Nhà thuốc Bệnh viện Bình Dân Thành phố Hồ Chí Minh dùng túi giấy đựng thuốc cho bệnh nhân ngoại trú. (Ảnh: Đinh Hằng/TTXVN) Thành phố Hồ Chí Minh là một trong những địa bàn có khối lượng rác thải nhựa xả ra môi trường mỗi ngày lớn nhất cả nước.
Nhằm hạn chế việc sử dụng đồ nhựa một lần, Thành phố Hồ Chí Minh đã có nhiều hoạt động vận động người dân “Nói không với rác thải nhựa,” đồng thời lên kế hoạch đẩy mạnh việc tổ chức thu gom, tái chế chất thải nhựa, túi nylon trên địa bàn... Từ đó, nhiều người dân, cơ sở kinh doanh, cơ sở y tế, trường học hưởng ứng phong trào “Nói không với rác thải nhựa.”
Từ đầu năm 2019, làn sóng “nói không với rác thải nhựa” đã diễn ra sôi nổi tại Thành phố Hồ Chí Minh với nhiều hoạt động đa dạng, góp phần thay đổi thói quen của người tiêu dùng trên địa bàn. Trong đó, nhiều điểm bán buôn đã thúc đẩy việc nâng cao nhận thức tiêu dùng của người dân thông qua hoạt động kinh doanh, mua sắm, ăn uống...
Túi nylon tự hủy sinh học được trang bị phổ biến nhiều khu vực trong siêu thị tạo điều kiện tiện lợi cho người dân tiêu dùng. (Ảnh: Mỹ Phương/TTXVN) Kênh bán lẻ ưu tiên sử dụng túi nylon tự hủy sinh học
Ghi nhận tại thị trường Thành phố Hồ Chí Minh cho thấy hoạt động “nói không với rác thải nhựa” đã được triển khai trong nhiều năm qua. Tuy nhiên, từ đầu năm 2019 đến nay, hoạt động này đã tạo nên làn sóng mạnh mẽ trong đời sống, việc mua sắm, tiêu dùng của người dân.
Hiện nay hầu hết các hệ thống siêu thị lớn và cả cửa hàng tiện lợi cũng đã chuyển đổi sang phục vụ hoạt động mua sắm của khách hàng bằng túi nylon tự hủy sinh học. Hoạt động này đã từng bước giúp người tiêu dùng có ý thức hơn trong việc sử dụng túi nylon và thu gom rác thải.
[Chặng đường dài tìm 'ứng cử viên' sáng giá thay thế chai nhựa]
Trên thực tế, người tiêu dùng Thành phố Hồ Chí Minh đã dần dần quen với việc nhiều hệ thống siêu thị, cửa hàng tiện lợi hạn chế sử dụng túi nylon. Điển hình, khi khách hàng mua sắm ở hệ thống MM Mega Market, Quận 2, phải sử dụng túi thân thiện với môi trường có thể tái sử dụng nhiều lần.
Ngoài túi thân thiện với môi trường có thể tái sử dụng nhiều lần, MM Mega Market đã thiết kế một vị trí cung cấp những thùng carton để hỗ trợ khách hàng chứa đựng hàng hóa. Song song đó, hệ thống này cũng khuyến khích người tiêu dùng nên mang theo vật dụng để chứa đựng hàng hóa khi mua sắm hàng ngày.
Liên hiệp Hợp tác xã Thương mại Thành phố Hồ Chí Minh (Saigon Co.op) đã xây dựng đa dạng chính sách và chương trình hành động nhằm hỗ trợ, kích cầu người tiêu dùng thực hiện tiêu dùng xanh và “nói không với rác thải nhựa.”
Ngoài ra, Saigon Co.op còn phối hợp cùng doanh nghiệp xanh tổ chức những chương trình hoạt náo tại Co.opMart để giúp người tiêu dùng nhận biết sản phẩm xanh; vận động người tiêu dùng sử dụng túi thân thiện môi trường...
Tiểu thương, đơn vị kinh doanh tham quan nhà máy sản xuất túi nylon tự hủy sinh học. (Ảnh: TTXVN phát) Ông Nguyễn Anh Đức, Phó Giám đốc Thường trực Saigon Co.op, cho biết để thực hiện chiến dịch “Nói không với rác thải nhựa,” Saigon Co.op triển khai bọc thực phẩm bằng lá chuối trên diện rộng, trở thành nhà bán lẻ tiên phong công bố hoạt động “quét sạch” ống hút nhựa ra khỏi hệ thống.
Trước đó, từ tháng 3/2011, hệ thống siêu thị Co.opmart của Saigon Co.op trên toàn quốc là nhà bán lẻ đầu tiên tại Việt Nam triển khai đồng loạt việc thay túi nylon thông thường bằng túi nylon tự hủy thân thiện với môi trường.
