Nghề làm giấy dó ở Hòa Bình đã có từ rất lâu. Theo bà con dân tộc Mường kể lại đây là nghề cha truyền con nối. Xưa kia, giấy dó ở đây làm ra để làm sắc phong, in sách, văn khấn…
Hiện nay, du lịch về làng giấy dó Suối Cỏ, Hòa Bình là một trải nghiệm hoàn toàn mới giúp du khách hiểu rõ hơn về nghề thủ công truyền thống của người dân nơi đây.
Vào năm 2013, bắt nguồn từ tình yêu với giấy dó, sự tâm huyết đối với việc bảo tồn và gìn giữ văn hóa dân tộc cùng với thực trạng đáng buồn khi mà nghề làm giấy dó đang dần mai một do không có thị trường cho sản phẩm giấy dó thủ công, đã thôi thúc chị Trần Hồng Nhung và nhóm cộng tác viên khởi dựng dự án Zó Project với mong muốn bảo tồn và phát triển làng nghề giấy thủ công truyền thống của Việt Nam theo hướng phát triển bền vững.
[Vũ Thái Bình và những “Sắc dó” giữa lòng Phố cổ Hà Nội]
Trong Zó Project, việc cho mọi người tận mắt khám phá phương pháp làm giấy dó thủ công là một yếu tố rất quan trọng để phát triển làng nghề bền vững. Ngay từ khi thành lập, Zó Project đã cho mở những hành trình du lịch về làng giấy dó Suối Cỏ, Hòa Bình (Chủ nhật hàng tuần) và thu hút rất đông du khách tới tham gia.
Dừng xe ở đầu thôn, theo dòng suối trong lành và mát lạnh nằm ngay ven thôn Suối Cỏ, đi qua những ngôi nhà sàn của người Mường, chúng tôi đến thăm tổ sản xuất giấy dó thủ công thôn Suối Cỏ. Tại đây, có khoảng 10 người thợ thực hiện những công đoạn làm ra những tờ giấy dó thủ công.
Với khuôn mặt tươi vui, niềm nở nghệ nhân Nguyễn Văn Chúc, tổ trưởng sản xuất giấy dó thủ công thôn Suối Cỏ, đã nhiệt tình hướng dẫn cho chúng tôi những công đoạn làm ra tờ giấy dó truyền thống như khai thác nguyên liệu, đun cây nguyên liệu, xeo giấy…
Sau khi đã khám phá những công đoạn làm giấy dó truyền thống đoàn chúng tôi tiếp tục được những thành viên trong dự án Zó Project giới thiệu, hướng dẫn cách làm ra những sản phẩm mới lạ từ giấy dó như tạo hoa văn cho giấy dó khi xeo giấy, làm đồ trang trí… Đây là sáng kiến mới của dự án nhằm tạo thêm những sản phẩm hấp dẫn từ giấy dó.
Theo đoàn chúng tôi về làng nghề giấy dó Suối Cỏ, Hòa Bình có anh Javier Rodriguer người Mỹ. Anh cho biết mình chuyển tới sinh sống và làm việc ở Việt Nam đã được năm năm. Trong thời gian này anh rất thích đi khám phá những nghề truyền thống của Việt Nam. Ở nước Mỹ không có nghề làm giấy thủ công như thế này. Sau khi tham gia hành trình này anh đã có những trải nghiệm bổ ích khi được khám phá đời sống của người dân nơi đây và tự tay làm ra những tờ giấy dó độc đáo.
Hành trình một ngày về làng nghề làm giấy dó Suối Cỏ, Hòa Bình là một trải nghiệm đầy thú vị mà người dân nơi đây dành cho du khách. Với những đôi bàn tay khéo léo của những người thợ đã tạo nên những tờ giấy dó mang đậm bản sắc của người Việt./.