Truyền thông nhà nước Trung Quốc ngày 9/4 đã ca ngợi cố thủ tướng Anh Margaret Thatcher là một nhân vật “xuất chúng” đã có “sự nhượng bộ lớn nhất” khi trao trả Hong Kong, nhưng đồng thời cho rằng bà để lại một di sản lẫn lộn. [Di sản đầy tranh cãi của 'Bà đầm thép' Thatcher] Tin tức về việc bà Thatcher qua đời được đăng trên các trang nhất của hầu hết báo lớn ở Trung Quốc, với tờ tiếng Anh China Daily dành nguyên trang cuối cho bà. Trong thời gian bà Thatcher nắm quyền, vấn đề cốt lõi trong quan hệ giữa London và Bắc Kinh là tương lai của thuộc địa cũ của Anh tại miền nam Trung Quốc, nơi Anh được quyền thuê lại tới năm 1997. Việc ký kết Tuyên bố chung Anh-Trung Quốc năm 1984 bắt đầu cho tiến trình trao trả Hong Kong được coi là nhượng bộ chủ chốt từ bà Thatcher với Bắc Kinh, báo Trung Quốc Global Times nói trong bài xã luận. Thỏa thuận này diễn ra ngay sau một cuộc chiến ngắn ngày như đẫm máu với Argentina năm 1982 trong đó bà Thatcher “khiến cả thế giới ấn tượng với lập trường cứng rắn”, bài báo viết. “Nhưng bà Thatcher đã hiểu được Trung Quốc không phải là Argentina và Hong Kong không phải là quần đảo Falklands”, bài báo viết. “Chúng ta có thể nói rằng bà đã có nhượng bộ lớn nhất trong nhiệm kỳ thủ tướng ở vấn đề này”. Bài xã luận, được đăng cả trên hai bản tiếng Anh và tiếng Trung của tờ báo, nói thêm: “Môi trường chính trị phức tạp lúc bà làm thủ tướng, một thời đại hoàng kim cho các chính trị gia, đã khiến bà trở nên xuất chúng”. Nhưng bài báo cũng nói “lập trường thép” của bà không thể lặp lại vì “sự sa sút trong vai trò một siêu cường ở châu Âu” của Anh cũng như “sự tiến hóa của văn hóa phổ thông đầu phiếu tại phương tây khiến các chính trị gia trở nên yếu ớt trong việc giải quyết các vấn đề quốc nội”.
Báo chí Hong Kong số ra ngày 9/4 đều đưa tin bà Margaret Thatcher qua đời lên trang nhất (Nguồn: AFP)
Một thập kỷ sau khi trao lại Hong Kong cho Trung Quốc năm 1997, bà Thatcher bày tỏ sự hối tiếc vì bà đã không thể thuyết phục nhà lãnh đạo tối cao của Trung Quốc Đặng Tiểu Bình gia hạn thêm việc thuê vùng đất này của Anh./.
Trần Trọng (Vietnam+)
