3 nhà khoa học gồm Tiến sĩ Kariko, Giáo sư Weissman và Giáo sư Pieter R. Cullis đã đoạt giải thưởng cao nhất của VinFuture. (Ảnh: PV/Vietnam+) Tối 21/1, chủ nhân của Giải thưởng chính VinFuture đã được xác định. Đó là 3 nhà khoa học nghiên cứu ra vaccine COVID-19 công nghệ mRNA gồm Tiến sĩ Kariko, Giáo sư Weissman và Giáo sư Pieter R. Cullis.
Công trình nghiên cứu của 3 nhà khoa học nêu trên mang tính đột phá trong việc sửa đổi mRNA giúp ngăn hệ thống miễn dịch phản ứng với mRNA khi được đưa vào.
Hiệu quả của công trình nghiên cứu khoa học này đã được chứng minh khi người dân của hơn 150 quốc gia được hưởng lợi nhờ vaccine COVID-19 sử dụng công nghệ mRNA do 3 nhà khoa học này phát triển.
[Giải thưởng khoa học triệu đô VinFuture chính thức có chủ nhân]
VietnamPlus đã có buổi phỏng vấn với bà Kariko, một trong ba nhà khoa học đã đoạt giải thưởng cao nhất VinFuture.
- Xin cảm ơn bà đã trả lời phỏng vấn. Xin bà chia sẻ cảm xúc của mình khi lần đầu tiên đoạt giải thưởng chính của VinFuture?
Tiến sĩ Katalin Kariko: Khi lần đầu được nhận giải thưởng này tôi rất ngạc nhiên. Không chỉ ngạc nhiên mà còn vỡ òa, thậm chí tôi còn quên hẳn lời cảm ơn mình đã chuẩn bị nói trên sân khấu như thế nào.
Tôi cũng rất hạnh phúc khi đến Việt Nam vì tôi đã nghe về đất nước của các bạn rất nhiều. Ở Việt Nam, tôi có một người bạn từng học với tôi trước đây và rất thân với tôi. Sau rất nhiều năm, được gặp lại người bạn đó ở Việt Nam, tôi đã rất hạnh phúc.
Khi nhận được giải thưởng này, tôi cũng đã nghĩ ngay đến gia đình của mình, những người đã đồng hành sát cánh với tôi trong suốt chặng đường vừa qua.
- Nghiên cứu khoa học là cả một chặng đường. Xin bà cho biết những khó khăn của mình cùng đồng nghiệp khi bắt tay vào nghiên cứu công trình này?
Tiến sĩ Katalin Kariko: Trong quá trình nghiên cứu, tôi gặp rất nhiều khó khăn. Đối với một nhà khoa học, có thể nói rằng trong chặng đường nghiên cứu sẽ phải đối mặt với thất bại rất nhiều lần. Và mỗi lần thất bại, tôi lại gặp rất nhiều sự phản đối, bị phê bình bởi những người ở cấp cao. Tuy nhiên, tôi vẫn luôn nhìn vào những gì mình có thể làm được để cố gắng vượt qua và khắc phục nó vì tôi tin rằng trong nghiên cứu khoa học, thất bại là điều mình cần phải có.
Tôi chưa bao giờ muốn từ bỏ vì thông qua quá trình làm việc, tôi không chỉ tồn tại mà còn thấy được sự tiến bộ, đặc biệt là thấy những thứ mới lạ mình khám phá ra được. Tôi tin vào điều đó và tôi luôn tiếp tục công việc của mình, không bao giờ từ bỏ.
- Là một nhà khoa học đã khó khăn, hơn nữa lại là nhà khoa học nữ. Vậy bà có lời khuyên nào dành cho những nhà khoa học nữ?
Tiến sĩ Katalin Kariko: Đối với một nhà khoa học nữ, tôi luôn rất muốn trở thành một hình mẫu cho những nhà khoa học khác. Và tôi có một lời khuyên rằng hãy tìm cho mình một người chồng thật tốt (cười). Người chồng luôn tin tưởng, ủng hộ bạn vô điều kiện đồng thời là một người chồng biết người phụ nữ của mình không chỉ nấu ăn vào ngày Chủ Nhật mà người phụ nữ ấy cần quay lại phòng thí nghiệm, đó chính là người phụ nữ thành công.
Tôi cũng muốn nói thêm với những nhà khoa học nữ khác rằng đừng nên sợ hãi mà hãy tin vào bản thân mình. Đừng nghĩ mình là trợ lý mà hãy nghĩ rằng mình là một người lãnh đạo, mình có khả năng.