Đồng thời, trong 10 năm qua Saigon Co.op đã chủ động đưa ra lộ trình phù hợp để từng bước giảm thiểu tối đa việc kinh doanh những sản phẩm không có lợi cho môi trường.
Bên cạnh kênh bán lẻ hiện đại đã và đang phát triển mạnh mẽ, trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh hiện có khoảng 247 chợ bán lẻ thuộc mạng lưới chợ truyền thống. Thống kê cho thấy túi nylon tự hủy sinh học đã tiếp cận gần 70% chợ truyền thống, đồng thời phủ sóng rộng rãi ở nhiều quận, huyện.
Đến nay, mạng lưới chợ truyền thống trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh bước đầu có sự chuyển biến nhận thức tiêu dùng trong cộng đồng xã hội đang góp phần giảm lượng rác thải nhựa ra môi trường.
Việc túi nylon tự hủy sinh học đã từng bước tìm được đường vào chợ, chinh phục tiểu thương, tiếp cận người tiêu dùng là tín hiệu tích cực khi chợ truyền thống được đánh giá là một trong những địa điểm sử dụng nhiều sản phẩm nhựa một lần.
Từ nay đến năm 2020, Thành phố Hồ Chí Minh phấn đấu tất cả hệ thống siêu thị, trung tâm thương mại, cửa hàng tiện lợi, nhà sách... sử dụng bao bì thân thiện môi trường thay thế túi nylon khó phân hủy. Riêng tiểu thương tại chợ dân sinh giảm 50% sử dụng túi nylon khó phân hủy trong việc đóng gói, đựng sản phẩm cho khách hàng.
Hàng quán hạn chế sử dụng nhựa một lần
Hòa trong làn sóng “Nói không với rác thải nhựa,” các chuỗi cửa hàng kinh doanh ẩm thực đã đồng loạt tung ra nhiều chương trình khuyến khích khách hàng hạn chế sử dụng nhựa một lần. Cụ thể, ngày càng nhiều đơn vị kinh doanh tại Thành phố Hồ Chí Minh lắp đặt hệ thống thùng rác phân loại rác thải và thu gom rác nhựa.
Người dân tham quan, mua sắm, ăn uống tại trung tâm thương mại, hệ thống siêu thị, chuỗi cửa hàng ẩm thực hiện đại... không khó nhận biết hệ thống phân loại rác thải. Đặc điểm chung của hệ thống phân loại rác thải có dấu hiệu riêng như màu sắc, logo, khẩu hiệu... mà từ trẻ nhỏ đến người lớn đều có thể dễ nhận biết.
Bếp ăn từ thiện của Bệnh viện Chợ Rẫy Thành phố Hồ Chí Minh sử dụng khay inox đựng suất ăn miễn phí cho bệnh nhân và người nhà bệnh nhân. (Ảnh: Đinh Hằng/TTXVN) Song song đó, một số đơn vị kinh doanh còn tung ra những chương trình ưu đãi, khuyến khích người tiêu dùng sử dụng vật dụng cá nhân chứa đựng hàng hóa. Tại những chuỗi cửa hàng ẩm thực như Phuc Long Coffee & Tea, McDonal’s, Highland coffee... đều hạn chế sử dụng nắp đậy của ly nhựa, chuyển sang dùng ống hút giấy... và chỉ phục vụ khi khách hàng yêu cầu hoặc mang đi.
Những thương hiệu khác như Mylife Coffee, Trung Nguyên Legend... trở lại sử dụng phổ biến ly sứ, ống hút giấy... Bên cạnh đó, tại quầy phục vụ, một số đơn vị kinh doanh còn dán dòng chữ “Sử dụng giấy ăn tiết kiệm, góp phần bảo vệ môi trường,” “Rất vui được hỗ trợ khách hàng sử dụng vật dụng cá nhân đựng thức uống”...
Chủ quầy càphê trên đường Đinh Bộ Lĩnh, quận Bình Thạnh, cho biết hơn một tháng nay khách hàng ghé quầy hàng tăng gấp 2-3 lần so với trước đây. Mặt khác, nhiều khách hàng đã hưởng ứng chương trình “Mua càphê bằng vật dụng cá nhân được giảm 2.000 đồng.”
Thống kê sơ bộ của một số sở, ngành trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh cho thấy sự tham gia ngày càng nhiều của các đơn vị kinh doanh, đã góp phần nâng cao nhận thức của người dân thành phố trong việc “nói không với rác thải nhựa.”
Bên cạnh đó, chính sách khuyến mãi, giảm giá và thông điệp tiêu dùng xanh được truyền tải trực tiếp đến người tiêu dùng bằng những chương trình hành động cụ thể đã thúc đẩy thay đổi thói quen trong đời sống sinh hoạt hàng ngày của người dân, nhất là giới trẻ./.
