sự cố và sự lan rộng của phóng xạ.
Theo vị chuyên gia này, các nhà máy điện hạt nhân bắt buộc phải lắp đặtcác thiết bị giám sát phóng xạ có khả năng hoạt động mà không cần nguồn điện.Các thiết bị này cần phải lưu giữ chuỗi số liệu về việc phát thải phóng xạ trongthời gian sau sự cố. Dường như các nhà điều hành nhà máy điện hạt nhân đã khôiphục được dữ liệu khi sự cố xảy ra nhưng dữ liệu này không được công khai.
Theo ông Kasai, dữ liệu về mức độ phân rã của nhiên liệu hạt nhân tại thờiđiểm xảy ra sự cố vẫn chưa được công bố. Ông Kasai và nhiều chuyên gia hạt nhânkhác đã kêu gọi rà soát tổng thể về các sự kiện dẫn tới sự cố hạt nhân trên.
Trong khi đó, ông Ayao Tsuge, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Công nghệShibaura, người đã từng là kỹ sư của Tập đoàn Công nghiệp Nặng Mitsubishi và đãthiết kế một loại lò phản ứng khác so với các lò phản ứng tại Nhà máy điện Hạtnhân Fukushima số 1, cho biết ông tin rằng các kỹ sư Nhật Bản có thể “tự hào vềsự thật rằng các lò phản ứng có thể chịu được trận động đất có cường độ 9 độRichter và tự động ngừng hoạt động.”
Sau khi nhà máy điện hạt nhân bị ngừng hoạt động, cần phải làm mát lõi lòphản ứng. Các nhà máy này đều được trang bị hệ thống an toàn dự phòng như mộtmáy phát điện chạy bằng dầu điêzen và sẽ kích hoạt nếu nguồn điện bên ngoài bịgián đoạn. Tuy nhiên, việc hệ thống xử lý sự cố đa tầng này bị phá hủy là mộtthảm họa không được lường trước. Vì vậy, ông Tsuge cho rằng cần phải bắt đầu ràsoát lại theo thứ tự thời gian các mệnh lệnh và quyết định được đưa ra trongcuộc khủng hoảng hiện nay./.