Các đại biểu tham dự tại hội nghị. (Ảnh: CTV) Tại hội thảo khoa học “Đánh giá hiệu quả các chương trình tín dụng chính sách xã hội đối với đồng bào dân tộc thiểu số tại Việt Nam” được Ủy ban dân tộc và Ngân hàng Chính sách xã hội tổ chức ngày 25/9, các đại biểu cho rằng, vốn tín dụng chính sách xã hội đã làm thay đổi căn bản nhận thức của đồng bào dân tộc thiểu số: Từ mặc cảm, tự ti đã mạnh dạn vay vốn và làm ăn có hiệu quả.
Nguồn vốn này cũng giúp đồng bào dần nâng cao chất lượng cuộc sống, nâng cao trình độ quản lý sản xuất kinh doanh, cũng như trình độ quản lý vốn để dần vươn lên thoát nghèo, làm giàu trên chính quê hương mình, góp phần ngăn chặn tệ nạn cho vay nặng lãi ở vùng nông thôn, vùng dân tộc thiểu số...
[Vốn tín dụng chính sách xã hội giúp 1,4 triệu hộ vượt qua ngưỡng nghèo]
Đồng bào các dân tộc thiểu số ở Việt Nam tuy chiếm tỷ lệ nhỏ với 14,6 triệu người, chiếm hơn 14% dân số cả nước nhưng chủ yếu sinh sống tại khu vực miền núi, biên giới, nơi giữ vị trí chiến lược quan trọng của đất nước.
Với điều kiện sinh sống, giao thông đi lại không thuận lợi, cơ sở hạ tầng còn hạn chế, chưa thể đáp ứng tốt cho cuộc sống cũng như phát triển kinh tế gia đình, tỷ lệ hộ nghèo vẫn còn ở mức cao, chiếm 48%.
Để giúp đồng bào các dân tộc thiểu số cải thiện cuộc sống, hội nhập với trình độ phát triển chung của cả nước, Đảng và Nhà nước đã và đang thực thi nhiều chính sách phát triển kinh tế xã hội, trong đó chính sách tín dụng với các ưu đãi về lãi suất, điều kiện và thủ tục vay vốn đóng góp vai trò hết sức quan trọng.
Bà Triệu Thị Nga (dân tộc Dao tại thôn Nà Quang, xã Nông Hạ, huyện Chợ Mới, tỉnh Bắc Kạn) cho biết, trước đây gia đình bà thuộc diện hộ nghèo trong thôn bởi đông con, hai vợ chồng lại không có công ăn việc làm vì không có đất ruộng để canh tác. Nguồn sinh sống chủ yếu bằng việc làm nương rẫy nhưng luôn trong tình trạng không đủ ăn.
Năm 2007, gia đình bà được vay 5 triệu đồng từ Ngân hàng Chính sách để mua 1 con trâu sinh sản ra lứa khác nhau. Nhờ đó, gia đình bà đã trả hết nợ ngân hàng và tiếp tục được vay khoản lớn hơn là 30 triệu đồng và dần lên mức 50 triệu đồng để mở rộng đàn trâu, gia cầm, trồng rừng keo…
Nhờ sự nỗ lực của bản thân và mạnh dạn áp dụng khoa học kỹ thuật vào chăn nuôi trồng trọt cho năng suất cao, các con của bà Nga đã được đi học, ra trường, có việc làm và thu nhập ổn định. Vì vậy, từ năm 2016 gia đình bà Nga đã thoát nghèo.
Theo báo cáo của Ngân hàng Chính sách xã hội, đến 31/8, đơn vị này đang quản lý các chương trình tín dụng chính sách xã hội theo chỉ định của Chính phủ và một số dự án cho vay, tổng dư nợ đạt 199.823 tỷ đồng, với 8,2 triệu món vay của gần 6,6 triệu khách hàng đang còn dư nợ. Trong đó, có trên 1,4 triệu khách hàng là hộ đồng bào dân tộc thiểu số với doanh số cho vay 135.964 tỷ đồng, doanh số thu nợ 86.061 tỷ đồng và tổng dư nợ đạt 49.617 tỷ đồng, chiếm 24,8%/tổng dư nợ của Ngân hàng Chính sách xã hội, dư nợ bình quân một hộ dân tộc thiểu số đạt 34 triệu đồng/bình quân chung 30,4 triệu đồng.
Nhờ nguồn vốn này, hiện có trên 2 triệu hộ thoát nghèo, thu hút và tạo việc làm cho trên 162.000 lao động (trên 16.000 lao động đi làm việc có thời hạn ở nước ngoài); giúp trên 211.000 học sinh sinh viên có hoàn cảnh khó khăn là con em hộ dân tộc thiểu số được vay vốn học tập; xây dựng hơn 1,3 triệu công trình nước sạch, vệ sinh môi trường nông thôn; xây dựng hơn 215.000 căn nhà ở...
