Trong bối cảnh chuyển đổi số mạnh mẽ, việc cắt giảm nhân sự tại các ngân hàng đang diễn ra quyết liệt, đặc biệt là trong năm 2023. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, việc này không phải dấu hiệu suy giảm mà thực chất là bước chuẩn bị cần thiết cho chu kỳ tăng trưởng mới của ngành ngân hàng.
Các ngân hàng đang tiến hành tái cấu trúc tổ chức, tối ưu hóa nguồn nhân lực và tích hợp công nghệ số vào hoạt động kinh doanh, nhằm nâng cao năng suất và chất lượng dịch vụ.
Nhân sự và phòng giao dịch giảm mạnh
Báo cáo tài chính của 27 ngân hàng đã công bố trong 9 tháng qua cho thấy, tổng số nhân viên đang làm việc tại các ngân hàng giảm hơn 7.000 người so với đầu năm, đây là mức giảm mạnh nhất tính trong cùng kỳ nhiều năm qua. Trong đó, LPBank là ngân hàng thực hiện cắt giảm mạnh tay nhất, với 1.773 nhân viên bị cắt giảm chỉ trong 9 tháng. Các ngân hàng khác như Sacombank và VIB cũng thực hiện các đợt giảm nhân sự lớn, với 1.354 nhân viên của Sacombank và 1.096 nhân viên của VIB bị cắt giảm.
Tuy nhiên, trong bối cảnh này, vẫn có những ngân hàng duy trì hoặc gia tăng tuyển dụng nhân sự, như BIDV, Techcombank và VPBank.
Cụ thể, BIDV đã bổ sung thêm 818 nhân viên, Techcombank tăng thêm 699 nhân sự và VPBank cũng tuyển thêm 268 người trong nửa đầu năm. Một số ngân hàng tư nhân khác như MB, Nam A Bank, SHB và Bac A Bank cũng ghi nhận mức tăng trưởng nhân sự đáng kể.
Bên cạnh nhân sự, số lượng phòng giao dịch của nhiều ngân hàng cũng có biến động mạnh. Trong 9 tháng qua, nhiều ngân hàng đóng cửa hàng loạt phòng giao dịch. VietinBank là nhà băng mạnh tay nhất hệ thống trong việc đóng cửa các phòng giao dịch, với tổng cộng 72 phòng giao dịch trong 9 tháng.
Một số ngân hàng khác cũng giảm đáng kể số phòng giao dịch, trong đó, VCBNeo giảm 26 phòng giao dịch, SCB cắt giảm 19 phòng giao dịch, Sacombank giảm 11 phòng giao dịch và GPBank cắt giảm 5 phòng giao dịch.
Trái lại, một số ngân hàng lại tăng về số lượng điểm giao dịch. Trong đó, MB tăng 18 phòng giao dịch, VIB tăng 14 phòng giao dịch, HDBank tăng 7 phòng giao dịch, VietABank tăng 2 phòng giao dịch, còn ACB và Techcombank cùng tăng 1 điểm giao dịch.
Chuyển đổi số - giải pháp tối ưu cho hoạt động ngân hàng
Theo ông Trần Minh Bình, Chủ tịch Hội đồng quản trị VietinBank, ngân hàng này là một trong những đơn vị đầu tiên trong nhóm các ngân hàng Nhà nước nghiên cứu việc cắt giảm các điểm giao dịch vật lý và chuyển đổi sang nền tảng số.
Ông Bình cũng chia sẻ rằng VietinBank đang tiến hành triển khai các trung tâm dịch vụ khách hàng ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI), giúp giảm bớt sự phụ thuộc vào nguồn nhân lực truyền thống, đặc biệt trong các công việc vận hành. Các công nghệ mới này không chỉ giúp tiết kiệm chi phí mà còn nâng cao trải nghiệm khách hàng.
Ngoài ra, VietinBank cũng đang tiếp tục đẩy mạnh tuyển dụng nhân sự trong lĩnh vực công nghệ thông tin (IT). Dự kiến trong năm 2025, ngân hàng này sẽ tăng cường tuyển dụng, đặc biệt là ở các mảng công nghệ số và AI, nâng tổng số nhân sự IT từ 300 người lên gần 1.000 người. Ông Bình nhấn mạnh rằng chuyển đổi số sẽ tiếp tục là trọng tâm chiến lược của ngân hàng trong thời gian tới, với mục tiêu nâng cao hạ tầng công nghệ và phát triển các giải pháp số mạnh mẽ.
