Các quy định mới của Luật Hiện đại hóa an toàn thực phẩm (FSMA) sẽ được Cơquan quản lý an toàn vệ sinh thực phẩm Mỹ (FDA) đưa vào áp dụng từ nay đến đầunăm 2016.
Các quy định mới được thực hiện theo bốn nguyên tắc gồm ngăn ngừa, tăng cườngkiểm tra, đảm bảo tính an toàn cho thực phẩm và tăng cường quan hệ đối tác.
Phóng viên Thông tấn xã Việt Nam đã có cuộc trao đổi với bà Ôn Thị Bích Lệ,Trưởng phòng Xuất nhập khẩu Công ty Vina Commodities, doanh nghiệp chuyên vềxuất nhập khẩu hàng nông lâm thủy hải sản, về những điểm mới của luật này vànhững điều cần lưu ý khi xuất khẩu hàng hóa vào Mỹ.
- Là doanh nghiệp có kinh nghiệm xuất khẩu nhiều mặt hàng nông sản vào thịtrường Mỹ, xin bà cho biết những điểm mới của Luật Hiện đại hóa an toàn thựcphẩm của FDA mà các doanh nghiệp cần chú ý khi xuất khẩu các mặt hàng thực phẩm,đồ uống, dược phẩm vào thị trường này?
Bà Ôn Thị Bích Lệ: Lâu nay, việc ghi thông tin trên nhãn sai là nguyênnhân dẫn đến tình trạng hàng hóa khi vào Mỹ bị giữ lại ở cảng cửa khẩu. Các quyđịnh mới trong Luật Hiện đại hóa an toàn thực phẩm cho hàng hóa đòi hỏi chi tiếthơn, hàng hóa nhập khẩu vào Mỹ trên mỗi sản phẩm phải tuân thủ đầy đủ kể từ cáchthức ghi nhãn.
Ngoài một số yêu cầu chung phải đáp ứng đầy đủ như tên loại sản phẩm, trọnglượng, thành phần nguyên liệu, tùy theo từng mặt hàng mà Luật Hiện đại an toànthực phẩm còn có quy định riêng. Cụ thể, ngôn ngữ ghi trên nhãn sản phẩm phảidùng song ngữ, trong đó tiếng Anh là bắt buộc và phải chú ý khâu dịch thuật cầnchuẩn xác.
Trước kia, tùy theo yêu cầu của nhà nhập khẩu, ngoài tiêu chuẩn chung của thịtrường, doanh nghiệp sẽ được yêu cầu hàng hóa đảm bảo đạt chuẩn theo các tiêuchuẩn chứng nhận khác do bên thứ ba cấp. Việc đáp ứng tốt sẽ giúp doanh nghiệptăng sức cạnh tranh cho sản phẩm so với hàng hóa cùng loại của nhà cung cấpkhác.
Luật Hiện đại hóa an toàn thực phẩm không yêu cầu FDA thanh tra các cơ sở nhưngsẽ làm gia tăng việc thanh tra và yêu cầu các cơ sở phải đồng ý với việc thanhtra đó theo yêu cầu của FDA. Một công ty có thể phải trả chi phí cho bất kỳ việcthanh tra lại nào.
Cơ sở thực phẩm xuất khẩu sang Mỹ được FDA yêu cầu phải lên kế hoạch bằng vănbản cho việc phân tích mối nguy, kiểm soát phòng ngừa và các biện pháp khắc phụcđể cập nhật theo mỗi thay đổi trong hoạt động ba năm một lần. Những hồ sơ nàyphải luôn sẵn sàng cho việc thanh tra của FDA. Các doanh nghiệp nhỏ có thể đượcmiễn hoặc ít nghiêm ngặt hơn trong việc thực hiện các yêu cầu này. Mỗi doanhnghiệp nhỏ được định nghĩa là doanh nghiệp có doanh thu ít hơn 500.000 USD/năm.
Để hàng hóa thực phẩm, dược phẩm và đồ uống của Việt Nam có đủ tiêu chuẩn đượcnhập khẩu vào Mỹ, các nhà nhập khẩu được yêu cầu thiết lập các chương trình đểxác nhận sự an toàn của tất cả các chuyến hàng nhập vào Mỹ bằng các chứng nhậnan toàn cho mỗi chuyến hàng. Quy định chỉ định những yêu cầu này đã chính thứcđược thi hành vào ngày 4/1/2012. FDA có thể thiết lập một chương trình các nhànhập khẩu đủ tiêu chuẩn, giảm bớt yêu cầu đối với một số nhà nhập khẩu vào ngày4/7/2012.