Nhiều gia đình đồng bào dân tộc thiểu số đã được tiếp cận nguồn vốn tín dụng chính sách vươn lên thoát nghèo. (Nguồn: TTXVN) Ông Đỗ Văn Chiến, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban dân tộc cho biết, tín dụng chính sách góp phần củng cố tăng cường niềm tin của đồng bào dân tộc thiểu số đối với Đảng và Nhà nước và điều đặc biệt là nguồn vốn này đã giúp nhiều gia đình thoát khỏi nghèo hèn, lấy lại niềm tin và vươn lên trong cuộc sống.
“Ngân hàng Chính sách xã hội cho vay với thủ tục đơn giản, nhanh gọn, giải ngân tại xã, rất phù hợp với tâm lý, tập quán của đồng bào. Nếu không có Ngân hàng Chính sách thì tín dụng đen ở vùng nông thôn dân tộc thiểu số chưa biết sẽ diễn biến phức tạp đến cỡ nào,” ông Chiến chia sẻ.
Cụ thể, theo thống kê của Bộ Lao động Thương binh và Xã hội, tỷ lệ hộ nghèo cả nước giai đoạn 2007-2015 giảm từ 14,75% xuống còn 4,25%; giai đoạn 2016-2018 giảm từ 8,23% xuống còn 5,35%; đặc biệt là giảm nghèo trong khối đồng bào dân tốc thiểu số.
Bà Trương Thị Mai, Trưởng Ban Dân vận Trung ương cũng khẳng định, tín dụng chính sách xã hội đã tác động toàn diện đến mọi mặt của đời sống người dân, trong đó có đồng bào dân tộc thiểu số, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội vùng dân tộc thiểu số, vùng đặc biệt khó khăn.
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đã đạt được, bà Mai cũng chỉ ra tín dụng chính sách xã hội đối với đồng bào dân tộc thiểu số thời gian qua vẫn còn một số khó khăn, vướng mắc làm ảnh hưởng không nhỏ đến việc thực thi chính sách. Đặc biệt, tỷ lệ hộ nghèo là đồng bào dân tộc thiểu số chiếm tỷ lệ khá cao ở mức 60% số hộ nghèo trong cả nước. Việc bố trí nguồn vốn thực hiện các chương trình tín dụng đối với đồng bào dân tộc thiểu số đôi khi còn chưa kịp thời, chưa đảm bảo nguồn vốn để thực hiện theo kế hoạch được duyệt...
Về vấn đề này, Tổng Giám đốc Ngân hàng Chính sách xã hội Dương Quyết Thắng cho biết, trong thời gian tới sẽ tiếp tục tập trung ưu tiên nguồn vốn cho vay đối với hộ nghèo, hộ dân tộc thiểu số. Đơn vị này cũng sẽ nâng cao chất lượng hoạt động tín dụng chính sách trong toàn hệ thống, đặc biệt là các tỉnh khu vực Tây Nam Bộ, Tây Nguyên, Tây Bắc-nơi có tỷ lệ hộ nghèo cao. Phối hợp cùng các tổ chức chính trị-xã hội và chính quyền địa phương tổ chức thực hiện quyết liệt những giải pháp củng cố và nâng cao chất lượng tín dụng đối với những đơn vị có nợ quá hạn cao trong các khu vực.
Ngoài ra, ngân hàng cũng thiết lập mô hình tổ chức, phương thức quản lý vốn tín dụng chính sách xã hội và cách thức tác nghiệp đặc thù, hiệu quả, phù hợp với hộ nghèo, hộ dân tộc thiểu số. Tiếp tục xây dựng thêm chính sách giảm nghèo cho đồng bào dân tộc thiểu số mang tính chất toàn diện hơn, bao phủ trên tất cả các lĩnh vực kinh tế-xã hội, các dân tộc và các địa bàn vùng dân tộc thiểu số và miền núi.
Còn Thống đốc Ngân hàng Nhà nước kiêm Chủ tich Hội đồng quản trị Ngân hàng Chính sách xã hội Lê Minh Hưng cũng nhấn mạnh sẽ tiếp tục chỉ đạo 4 ngân hàng thương mại Nhà nước duy trì 2% số dư tiền gửi tại Ngân hàng Chính sách để tạo điều kiện đảm bảo nguồn vốn cho vay, giúp ngân hàng này thực hiện tốt các chương trình tín dụng chính sách xã hội.
Bên cạnh đó, cơ quan chức năng cũng cho phép tăng hạn mức phát hành trái phiếu được Chính phủ bảo lãnh cho Ngân hàng Chính sách phù hợp với tỷ lệ tăng trưởng được Thủ tướng Chính phủ giao nhằm đáp ứng nguồn lực thực hiện chương trình tín dụng chính sách có thời hạn cho vay dài./.