Theo ông Nguyễn Quang Huy, chuyên gia tài chính-ngân hàng, quá trình chuyển đổi số không chỉ ảnh hưởng đến các vị trí vận hành mà còn mở ra các cơ hội mới cho những nhân viên có khả năng sử dụng công nghệ. Các ngân hàng hiện nay đang ưu tiên tuyển dụng nhân sự trẻ, linh hoạt và có khả năng làm việc với các công cụ số như AI, ChatGPT và các nền tảng phân tích dữ liệu.
Đặc biệt, các công việc truyền thống như chăm sóc khách hàng, tư vấn và bán hàng vẫn cần yếu tố con người, nhưng vai trò này sẽ dần chuyển dịch sang các công việc có giá trị cao hơn, yêu cầu kỹ năng giao tiếp và khả năng sử dụng công nghệ cao.
Một điểm đáng chú ý là việc ứng dụng công nghệ như AI, phân tích dữ liệu và tự động hóa quy trình giao dịch không làm giảm bớt công việc mà thực tế tạo ra những cơ hội mới với giá trị cao hơn. Các công cụ số giúp ngân hàng tự động hóa các công việc lặp lại, giảm thiểu sai sót, đồng thời nâng cao hiệu suất làm việc. Điều này giúp nhân viên có thể tập trung vào các công việc chiến lược hơn như tư vấn khách hàng, chăm sóc khách hàng và phát triển các giải pháp tài chính linh hoạt hơn.
Tái cấu trúc nhằm nâng cao chất lượng dịch vụ
Ông Đinh Đức Quang, Giám đốc khối kinh doanh tiền tệ của Ngân hàng UOB Việt Nam, cho rằng việc tự động hóa các công việc truyền thống như xử lý giao dịch và quản lý tài khoản đang giúp các ngân hàng giảm chi phí và nâng cao hiệu quả hoạt động.
Tuy nhiên, ông cũng nhấn mạnh rằng, các công việc yêu cầu sự tương tác và chăm sóc khách hàng vẫn sẽ cần đến yếu tố con người. Các ngân hàng sẽ tiếp tục phát triển đội ngũ nhân viên có khả năng giao tiếp tốt, xây dựng mối quan hệ khách hàng bền vững, đồng thời tiếp nhận và ứng dụng công nghệ vào công việc hàng ngày.
Theo ông Phạm Chí Quang, Vụ trưởng Vụ Chính sách tiền tệ, việc cắt giảm nhân sự và đóng cửa các phòng giao dịch vật lý là một phần trong chiến lược tái cấu trúc và ứng dụng công nghệ tại các ngân hàng. Xu hướng này nhằm giảm chi phí vận hành, qua đó tạo dư địa để giảm lãi suất cho vay, hỗ trợ doanh nghiệp và người dân, đặc biệt trong bối cảnh nền kinh tế đang ngày càng phát triển đa dạng và phức tạp.
Các chuyên gia cho rằng trong ba năm tới, khi AI và các công nghệ tự động hóa trở nên phổ biến, các ngân hàng sẽ phải đối mặt với sự thay đổi mạnh mẽ trong cách thức vận hành và cung cấp dịch vụ. Những công việc mang tính chất thủ công sẽ được thay thế dần bằng các giải pháp công nghệ thông minh, giúp nâng cao hiệu quả công việc và giảm chi phí vận hành.
Tuy nhiên, như các chuyên gia nhận định, sự thay đổi này sẽ không làm mất đi vai trò của con người mà thay vào đó, sẽ tạo ra những vai trò mới có giá trị cao hơn, yêu cầu khả năng tư duy sáng tạo và ứng dụng công nghệ trong công việc.
Ngành ngân hàng Việt Nam sẽ chứng kiến những biến động khốc liệt trong vài năm tới khi chuyển đổi số ngày càng mạnh mẽ. Các ngân hàng sẽ không chỉ tối ưu hóa hoạt động, mà còn phải mở rộng và nâng cao chất lượng dịch vụ để đáp ứng nhu cầu tài chính ngày càng đa dạng của khách hàng. Sự kết hợp giữa công nghệ và con người sẽ là yếu tố then chốt giúp các ngân hàng duy trì và phát triển trong kỷ nguyên số./.