Xác định được tiềm năng xuất khẩu nông thủy sản sang thị trường Australia, trong suốt thời gian qua, Bộ Công Thương đã phối hợp với các bộ, ngành triển khai nhiều công tác nhằm thúc đẩy xuất khẩu và mở rộng, phát triển thị trường này.
Theo Cục Xuất Nhập khẩu (Bộ Công Thương), Australia là một trong những thị trường xuất khẩu nông thủy sản lớn của Việt Nam với tốc độ tăng trưởng xuất khẩu đạt 8,3%/năm và kim ngạch bình quân khoảng 450 triệu USD/năm trong giai đoạn 2011-2016.
Thông qua đàm phán Hiệp định thương mại tự do, sau khi ký kết Hiệp định thương mại tự do AANZFTA (có hiệu lực năm 2010), với mức thuế suất thuế nhập khẩu về 0% ngay khi Hiệp định có hiệu lực, xuất khẩu nông thủy sản Việt Nam sang Australia đã có tốc độ tăng trưởng đáng kể.
Cùng với đó, Bộ Công Thương đã và đang phối hợp tích cực với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn trong công tác tháo gỡ rào cản kỹ thuật để "mở cửa" thị trường Australia đối với mặt hàng tôm và một số loại trái cây tươi.
Mặc dù quá trình đàm phán đối với mỗi mặt hàng gặp nhiều khó khăn và mất thời gian (thường từ 5-10 năm, vải mất 12 năm, xoài mất 7 năm) nhưng hiện tại, các bộ, ngành đã hoàn tất việc thâm nhập thị trường Australia cho vải thiều (năm 2015) và xoài (năm 2016), tạo thêm “sân chơi” cho các loại trái cây tươi của Việt Nam.
Riêng với mặt hàng tôm, ngay sau khi Australia thông báo tạm ngừng nhập khẩu một số sản phẩm tôm và thịt tôm chưa nấu chín của Việt Nam (kể từ ngày 9/1/2017), Bộ Công Thương đã kịp thời phối hợp với các Hiệp hội ngành hàng thông báo thông tin tới cộng đồng doanh nghiệp để tránh gây ảnh hưởng đến tiến độ xuất khẩu của doanh nghiệp.
Với những nỗ lực không ngừng của Bộ Công Thương và Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn trong việc đấu tranh tháo gỡ rào cản, sau 4 lần thông báo nới lỏng lệnh tạm ngừng nêu trên, ngày 31/5/2017, Bộ Nông nghiệp và Tài nguyên Australia đã loại trừ 7 sản phẩm tôm tẩm ướp và thịt tôm tẩm ướp chưa nấu chín của Việt Nam ra khỏi lệnh tạm ngừng nhập khẩu.
Bên cạnh đó, phía Australia thông báo sẽ bắt đầu chấp nhận các đơn đặt hàng nhập khẩu của Việt Nam sau khi Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn xác nhận với nước này là có thể đáp ứng các điều kiện nhập khẩu mới.
Cũng theo thông báo mới nhất từ Bộ Nông nghiệp và Tài nguyên nước Australia, từ ngày 15/6/2017, Bộ Nông nghiệp và Tài nguyên nước Australia sẽ chấp nhận các đơn xin phép nhập khẩu đối với mặt hàng tôm chưa nấu chín được đánh bắt tự nhiên ở Australia rồi xuất khẩu sang Việt Nam để chế biến, sau đó tái xuất sang nước này.
[Trái vú sữa Việt Nam đã chính thức bước vào thị trường Mỹ]
Đây là một động thái tích cực của Chính phủ Australia và cũng là một thành công đáng kể của các bộ, ngành, Hiệp hội ngành hàng và doanh nghiệp Việt Nam trong công tác tháo gỡ rào cản, hỗ trợ mở cửa lại thị trường cho các sản phẩm tôm Việt Nam trong suốt nửa năm qua.
Theo Cục Xuất Nhập khẩu, Bộ Công Thương vẫn đang tiếp tục phối hợp chặt chẽ với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đôn đốc Bộ Nông nghiệp và Tài nguyên nước Australia đẩy nhanh quá trình xem xét các cơ sở sạch bệnh đốm trắng của Việt Nam và công nhận hệ thống kiểm soát an toàn chất lượng của Việt Nam nhằm sớm cho phép tôm tươi nguyên con của Việt Nam được nhập khẩu vào đây.
Mặt khác, Bộ cũng đang hỗ trợ các doanh nghiệp uy tín của Việt Nam (Tập đoàn Việt Úc, Công ty Minh Phú) xây dựng, triển khai chương trình giám sát, chứng nhận ATDB để tạo điều kiện cho các doanh nghiệp này thâm nhập thị trường Australia với sản phẩm tôm chất lượng cao.
Nếu hoàn tất được việc mở cửa thị trường nêu trên, Việt Nam sẽ trở thành nước đầu tiên trên thế giới xuất khẩu được tôm tươi nguyên con vào Australia. Điều này không những giúp ngành tôm Việt Nam tăng thị phần xuất khẩu vào thị trường Australia mà còn có khả năng thúc đẩy xuất khẩu vào các thị trường phát triển khác có yêu cầu cao về an toàn vệ sinh thực phẩm và quản lý chất lượng như Hoa Kỳ, EU, Nhật Bản..
Sau khi mở cửa thị trường Australia cho vải thiều và xoài, Bộ Công Thương và Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đang tích cực trao đổi, làm việc với Bộ Nông nghiệp và Tài nguyên nước này để tiếp tục cho một số loại quả tươi (thanh long, chôm chôm, vú sữa, nhãn) của Việt Nam được nhập khẩu vào đây.
Hiện tại, Thương vụ Việt Nam tại Australia đã xây dựng kế hoạch xúc tiến xuất khẩu thanh long tại thị trường nước này. Thương vụ sẽ tổng hợp đầy đủ các thông tin về nhu cầu, thị hiếu, tiêu chuẩn, quy định chất lượng, phương thức tiếp cận mạng phân phối... của thị trường Australia để hỗ trợ doanh nghiệp Việt Nam đón đầu cơ hội ngay sau khi được tiếp cận được thị trường.
Trong thời gian tới, bên cạnh công tác phát triển thị trường thông qua đàm phán tháo gỡ rào cản kỹ thuật, xúc tiến thương mại, quảng bá tuyên truyền... Bộ Công Thương sẽ phối hợp với các cơ quan hữu quan liên quan triển khai công tác tìm kiếm, giới thiệu các tập đoàn lớn của Australia để chuyển giao mô hình công nghệ nông nghiệp tiên tiến của nước này phù hợp với nhu cầu thực tiễn của Việt Nam.
Mặt khác, Bộ tiếp tục nghiên cứu thị trường để tìm kiếm sản phẩm phù hợp của Việt Nam có tiềm năng xuất khẩu, đồng thời hỗ trợ doanh nghiệp Việt Nam tham gia trực tiếp các mạng phân phối bán buôn, bán lẻ của Australia, góp phần đưa hàng nông thủy sản thâm nhập sâu hơn vào thị trường này./.