Sáng 21/8, Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Bùi Văn Cường đã trình bày Báo cáo tổng hợp nội dung thẩm tra của Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội, Báo cáo ý kiến của Ban Dân nguyện về việc thực hiện các nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về giám sát chuyên đề và chất vấn từ đầu nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV đến hết năm 2023.
Ông Bùi Văn Cường cho biết tại phiên họp này, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ tiến hành giám sát việc thực hiện 6 nghị quyết về giám sát chuyên đề và chất vấn của Ủy ban Thường vụ Quốc hội từ đầu nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV đến hết năm 2023, liên quan tới 9 lĩnh vực: Công Thương; Nông nghiệp và Phát triển nông thôn; Văn hóa, Thể thao và Du lịch; Tư pháp; An ninh, trật tự, an toàn xã hội; Nội vụ; Thanh tra; Tòa án; Kiểm sát.
Các báo cáo của Chính phủ, Tòa án Nhân dân Tối cao, Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao đã cơ bản bám sát các nội dung trong nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội; đã khái quát được những kết quả, thành tựu, chỉ ra một số hạn chế, bất cập và nguyên nhân; đồng thời, xác định rõ các giải pháp tiếp tục thực hiện trong thời gian tới.
Tuy nhiên, báo cáo của một số cơ quan gửi còn chậm so với yêu cầu. Ở một số lĩnh vực, nội dung trong báo cáo chủ yếu liệt kê các công việc đã triển khai, chưa có đánh giá, phân tích, so sánh về hiệu quả, cũng như chưa thực sự chuyển biến rõ nét trong triển khai các yêu cầu, giải pháp đã được nêu trong nghị quyết; chưa nêu rõ được những nhiệm vụ đã hoàn thành, những nhiệm vụ chưa hoàn thành, những nhiệm vụ đang trong quá trình triển khai thực hiện. Một số tồn tại, hạn chế, nhiệm vụ, giải pháp nêu trong báo cáo còn chung chung, thiếu cụ thể.
Việc sắp xếp đơn vị hành chính giai đoạn 2023-2025 bước đầu đạt kết quả tích cực
Về kết quả đạt được, Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Bùi Văn Cường nêu rõ đối với lĩnh vực công thương, nhiều đề án về bảo đảm an toàn, an ninh năng lượng được phê duyệt. Giá xăng dầu trong nước đã cơ bản bám sát giá thế giới; nguồn cung xăng, dầu cơ bản được bảo đảm. Đã tăng cường việc kiểm tra, kiểm soát đối với hàng hóa nhập khẩu; chống: nhập lậu, hàng giả, gian lận thương mại, hàng kém chất lượng…
Tuy nhiên, hiệu quả công tác quản lý thị trường, phòng, chống buôn lậu, hàng giả, hàng kém chất lượng vẫn chưa đạt kết quả như mong muốn; tình trạng hàng giả, hàng lậu, không rõ nguồn gốc, xuất xứ vẫn bày bán công khai ở nhiều nơi, thủ đoạn vi phạm ngày càng tinh vi, có hệ thống. Kim ngạch xuất khẩu chưa bền vững, còn phụ thuộc nhiều vào một số thị trường lớn.
Đối với lĩnh vực nông nghiệp và phát triển nông thôn, các cơ quan của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đánh giá đã phê duyệt Chương trình quốc gia bảo vệ và phát triển nguồn lợi thủy sản đến năm 2030 và Quy hoạch bảo vệ và khai thác nguồn lợi thủy sản thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050. Các rào cản kỹ thuật về an toàn dịch bệnh, an toàn thực phẩm được tập trung giải quyết để mở rộng thị trường tiêu thụ nông, lâm, thủy sản trong và ngoài nước. Kế hoạch sản xuất lúa được điều chỉnh hợp lý, bảo đảm an ninh lương thực quốc gia và đáp ứng nhu cầu xuất khẩu tăng cao.
Tuy nhiên, việc xây dựng Nghị định về quản lý thương hiệu nông sản Việt Nam còn khó khăn, vướng mắc. Việc xây dựng Đề án Phát triển hệ thống logistics nâng cao chất lượng và sức cạnh tranh của nông sản Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn 2050 còn chậm. Quy hoạch hệ thống cảng cá, khu neo đậu tránh trú bão cho tàu cá thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 và Quy hoạch lâm nghiệp thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 chưa được phê duyệt.