- Khi đến Việt Nam, bà có cảm nhận như thế nào về nền khoa học của chúng tôi và trong thời gian tới, bà có những dự định gì hỗ trợ cho nền khoa học của Việt Nam hay không?
Tiến sĩ Katalin Kariko: Tôi không quá hiểu về nền khoa học Việt Nam nhưng tôi biết trên thế giới có rất nhiều nhà khoa học nổi tiếng người Việt và đó là những người hết sức cần cù, siêng năng. Thế nên tôi nghĩ rằng những nhà khoa học Việt Nam cũng như vậy.
Tiến sỹ Kariko trong một buổi giao lưu tại Đại học VinUni. (Ảnh: PV/Vietnam+) Tôi là một người Hungary, tôi đã đến Mỹ, Đức và rất nhiều đất nước khác để làm việc và có rất nhiều đóng góp cho các quốc gia đó. Vì vậy, khi tạo nên được cái gì đó, tôi muốn giúp ích cho mọi người, cho mọi quốc gia, trong đó có Việt Nam.
Tôi cũng có một lời khuyên cho tất cả những nhà khoa học rằng đừng bao giờ nghĩ rằng mình làm việc cho ông chủ của mình, làm vì một mục đích nào đó mà hãy nghĩ rằng mình làm việc là để đóng góp và giúp ích cho cộng đồng. Nếu bạn nghĩ được như vậy thì bạn sẽ không bao giờ hối tiếc về những việc mình làm.
- Bà từng chia sẻ rằng, hồi còn bé, mẹ bà hay xem chương trình trao giải Nobel và nói với bà rằng lớn lên, con sẽ có giải Nobel. Lúc đấy, bà nói với mẹ là không có chuyện đấy đâu. Đến giờ, với những kết quả đã đạt được, và nghĩ về giấc mơ của mẹ mình ngày đấy, bà có cảm giác như thế nào?
Tiến sĩ Katalin Kariko: Khi mẹ tôi nói một ngày nào đó con sẽ đạt được giải Nobel khoa học, nhưng tôi luôn nói lại rằng, không, không đâu mẹ ơi. Mẹ tôi lại nói, con đã làm việc rất vất vả và chăm chỉ. Tôi lại đáp, thực ra nhà khoa học nào cũng làm việc vất vả và chăm chỉ mà. Lúc đó, tôi chưa dám tin về những giải thưởng. Nhưng giờ nghĩ lại, tôi thấy rất cảm ơn mẹ và những lời động viên đầy tin tưởng đó đã đưa tôi tới những giải thưởng như ngày hôm nay.
- Nhìn từ cách dạy của mẹ, sự thành công của bà, rồi bây giờ đến con cái mình. Bà có thể bật mí một chút về cách dạy con của nhà khoa học để khích lệ con tới thành công?
Tiến sĩ Katalin Kariko: Tôi luôn dặn con mình rằng hãy làm điều con muốn làm. Con tôi học xong và trở thành vận động viên chèo thuyền quốc gia theo đúng đam mê của bạn ấy. Từ khi còn nhỏ, bạn ấy thường xuyên ra ngoài chơi và trở về nhà với những vết rách trên quần, song tôi luôn khích lệ vì thấy con vui, con làm được điều mà mình thích. Hãy luôn luôn hướng con cái của mình làm những điều mà chúng thấy thích, thấy thú vị, cho dù ngành nghề đó là gì đi chẳng nữa. Các bạn đừng nghĩ đến việc bắt con cái mình cần phải hoàn hảo.
- Trong năm vừa qua, bà đã đạt được bao nhiêu giải thưởng cho nghiên cứu của mình? Số tiền nhận được từ các giải thưởng là một số tiền khổng lồ. Bà có kế hoạch gì không?
Tiến sĩ Katalin Kariko: Hiện tại, tôi đã nhận được 72 giải thưởng và tôi cũng chuẩn bị nhận tiếp 35 giải nữa nên thời gian tới rất bận. Tuy nhiên, tôi cũng đang cố gắng tiếp tục làm việc để đóng góp cho nền khoa học.
Những số tiền nhận được từ giải thưởng, tôi đã mang trở về Hungary để giúp đỡ rất nhiều cho những trẻ em ở quê hương tôi, đặc biệt là những trường mẫu giáo và cấp 1. Những nơi không nhận tiền tôi sẽ mua những món đồ giúp ích cho khoa học và công nghệ để tặng cho ngôi trường đó.
Số tiền tôi nhận được từ giải thưởng tôi luôn dùng để đóng góp cho khoa học và những công trình nghiên cứu khoa học. Tôi đã luôn giữ thái độ này, suy nghĩ này trong mấy chục năm nay rồi.
Xin cảm ơn bà vì cuộc phỏng vấn!
