Ngày 30/6, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh đã dẫn đầu đoàn đại biểu Việt Namtham dự Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 46 (AMM-46) tại thủ đôBandar Seri Begawan, Brunei. Hội nghị đã tập trung thảo luận về nhiều vấn đề quan trọng của ASEAN, bao gồmxây dựng Cộng đồng ASEAN và thực hiện những quyết định của Hội nghị Cấp caoASEAN lần thứ 22 tại Brunei hồi tháng 4; định hướng tương lai của ASEAN; cấutrúc hợp tác khu vực và quan hệ đối ngoại của ASEAN; và các vấn đề khu vực vàquốc tế. Phát biểu tại Hội nghị, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh đã đề cập đếnđịnh hướng ASEAN giai đoạn sau 2015, khẳng định trong khi xây dựng Cộng đồngASEAN "liên kết về kinh tế, gắn kết về chính trị và cùng chia sẻ các trách nhiệmxã hội" là nhiệm vụ trung tâm của ASEAN, Hiệp hội đồng thời phải chuẩn bị chotương lai sau năm 2015, trong đó cần tiếp tục quyết tâm và nỗ lực bảo đảm triểnkhai đúng thời hạn các tiêu chí xây dựng Cộng đồng đề ra. Hiệp hội cũng cần cókế hoạch công bố sự ra đời của Cộng đồng ASEAN vào ngày 31/12/2015, kể cả một kếhoạch truyền thông riêng cho sự kiện ý nghĩa này. Bộ trưởng Phạm Bình Minh cho rằng ASEAN cần xây dựng Tài liệu chuẩn bị chogiai đoạn sau 2015, đi đôi với nhấn mạnh lại nền tảng và mục tiêu của ASEAN hiệnnay và một Cộng đồng ASEAN trong tương lai là một ASEAN đồng thuận, đoàn kết,vững mạnh, hoạt động trên cơ sở Hiến chương ASEAN, phát huy vai trò trung tâmtrong nhiều cơ chế hợp tác đa phương. Bộ trưởng cũng nhấn mạnh sự cần thiết củng cố khuôn khổ thể chế phù hợp đểtriển khai các định hướng sau 2015 thông qua tăng cường năng lực Ban thư kýASEAN, nâng cao hiệu quả hoạt động của các cơ chế, thể chế ASEAN nhằm đáp ứngyêu cầu ngày càng cao của giai đoạn phát triển sau 2015 và chuẩn bị cho việckiểm điểm Hiến chương ASEAN.
Toàn cảnh hội nghị. (Ảnh: Chí Giáp-Kim Dung/Vietnam+)
Về các vấn đề khu vực cùng quan tâm, Bộ trưởng Phạm Bình Minh khẳng định vấnđề Biển Đông là mối quan tâm chung. Bộ trưởng nhấn mạnh thời gian qua trên BiểnĐông đã xảy ra nhiều diễn biến phức tạp, nhất là các hành động áp đặt yêu sáchngày càng tăng và các vụ việc tàu cá Việt Nam bị bắn cháy hoặc bị đâm trong khuvực hoàn toàn thuộc vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam. Điều này trái ngược vớiluật pháp quốc tế, Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển 1982 cũng như tinh thần và nộidung của Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC). Bộ trưởng Phạm Bình Minh đề nghị, trước những diễn biến này, ASEAN cần kêugọi tất cả các bên liên quan tôn trọng những nguyên tắc và cam kết đã thỏa thuậnnhư quy định trong DOC, Tuyên bố Nguyên tắc 6 điểm của ASEAN về Biển Đông, đặcbiệt là các nguyên tắc tôn trọng luật pháp quốc tế và Công ước Luật Biển 1982,kiềm chế và không sử dụng vũ lực, giải quyết tranh chấp bằng biện pháp hòa bình.Đồng thời, các bên cần phải tiếp tục tăng cường xây dựng lòng tin; trong đó cóviệc thiết lập các kênh liên lạc hữu hiệu, hợp tác ngăn ngừa các sự cố, thiếtlập một dàn xếp khu vực về tìm kiếm và cứu hộ người và tàu thuyền bị nạn trênbiển, thiết lập “đường dây nóng” giữa ASEAN và Trung Quốc về các vấn đề trênbiển. Nhân dịp này, Bộ trưởng Phạm Bình Minh đã thông báo Việt Nam vừa tổ chứcthành công Hội thảo trong khuôn khổ DOC về hợp tác về tìm kiếm và cứu hộ ngườivà tàu thuyền bị nạn trên biển tại Hà Nội vào ngày 19-20/6, tại đó nhiềukhuyến nghị rất thiết thực đã được đề xuất. Về DOC, Bộ trưởng Phạm Bình Minh hoan nghênh một số tiến triển gần đây trongtham vấn giữa ASEAN và Trung Quốc về thực hiện DOC, trong đó có kết quả Tham vấnchính trị các Quan chức cao cấp ASEAN-Trung Quốc vào đầu tháng 4 và Cuộc họp lầnthứ 8 Nhóm Công tác chung ASEAN-Trung Quốc về thực hiện DOC cuối tháng 5. Hoannghênh kế hoạch tổ chức Hội nghị lần thứ 6 Quan chức cao cấp ASEAN-Trung Quốc vềthực hiện DOC và Cuộc họp lần thứ 9 Nhóm Công tác chung ASEAN-Trung Quốc vềthực hiện DOC vào tháng 9 năm nay, Bộ trưởng Phạm Bình Minh đề nghị ASEAN tiếptục phối hợp cùng Trung Quốc duy trì đà tích cực này. [Thông cáo chung AMM-46 đề cao tăng cường hợp tác] Đồng thời, Bộ trưởng Phạm Bình Minh nhấn mạnh, trong tình hình hiện nay điềucó ý nghĩa bắt buộc với các nước là đẩy mạnh hơn nữa quá trình sớm đạt được BộQuy tắc ứng xử nhằm bảo đảm tốt hơn cho hòa bình, ổn định, an ninh và an toànhàng hải ở Biển Đông. Theo đó, ASEAN cần tiếp tục thúc đẩy Trung Quốc tham giađàm phán chính thức về Bộ quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC), đặc biệt trong bốicảnh năm nay hai bên sẽ kỷ niệm 10 năm thiết lập quan hệ đối tác chiến lược. Bộ trưởng ủng hộ đề xuất của Thái Lan tổ chức Hội nghị hẹp Bộ trưởng Ngoạigiao ASEAN vào giữa tháng 8 tới tại Hủa Hin, Thái Lan, cũng như đề xuất về việcCấp cao ASEAN-Trung Quốc thông qua tuyên bố chung về hướng tới xây dựng COC. Bộtrưởng Phạm Bình Minh đề nghị ASEAN nỗ lực nhằm hiện thực hóa các đề xuấtnày./.
Mạnh Hùng