Bắt đầu từ năm nay, mỗi cơ sở thực phẩm phải đăng ký lại với FDA hai năm mộtlần. Việc đăng ký lại sẽ được yêu cầu phải thực hiện trong quý IV hàng năm vàvào năm chẵn. Cơ sở đặt bên ngoài Mỹ sẽ tiếp tục được yêu cầu phải chỉ định mộtđại diện tại Mỹ để FDA liên lạc theo Luật Chống khủng bố năm 2002.
Luật Hiện đại hóa an toàn thực phẩm cho phép FDA có quyền nghi ngờ một cơ sởsản xuất thực phẩm đã đăng ký nếu FDA cho rằng cơ sở sản xuất, chế biến đóng góinhận hoặc lưu giữ hàng bởi cơ sở đó có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng ảnhhưởng đến sức khỏe hoặc gây tử vong cho con người hoặc động vật. Luật cũng chophép FDA có quyền hạn ra lệnh chứ không chỉ đơn thuần là yêu cầu các công ty thuhồi thực phẩm nhiễm khuẩn.
- Vậy những khó khăn, thuận lợi của doanh nghiệp khi xuất khẩu hàng hóa vàoMỹ trước khi Luật này có hiệu lực là gì?
Bà Ôn Thị Bích Lệ: Trước khi Luật có hiệu lực, chúng tôi có nhiều thuậnlợi khi xuất khẩu hàng hóa hơn. Đó là công ty chúng tôi chỉ việc đăng ký với FDAmột lần chứ không phải đăng ký theo định kỳ 2 năm một lần như hiện nay và thườngcác doanh nghiệp hay quên vấn đề này.
Thứ hai, khi hàng hóa vào cảng chỉ cần đầy đủ chứng từ và có sự kiểm tra hàngcủa phía hải quan là có thể thông quan được nhưng doanh nghiệp sẽ gặp khó khănkhi tiêu thụ hàng vì nếu như bị truy suất về vấn đề vệ sinh an toàn thực phẩm sẽbị buộc phải dừng tiêu thụ và khi đó để đợi đến khi hoàn thành thủ tục sẽ mấtkhá nhiều thời gian dẫn đến hàng hóa dễ bị hư hỏng.
Ngoài ra, trước kia, tùy theo yêu cầu của nhà nhập khẩu thì ngoài tiêu chuẩnchung của thị trường, doanh nghiệp sẽ được yêu cầu đảm bảo hàng hóa đạt chuẩntheo các tiêu chuẩn chứng nhận khác do bên thứ ba cấp nhưng nay FDA không côngnhận kết quả của những đơn vị chứng nhận này.
Đối với tiêu chuẩn HACCP (phântích mối nguy và điểm kiểm soát tới hạn), FDA không yêu cầu bắt buộc nhưng từtháng 7/2012, các sản phẩm hàng hóa xuất vào Mỹ sẽ phải đáp ứng quy trình sảnxuất đạt chuẩn HACCP. Hiện tại, Mỹ đã áp dụng tiêu chuẩn này trên hai sản phẩmlà hải sản và đồ uống.
Đến đầu năm 2013, Mỹ sẽ đưa vào áp dụng thêm quy định tiêu chuẩn an toàn sảnxuất bắt buộc (CGMP). Tới đây, FDA sẽ tiến tới công nhận kết quả của các đơn vịchứng nhận bên thứ ba.
- Vậy, công ty đã có những biện pháp nào để tránh rủi ro khi Luật này có hiệulực?
Bà Ôn thị Bích Lệ: Trước khi công ty có đơn hàng xuất khẩu sang Mỹ, chúngtôi phải tìm hiểu kỹ những quy trình thủ tục xuất khẩu sang Mỹ cần phải làm gìvà những công đoạn nào để tránh những rủi ro khi chuyển hàng tới nhà nhập khẩu.
Về phía doanh nghiệp, chúng tôi phải đã xây dựng những dây chuyền tự động đểđáp ứng yêu cầu xuất khẩu hàng nông sản sang thị trường này. Tức là đáp ứng yêucầu về vệ sinh an toàn thực phẩm và có những chứng chỉ cũng như dây chuyền máymóc thiết bị hiện đại đáp ứng các yêu cầu bạn hàng.
Hiện nay, ngoài những mặt hàng nông sản khác, mặt hàng nhân điều đang được chúngtôi xuất khẩu đến 25 nước trên thế giới, trong đó có Mỹ. Đây là thị trường rấttiềm năng và chúng tôi đã xuất khẩu sang thị trường này mỗi năm hơn 100 tấnđiều.
Tuy nhiên, khó khăn vướng mắc lớn nhất khi Luật này có hiệu lực là phải đăngký với FDA, và khi đăng ký với cơ quan này họ phải có một thời gian thẩm địnhlại xem nhà máy có đảm bảo được điều kiện vệ sinh an toàn thực phẩm hay khôngthì mới cấp mã hàng để thực hiện việc xuất khẩu mặt hàng công ty yêu cầu./.