Theo báo cáo thẩm tra, đối với lĩnh vực văn hóa, thể thao và du lịch, việc thực hiện Nghị quyết số 08-NQ/TW của Bộ Chính trị, Luật Du lịch, các chiến lược, chương trình, đề án của Chính phủ về phát triển du lịch được tích cực triển khai; đã ban hành Quy hoạch hệ thống du lịch thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2045.
Giai đoạn 2022-2024, ngành du lịch tăng trưởng liên tục; cơ bản phục hồi so với trước khi xảy ra dịch COVID-19. Việc thể chế hóa các quan điểm, chủ trương của Đảng về phát triển văn hóa tiếp tục được quan tâm. Các chương trình, đề án lớn về văn hóa được xây dựng và tổ chức, thực hiện, bước đầu tạo sự chuyển biến tích cực trong đời sống văn hóa của người dân.
Tuy nhiên, báo cáo cũng nhận định nguồn lực dành cho hoạt động quảng bá, xúc tiến du lịch còn hạn chế. Việc kết nối, khai thác các thị trường du lịch mới, tiềm năng còn chậm. Một số hiện tượng lệch chuẩn về văn hóa đã xuất hiện. Cơ sở vật chất, hạ tầng kỹ thuật phục vụ ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số của ngành văn hóa chưa đáp ứng yêu cầu.
Theo Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Bùi Văn Cường, đối với lĩnh vực Nội vụ, việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2019-2021 đã cơ bản hoàn thành. Đến hết năm 2021, 45 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đã hoàn thành việc kiện toàn tổ chức bộ máy của các cơ quan đảng cấp huyện, cấp xã cho nhiệm kỳ 2020-2025 và kiện toàn tổ chức Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân cấp huyện, cấp xã nhiệm kỳ 2021-2026. Số lượng người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã dôi dư sau sắp xếp đơn vị hành chính đã được giải quyết. Đáng chú ý, việc tổ chức thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2023 - 2025 bước đầu đạt kết quả tích cực.
Tuy nhiên, việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2019-2021 còn một số tồn tại, hạn chế: Vẫn còn trường hợp cán bộ, công chức dôi dư chưa được sắp xếp, giải quyết chế độ, chính sách. Kết quả rà soát, lập, điều chỉnh quy hoạch, đầu tư phát triển hạ tầng đô thị và phân loại đô thị sau khi thực hiện sắp xếp đạt thấp so với yêu cầu. Việc sắp xếp, xử lý trụ sở, tài sản công dôi dư hiệu quả chưa cao.
Kỷ luật, kỷ cương trong xây dựng pháp luật được chú trọng
Đối với lĩnh vực thuộc trách nhiệm của Bộ Tư pháp, các cơ quan đã hoàn thành việc rà soát đối với 109/125 nhiệm vụ lập pháp theo Kế hoạch số 81/KH-UBTVQH15 bảo đảm tiến độ, chất lượng; trình Quốc hội thông qua 41/43 luật và nhiều nghị quyết có chứa quy phạm pháp luật. Kỷ luật, kỷ cương trong công tác xây dựng pháp luật đã được chú trọng và siết chặt; quy trình soạn thảo, cho ý kiến được hoàn thiện và tổ chức thực hiện ngày càng nề nếp, bảo đảm chất lượng, tiến độ. Việc thi hành án hành chính tăng; tỷ lệ thu hồi tài sản bị thất thoát, chiếm đoạt trong các vụ án hình sự về kinh tế, tham nhũng tăng cao.
Tuy nhiên, một số hồ sơ đề nghị xây dựng luật chưa bảo đảm chất lượng và chậm về tiến độ. Tính kế hoạch của chương trình xây dựng luật, pháp lệnh còn thấp, phải bổ sung nhiều dự án vào chương trình, nhưng cũng có dự án phải điều chỉnh tiến độ do không chuẩn bị kịp. Tình trạng chậm ban hành văn bản quy định chi tiết các nội dung được giao trong luật, pháp lệnh, nghị quyết chưa được khắc phục triệt để...
