Một bộ sưu tập các nhạc cụ dân tộc được chế tác từ cây dừa đang được nhạc sỹ Lê Dân và ông Võ Văn Bá (69 tuổi) hoàn thiện và dự kiến sẽ biểu diễn vào đêm khai mạc Festival Dừa Bến Tre tổ chức vào đầu tháng 4/2012.
Các nhạc cụ này bao gồm đàn cò, đàn gáo, đàn bầu, đàn kìm, đàn tranh, trống, mõ... Đây là những nhạc cụ được sử dụng trong các tiết mục đờn ca tài tử và biểu diễn một số thể loại nhạc cổ truyền dân tộc.
Công trình này xuất phát từ ý tưởng chế tác mô hình các loại nhạc cụ truyền thống có chất liệu từ cây dừa của nhạc sỹ Lê Dân, hội viên Hội Mỹ thuật Việt Nam, nguyên Tổng Thư kí Hội Văn học nghệ thuật Nguyễn Đình Chiểu, Bến Tre, vào thời điểm Festival Dừa Bến Tre lần đầu tiên được tổ chức vào năm 2008.
Nhạc sỹ Lê Dân cho biết: “Ý tưởng ban đầu về các loại nhạc cụ này chủ yếu để trưng bày, nhưng khi trao đổi với anh Ba Bá (tức ông Võ Văn Bá - một người thành thạo trong chế tác và sử dụng các loại nhạc cụ truyền thống hàng đầu Bến Tre) thì chúng tôi thấy rằng có thể tạo ra những loại nhạc cụ thực sự từ những cây dừa nhiều năm tuổi, có những ưu, nhược điểm riêng so với các loại chất liệu truyền thống.”
Hai nghệ nhân này bắt đầu công trình trên từ tháng 5/2011, sau khi nhạc sỹ Lê Dân đề xuất ý tưởng này với ông Trần Ngọc Tam, Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Bến Tre và nhận được sự ủng hộ từ người phụ trách mảng du lịch của xứ sở cù lao sông nước này. Bên cạnh đó, công trình này còn nhận được sự ủng hộ lớn từ đội ngũ các nhạc sỹ, nghệ sỹ lão làng của tỉnh.
Từ trước đến nay tại Bến Tre, các loại gỗ truyền thống được sử dụng chế tác nhạc cụ cổ truyền, gồm ngô đồng, quao, gõ, cămxe... Đây đều là những loại gỗ quý, ngày càng khó kiếm trong tự nhiên. Tất cả các nhạc cụ được chế tác lần này đều sử dụng gỗ và các loại chất liệu khác từ những cây dừa trên 30 tuổi. Một số nhạc cụ đã được mang ra thử nghiệm và được đánh giá khá tốt, âm thanh lạ và có những ưu điểm riêng so với các chất liệu truyền thống.
Sự thành công của công trình này là một sự khai phá mới về công dụng của dừa, loại cây gắn liền với văn hóa vật chất và tinh thần của người dân Bến Tre. Theo dự đoán, đây sẽ là một trong những nét độc đáo nhất của Festival dừa Bến Tre tới đây./.
Các nhạc cụ này bao gồm đàn cò, đàn gáo, đàn bầu, đàn kìm, đàn tranh, trống, mõ... Đây là những nhạc cụ được sử dụng trong các tiết mục đờn ca tài tử và biểu diễn một số thể loại nhạc cổ truyền dân tộc.
Công trình này xuất phát từ ý tưởng chế tác mô hình các loại nhạc cụ truyền thống có chất liệu từ cây dừa của nhạc sỹ Lê Dân, hội viên Hội Mỹ thuật Việt Nam, nguyên Tổng Thư kí Hội Văn học nghệ thuật Nguyễn Đình Chiểu, Bến Tre, vào thời điểm Festival Dừa Bến Tre lần đầu tiên được tổ chức vào năm 2008.
Nhạc sỹ Lê Dân cho biết: “Ý tưởng ban đầu về các loại nhạc cụ này chủ yếu để trưng bày, nhưng khi trao đổi với anh Ba Bá (tức ông Võ Văn Bá - một người thành thạo trong chế tác và sử dụng các loại nhạc cụ truyền thống hàng đầu Bến Tre) thì chúng tôi thấy rằng có thể tạo ra những loại nhạc cụ thực sự từ những cây dừa nhiều năm tuổi, có những ưu, nhược điểm riêng so với các loại chất liệu truyền thống.”
Hai nghệ nhân này bắt đầu công trình trên từ tháng 5/2011, sau khi nhạc sỹ Lê Dân đề xuất ý tưởng này với ông Trần Ngọc Tam, Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Bến Tre và nhận được sự ủng hộ từ người phụ trách mảng du lịch của xứ sở cù lao sông nước này. Bên cạnh đó, công trình này còn nhận được sự ủng hộ lớn từ đội ngũ các nhạc sỹ, nghệ sỹ lão làng của tỉnh.
Từ trước đến nay tại Bến Tre, các loại gỗ truyền thống được sử dụng chế tác nhạc cụ cổ truyền, gồm ngô đồng, quao, gõ, cămxe... Đây đều là những loại gỗ quý, ngày càng khó kiếm trong tự nhiên. Tất cả các nhạc cụ được chế tác lần này đều sử dụng gỗ và các loại chất liệu khác từ những cây dừa trên 30 tuổi. Một số nhạc cụ đã được mang ra thử nghiệm và được đánh giá khá tốt, âm thanh lạ và có những ưu điểm riêng so với các chất liệu truyền thống.
Sự thành công của công trình này là một sự khai phá mới về công dụng của dừa, loại cây gắn liền với văn hóa vật chất và tinh thần của người dân Bến Tre. Theo dự đoán, đây sẽ là một trong những nét độc đáo nhất của Festival dừa Bến Tre tới đây./.
Hưng Thịnh (TTXVN/Vietnam+)