Các quy định mới được thực hiện theo bốn nguyên tắc gồm ngăn ngừa, tăng cườngkiểm tra, đảm bảo tính an toàn cho thực phẩm và tăng cường quan hệ đối tác.
Phóng viên Thông tấn xã Việt Nam đã có cuộc trao đổi với bà Ôn Thị Bích Lệ,Trưởng phòng Xuất nhập khẩu Công ty Vina Commodities, doanh nghiệp chuyên vềxuất nhập khẩu hàng nông lâm thủy hải sản, về những điểm mới của luật này vànhững điều cần lưu ý khi xuất khẩu hàng hóa vào Mỹ.
- Là doanh nghiệp có kinh nghiệm xuất khẩu nhiều mặt hàng nông sản vào thịtrường Mỹ, xin bà cho biết những điểm mới của Luật Hiện đại hóa an toàn thựcphẩm của FDA mà các doanh nghiệp cần chú ý khi xuất khẩu các mặt hàng thực phẩm,đồ uống, dược phẩm vào thị trường này?
Bà Ôn Thị Bích Lệ: Lâu nay, việc ghi thông tin trên nhãn sai là nguyênnhân dẫn đến tình trạng hàng hóa khi vào Mỹ bị giữ lại ở cảng cửa khẩu. Các quyđịnh mới trong Luật Hiện đại hóa an toàn thực phẩm cho hàng hóa đòi hỏi chi tiếthơn, hàng hóa nhập khẩu vào Mỹ trên mỗi sản phẩm phải tuân thủ đầy đủ kể từ cáchthức ghi nhãn.
Ngoài một số yêu cầu chung phải đáp ứng đầy đủ như tên loại sản phẩm, trọnglượng, thành phần nguyên liệu, tùy theo từng mặt hàng mà Luật Hiện đại an toànthực phẩm còn có quy định riêng. Cụ thể, ngôn ngữ ghi trên nhãn sản phẩm phảidùng song ngữ, trong đó tiếng Anh là bắt buộc và phải chú ý khâu dịch thuật cầnchuẩn xác.
Trước kia, tùy theo yêu cầu của nhà nhập khẩu, ngoài tiêu chuẩn chung của thịtrường, doanh nghiệp sẽ được yêu cầu hàng hóa đảm bảo đạt chuẩn theo các tiêuchuẩn chứng nhận khác do bên thứ ba cấp. Việc đáp ứng tốt sẽ giúp doanh nghiệptăng sức cạnh tranh cho sản phẩm so với hàng hóa cùng loại của nhà cung cấpkhác.
Luật Hiện đại hóa an toàn thực phẩm không yêu cầu FDA thanh tra các cơ sở nhưngsẽ làm gia tăng việc thanh tra và yêu cầu các cơ sở phải đồng ý với việc thanhtra đó theo yêu cầu của FDA. Một công ty có thể phải trả chi phí cho bất kỳ việcthanh tra lại nào.
Cơ sở thực phẩm xuất khẩu sang Mỹ được FDA yêu cầu phải lên kế hoạch bằng vănbản cho việc phân tích mối nguy, kiểm soát phòng ngừa và các biện pháp khắc phụcđể cập nhật theo mỗi thay đổi trong hoạt động ba năm một lần. Những hồ sơ nàyphải luôn sẵn sàng cho việc thanh tra của FDA. Các doanh nghiệp nhỏ có thể đượcmiễn hoặc ít nghiêm ngặt hơn trong việc thực hiện các yêu cầu này. Mỗi doanhnghiệp nhỏ được định nghĩa là doanh nghiệp có doanh thu ít hơn 500.000 USD/năm.
Để hàng hóa thực phẩm, dược phẩm và đồ uống của Việt Nam có đủ tiêu chuẩn đượcnhập khẩu vào Mỹ, các nhà nhập khẩu được yêu cầu thiết lập các chương trình đểxác nhận sự an toàn của tất cả các chuyến hàng nhập vào Mỹ bằng các chứng nhậnan toàn cho mỗi chuyến hàng. Quy định chỉ định những yêu cầu này đã chính thứcđược thi hành vào ngày 4/1/2012. FDA có thể thiết lập một chương trình các nhànhập khẩu đủ tiêu chuẩn, giảm bớt yêu cầu đối với một số nhà nhập khẩu vào ngày4/7/2012.
Bắt đầu từ năm nay, mỗi cơ sở thực phẩm phải đăng ký lại với FDA hai năm mộtlần. Việc đăng ký lại sẽ được yêu cầu phải thực hiện trong quý IV hàng năm vàvào năm chẵn. Cơ sở đặt bên ngoài Mỹ sẽ tiếp tục được yêu cầu phải chỉ định mộtđại diện tại Mỹ để FDA liên lạc theo Luật Chống khủng bố năm 2002.
