(Ảnh minh hoạ: PV/Vietnam+) Báo cáo “Thu hẹp khoảng cách số: Thách thức và kêu gọi hành động khẩn cấp để phát triển kỹ năng số công bằng” do UNICEF vừa công bố ngày 27/4 cho thấy chỉ có 8 trong số 54 quốc gia và vùng lãnh thổ được phân tích đạt được cân bằng giới, phân tích về sử dụng mạng internet ở thanh thiếu niên. Ngoài ra, khoảng 90% trẻ em gái vị thành niên và phụ nữ trẻ không sử dụng mạng internet tại các quốc gia thu nhập thấp, trong khi nam giới cùng độ tuổi lại có khả năng truy cập mạng cao gấp đôi.
Báo cáo đã tìm hiểu kỹ lưỡng vấn đề khoảng cách giới về kỹ thuật số ở thanh thiếu niên từ 15-24 tuổi thông qua phân tích những dữ liệu hiện có về sử dụng internet, sở hữu điện thoại di động và những kỹ năng số ở hầu hết các quốc gia thu nhập thấp, trung bình thấp, trung bình.
Trong những quốc gia được khảo sát, chỉ tại Việt Nam và Mông Cổ cân bằng giới được ghi nhận ở cả kỹ năng đọc hiểu cơ bản lẫn kỹ năng số khi quan sát vấn đề cân bằng giới ở các nhóm tuổi cụ thể. Kết quả cho thấy tại các quốc gia này, cả trẻ em gái và trai độ tuổi từ 7-14 có kỹ năng đọc hiểu nền tảng như nhau, trong khi trẻ em gái và trai vị thành niên cũng như nam nữ thanh niên trong độ tuổi từ 15-24 có kỹ năng số cơ bản với tỷ lệ tương đương.
Tuy nhiên, đạt được cân bằng giới không nhất thiết là các kỹ năng này phổ biến trong dân số. Tại Việt Nam, mặc dù 83% trẻ trong độ tuổi từ 7-14 có kỹ năng đọc hiểu nền tảng nhưng chỉ có khoảng 36% dân số từ 15-24 tuổi có kỹ năng số cơ bản. Do đó, mặc dù Việt Nam đã đạt được cân bằng giới nhưng vẫn còn một chặng đường dài phía trước cho tới khi tất cả thanh thiếu niên đạt được kỹ năng cần thiết để có việc làm và thu nhập cao hơn.
Môi trường giáo dục và gia đình đóng vai trò quan trọng trong vấn đề khoảng cách giới về kỹ thuật số.(Ảnh: PV/Vietnam+) Theo báo cáo, trên toàn cầu, trẻ em gái thường có ít cơ hội nhất trong phát triển các kỹ năng cần thiết cho học tập và làm việc ở thế kỷ 21. Trung bình trên 32 quốc gia và vùng lãnh thổ, cơ hội tiếp cận kỹ năng số ở trẻ em gái ít hơn 35% so với trẻ em trai cùng độ tuổi, bao gồm các hoạt động đơn giản như sao chép tệp tin hay thư mục, gửi thư điện tử hoặc chuyển tệp.
[việc hòa nhập kỹ năng số và phát triển kỹ năng của trẻ em gái.]
Báo cáo chỉ ra rào cản không chỉ đơn giản là thiếu truy cập internet mà nguyên nhân còn sâu xa hơn nhiều. Các phát hiện cho thấy môi trường giáo dục và gia đình đóng vai trò quan trọng trong vấn đề khoảng cách giới về kỹ thuật số. Ví dụ, ngay trong cùng một gia đình, trẻ em gái có ít khả năng tiếp cận, tận dụng tối đa mạng internet cũng như các công nghệ số hơn so với trẻ em trai. Trong số 41 quốc gia và vùng lãnh thổ được phân tích, các hộ gia đình có nhiều khả năng cho con trai dùng điện thoại di động hơn là cho con gái. Trong khi đó, hầu hết các nhà giáo dục không tính đến yếu tố giới và thúc đẩy sự tiến bộ của trẻ em gái trong giáo dục kỹ năng số, điều này càng cản trở sự phát triển của trẻ em gái.
Việc hòa nhập kỹ năng số và phát triển kỹ năng của trẻ em gái còn gặp phải rào cản về tiếp cận các cơ hội học lên cao, thị trường lao động, các định kiến và chuẩn mực phân biệt đối xử phổ biến về giới cũng như những lo ngại về sự an toàn trên không gian mạng.
Thu hẹp khoảng cách số giữa trẻ em gái và trẻ em trai không chỉ dừng ở khả năng tiếp cận Internet và công nghệ. (Ảnh: PV/Vietnam+) Giám đốc Giáo dục Toàn cầu của UNICEF Robert Jenkins cho biết: “Thu hẹp khoảng cách số giữa trẻ em gái và trẻ em trai không chỉ dừng ở khả năng tiếp cận Internet và công nghệ. Đó còn là trao quyền để trẻ em gái trở thành những người đổi mới, sáng tạo và lãnh đạo. Nếu muốn giải quyết khoảng cách giới trong thị trường lao động, đặc biệt là trong các lĩnh vực khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học (STEM), chúng ta phải bắt đầu ngay bây giờ bằng cách giúp những người trẻ tuổi, đặc biệt là nữ giới có được kỹ năng số.”
UNICEF đang kêu gọi chính phủ các nước và đối tác thu hẹp khoảng cách giới và đảm bảo trẻ em gái có cơ hội để thành công trong thế giới số tập trung vào 3 giải pháp: Giảng dạy kỹ năng số bình đẳng, bảo vệ sự an toàn trên không gian trực tuyến và thúc đẩy khả năng tiếp cận cho trẻ em gái./.
