Trong tuyên bố được cho là nhằm vào phát biểu mới đây của Thủ tướng IsraelBenjamin Netanyahu tại phiên họp của Đại hội đồngLiên hợp quốc, Ngoại trưởng Iran nhấn mạnh Iran "dứt khoát không cho phépông Netanyahu quyết định phải theo đuổi đàm phán hạt nhân như thế nào. Iran sẽtự quyết định điều này."
Tại phiên họp Đại hội đồng Liên hợp quốc khóa 68 hôm 1/10 vừa qua, Thủ tướngIsrael Netanyahu đã có phát biểu được cho là không thừa nhận những nỗ lực củaIran nhằm giảm căng thẳng với phương Tây.
Ông Netanyahu cho rằng tổng thống Irankhông "thực sự chân thành," đồng thời khẳng định Israel sẽ ngăn cản Iran sở hữuhạt nhân kể cả trong trường hợp phải hành động đơn độc.
Theo Ngoại trưởng Iran Zarif, ông Netanyahu muốn gieo bất hòa để phá hoại khảnăng đạt được thỏa thuận trong cuộc đàm phán hạt nhân, song Tehran sẽ không đểđiều này xảy ra và sẽ tiếp tục khẳng định quyền phát triển công nghệ hạt nhânphục vụ các mục đích hòa bình.
Những động thái trên diễn ra trong bối cảnh chính quyền của Iran dưới sự lãnhđạo của Tổng thống đắc cử Hassan Rouhani có những động tháingoại giao tích cực được cộng đồng quốc tế hoan nghênh.
Tại cuộc họp giữa ngoạitrưởng nhóm P5+1 (gồm Anh, Nga, Pháp, Mỹ, Trung Quốc và Đức) với Iran bên lềkhóa họp Đại hội đồng Liên hợp quốc, các bên nhất trí nối lại đàm phán về chương trình hạt nhân củaTehran vào ngày 15-16/10 tới tại Geneva (Thụy Sĩ).
Ngày 27/9, ông Rouhani cócuộc điện đàm lịch sử với Tổng thống Mỹ Barack Obama - cuộcđiện đàm đầu tiên giữa tổng thống hai nước kể từ năm 1979. Hai nhà lãnh đạo đềubày tỏ mong muốn đi đến giải pháp toàn diện về vấn đề hạt nhân, trên cơ sở tôntrọng quyền của nhân dân Iran được tiếp cận năng lượng hạt nhân phục vụ mục đíchhòa bình một khi Iran thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ.
Trong khi đó, ông Netanyahu ở Mỹ tìm kiếm sự ủng hộ của đồng minh thân cận này,cho rằng thỏa thuận hạt nhân chỉ là lá bài mà Iran dùng để kéo dài thời gian chonhững toan tính của mình.
Trong cuộc gặp với Tổng thống Mỹ Barack Obama ngày 30/9, ông Netanyahu đã đề nghị Washington tiếp tục áp đặt các lệnhtrừng phạt kinh tế đối với Iran, coi đây là một biện pháp ngăn chặn Tehran tiếptục chương trình hạt nhân. Tổng thống Obama đã khẳng định lại sẽ không bỏ quabất cứ khả năng nào, kể cả biện pháp quân sự, để ngăn chặn việc Iran sở hữu vũkhí hạt nhân.
Phát biểu tại thủ đô Tokyo của Nhật Bản ngày 3/10 trong khuôn khổ chuyến công duchâu Á, Ngoại trưởng Mỹ John Kerrycũng trấn an đồng minh Israel rằng chính sách ngoại giao của Iran về vấn đề hạtnhân sẽ được đánh giá trên thực tế chứ không phải qua lời nói.
Cùng ngày tại Washington, Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ phụ trách các vấn đề chínhtrị, bà Wendy Sherman cho biết Mỹ vẫn duy trì các lệnh trừngphạt Iran đang có hiệu lực, song song với nỗ lực tìm kiếm giải pháp thông quathương lượng.
Phát biểu trước Ủy ban Quan hệ Đối ngoại Thượng viện Mỹ, bà Sherman nêu rõ "chỉcó các bước đi cụ thể và có thể kiểm chứng mới dẫn tới việc giảm nhẹ trừngphạt." Tuy nhiên, bà kêu gọi các nhà lập pháp không áp đặt thêm các lệnh trừngphạt mới với Iran trong khi Washington đang tìm kiếm một thỏa thuận với Tehran.
Bà Sherman nêu rõ sẽ là tốt nhất nếu đợi tới sau cuộc đàm phán sắp tới giữa Iranvà nhóm P5+1 để cân nhắc các biện pháp trừng phạt mới. Theo đó, Washington sẽ cóthời gian để thẩm định thiện chí của Tehran trước khi có bất kỳ quyết định hànhđộng nào.
Các cuộc đàm phán giữa Iran và nhóm P5+1 ở Geneva sắp tới sẽ là phép thử đầutiên đối với những đề nghị thương lượng hòa bình mà Tổng thống Iran Rouhani đãnhiều lần nêu ra trước quốc tế kể từ khi chính thức lên nắm quyền.
Bà Sherman, người sẽ dẫn đầu phái đoàn Mỹ tham gia đàm phán, kêu gọi Iran cónhững hành động "thực chất và cụ thể" cùng việc kiểm tra và giám sát rõ ràng,minh bạch. Thứ trưởng Mỹ cảnh báo nếu Tehran không có một kế hoạch khả thi, Quốchội Mỹ sẽ có hành động.
Trong khi đó, Tổng thống Iran khẳng định nước này đã chuẩn bị xong một "đề xuấtxác đáng" cho vòng đàm phán sắp tới, đồng thời bày tỏ hy vọng các bên có thể đạtđược một thỏa thuận toàn diện đối với đề xuất này./.