Luật Hiện đại hóa an toàn thực phẩm cho phép FDA có quyền nghi ngờ một cơ sởsản xuất thực phẩm đã đăng ký nếu FDA cho rằng cơ sở sản xuất, chế biến đóng góinhận hoặc lưu giữ hàng bởi cơ sở đó có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng ảnhhưởng đến sức khỏe hoặc gây tử vong cho con người hoặc động vật. Luật cũng chophép FDA có quyền hạn ra lệnh chứ không chỉ đơn thuần là yêu cầu các công ty thuhồi thực phẩm nhiễm khuẩn.
- Vậy những khó khăn, thuận lợi của doanh nghiệp khi xuất khẩu hàng hóa vàoMỹ trước khi Luật này có hiệu lực là gì?
Bà Ôn Thị Bích Lệ: Trước khi Luật có hiệu lực, chúng tôi có nhiều thuậnlợi khi xuất khẩu hàng hóa hơn. Đó là công ty chúng tôi chỉ việc đăng ký với FDAmột lần chứ không phải đăng ký theo định kỳ 2 năm một lần như hiện nay và thườngcác doanh nghiệp hay quên vấn đề này.
Thứ hai, khi hàng hóa vào cảng chỉ cần đầy đủ chứng từ và có sự kiểm tra hàngcủa phía hải quan là có thể thông quan được nhưng doanh nghiệp sẽ gặp khó khănkhi tiêu thụ hàng vì nếu như bị truy suất về vấn đề vệ sinh an toàn thực phẩm sẽbị buộc phải dừng tiêu thụ và khi đó để đợi đến khi hoàn thành thủ tục sẽ mấtkhá nhiều thời gian dẫn đến hàng hóa dễ bị hư hỏng.
Ngoài ra, trước kia, tùy theo yêu cầu của nhà nhập khẩu thì ngoài tiêu chuẩnchung của thị trường, doanh nghiệp sẽ được yêu cầu đảm bảo hàng hóa đạt chuẩntheo các tiêu chuẩn chứng nhận khác do bên thứ ba cấp nhưng nay FDA không côngnhận kết quả của những đơn vị chứng nhận này.
Đối với tiêu chuẩn HACCP (phântích mối nguy và điểm kiểm soát tới hạn), FDA không yêu cầu bắt buộc nhưng từtháng 7/2012, các sản phẩm hàng hóa xuất vào Mỹ sẽ phải đáp ứng quy trình sảnxuất đạt chuẩn HACCP. Hiện tại, Mỹ đã áp dụng tiêu chuẩn này trên hai sản phẩmlà hải sản và đồ uống.
Đến đầu năm 2013, Mỹ sẽ đưa vào áp dụng thêm quy định tiêu chuẩn an toàn sảnxuất bắt buộc (CGMP). Tới đây, FDA sẽ tiến tới công nhận kết quả của các đơn vịchứng nhận bên thứ ba.
- Vậy, công ty đã có những biện pháp nào để tránh rủi ro khi Luật này có hiệulực?
Bà Ôn thị Bích Lệ: Trước khi công ty có đơn hàng xuất khẩu sang Mỹ, chúngtôi phải tìm hiểu kỹ những quy trình thủ tục xuất khẩu sang Mỹ cần phải làm gìvà những công đoạn nào để tránh những rủi ro khi chuyển hàng tới nhà nhập khẩu.
Về phía doanh nghiệp, chúng tôi phải đã xây dựng những dây chuyền tự động đểđáp ứng yêu cầu xuất khẩu hàng nông sản sang thị trường này. Tức là đáp ứng yêucầu về vệ sinh an toàn thực phẩm và có những chứng chỉ cũng như dây chuyền máymóc thiết bị hiện đại đáp ứng các yêu cầu bạn hàng.
Hiện nay, ngoài những mặt hàng nông sản khác, mặt hàng nhân điều đang được chúngtôi xuất khẩu đến 25 nước trên thế giới, trong đó có Mỹ. Đây là thị trường rấttiềm năng và chúng tôi đã xuất khẩu sang thị trường này mỗi năm hơn 100 tấnđiều.
Tuy nhiên, khó khăn vướng mắc lớn nhất khi Luật này có hiệu lực là phải đăngký với FDA, và khi đăng ký với cơ quan này họ phải có một thời gian thẩm địnhlại xem nhà máy có đảm bảo được điều kiện vệ sinh an toàn thực phẩm hay khôngthì mới cấp mã hàng để thực hiện việc xuất khẩu mặt hàng công ty yêu cầu./.
Đỗ Thảo Nguyên (TTXVN)