Đối với lĩnh vực an ninh, trật tự, an toàn xã hội, các cơ quan của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng công tác phòng, chống tội phạm về trật tự xã hội được tăng cường. Công tác phòng, chống tội phạm về kinh tế, tham nhũng, buôn lậu, ma túy, môi trường, vệ sinh an toàn thực phẩm, sử dụng mạng viễn thông, công nghệ cao tiếp tục được chú trọng và đạt nhiều kết quả. Công tác phòng cháy, chữa cháy tiếp tục được chú trọng.
Tuy nhiên, tình hình tội phạm, vi phạm pháp luật trong lĩnh vực công nghệ thông tin, mạng viễn thông có chiều hướng gia tăng. Các loại tội phạm về tham nhũng, kinh tế, “tín dụng đen," cho vay lãi nặng, rửa tiền, đòi nợ thuê, tội phạm ma túy, tình hình buôn lậu, gian lận thương mại vẫn diễn biến phức tạp. Tình hình tai nạn giao thông còn diễn biến phức tạp, xảy ra một số vụ tai nạn giao thông đặc biệt nghiêm trọng...
Đối với lĩnh vực thanh tra, công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo đã được các cấp, các ngành quan tâm hơn và có nhiều chuyển biến tích cực, nhất là việc tiếp công dân của Thủ trưởng cơ quan hành chính nhà nước. Hoạt động thanh tra công vụ về trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan hành chính các cấp trong việc chấp hành các quy định của pháp luật về giải quyết khiếu nại, tố cáo có nhiều chuyển biến tích cực. Tuy nhiên, một số kiến nghị liên quan đến hoàn thiện thể chế, kết quả triển khai một số nhiệm vụ của ngành Thanh tra còn chậm so với yêu cầu của Nghị quyết số 623/NQ-UBTVQH15.
Đối với lĩnh vực tòa án, chất lượng xét xử các vụ án tiếp tục được nâng cao. Việc xét xử các vụ án, ra các quyết định thi hành án hình sự, hoãn, tạm đình chỉ, giảm thời hạn chấp hành hình phạt tù bảo đảm đúng người, đúng tội, đúng quy định của pháp luật. Các vụ án tham nhũng, kinh tế, vụ án được dư luận xã hội quan tâm đều được đưa ra xét xử kịp thời, nghiêm minh. Tuy nhiên, tỷ lệ bản án, quyết định giải quyết các vụ án hành chính bị hủy, sửa do nguyên nhân chủ quan của Tòa án chưa đạt chỉ tiêu Quốc hội giao. Cơ sở vật chất, trang, thiết bị làm việc của một số đơn vị tòa án chưa đáp ứng yêu cầu công việc.
Theo báo cáo thẩm tra, đối với lĩnh vực kiểm sát, việc áp dụng các biện pháp ngăn chặn, nhất là biện pháp tạm giữ, tạm giam cơ bản chặt chẽ, đúng quy định của pháp luật. Tỷ lệ vụ án Viện kiểm sát truy tố đúng thời hạn, tỷ lệ bị can bị truy tố đúng tội danh, tỷ lệ kháng nghị phúc thẩm các vụ án dân sự, tỷ lệ kháng nghị giám đốc thẩm, tái thẩm các vụ án hành chính được tòa án chấp nhận đều vượt chỉ tiêu của Nghị quyết số 96/2019/QH14.
Tuy nhiên, chất lượng kháng nghị phúc thẩm vụ án hành chính, kháng nghị giám đốc thẩm, tái thẩm các vụ án dân sự vẫn còn hạn chế, tỷ lệ kháng nghị được tòa án chấp nhận chưa đạt yêu cầu của Quốc hội.../.
Đánh giá toàn diện thực hiện các nghị quyết về giám sát chuyên đề và chất vấn
Theo chương trình Phiên họp thứ 36, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ dành 1 ngày rưỡi tiến hành chất vấn và trả lời chất vấn qua đó đánh giá toàn diện, tổng thể việc thực hiện các nghị quyết của Ủy ban.
