Theo hãng AFP/ TNHK, ngày 24/12, Chính phủ Israel quyết định tổ chức các cuộc bầu cử sớm vào tháng 4/2019 trong bối cảnh Thủ tướng Benjamin Netanyahu đang vật lộn để duy trì thế đa số với chỉ hơn một ghế tại Quốc hội và đối mặt với các cáo buộc tham nhũng.
Bất chấp những rắc rối về pháp lý và chính trị gần đây của ông Netanyahu, các cuộc thăm dò dư luận cho thấy ông nhiều khả năng sẽ vẫn tại vị sau các cuộc bầu cử mới, giúp ông trở thành thủ tướng cầm quyền lâu nhất tại Israel.
Tuyên bố chung của liên minh cầm quyền cho biết lãnh đạo các chính đảng trong liên minh của Netanyahu nhất trí tổ chức bầu cử vào đầu tháng 4 “vì trách nhiệm quốc gia và vì các lý do ngân sách.”
Bộ trưởng Tư pháp cho biết chính phủ đang chuẩn bị dự thảo luật để giải tán Knesset, Quốc hội nước này, và tổ chức bầu cử vào ngày 9/4/2019.
Các cuộc bầu cử đúng hạn dự kiến diễn ra tháng 11/2019, song nhiều đồn đoán cho rằng liên minh cầm quyền có thể sẽ không trụ vững tới thời điểm đó.
Thủ tướng Netanyahu đã phải nỗ lực để duy trì liên minh và giữ cho mọi chuyện khỏi đi chệch hướng trong bối cảnh ông vấp phải làn sóng chỉ trích gay gắt về lệnh ngừng bắn tại Gaza.
Khi đó ông cho rằng bầu cử vào lúc này là quyết định thiếu trách nhiệm do tình trạng an ninh nhạy cảm mà Israel đang phải đối mặt, ám chỉ chiến dịch quân sự được công bố hồi đầu tháng nhằm phá hủy đường hầm mà Hezbollah đào từ Liban.
Ngày 24/12 , trả lời câu hỏi của phóng viên về những bình luận phản đối kế hoạch bầu cử trước đó, ông cho biết chiến dịch quân sự tính tới thời điểm này đã gần hoàn thành và giờ là thời cơ thích hợp.
Bản thân ông Netanyahu đang đối mặt với những thách thức ngày càng gia tăng vì hàng loạt cuộc điều tra tham nhũng.
Theo TNHK, nhiều nguồn tin trước đó đã cho rằng Thủ tướng cánh hữu Netanyahu có thể sẽ kêu gọi bầu cử sớm trước khi Bộ trưởng Tư pháp quyết định có làm theo khuyến nghị của cảnh sát là truy tố ông hay không.
Quyết định về việc truy tố dự kiến sẽ có trong vài tuần nữa, nhưng truyền thông Israel đưa tin rằng Bộ Tư pháp có thể quyết định tạm hoãn truy tố do lo ngại ảnh hưởng đến kết quả bầu cử. Tuy nhiên, bộ này cho biết tiến trình việc điều tra vẫn tiếp tục mà không bị ảnh hưởng bởi các sự kiện chính trị.
[Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu bác bỏ khả năng từ chức]
Thủ tướng bác bỏ các cáo buộc sai phạm và ngầm tỏ ý sẽ không từ chức ngay cả khi bị truy tố. Netanyahu đã nhấn mạnh tới những gì mà ông cho là thành quả của mình và nói rằng ông hy vọng sẽ thành lập được một liên minh tương tự liên minh cầm quyền đang có, một khối thiên hữu nhất trong lịch sử Israel.
Phát triểu trước các nghị sỹ trong đảng Likud vào ngày 24/12, ông nhấn mạnh: “Tôi nghĩ rằng các cử tri hiểu chính xác những gì mà tôi đã làm cho Israel. Chúng ta sẽ yêu cầu cử tri trao cho chúng ta một sứ mệnh chắc chắn để tiếp tục dẫn dắt đất nước theo cách của chúng ta.”
Quyết định về các cuộc bầu cử sớm được đưa ra ở thời điểm liên minh đang mâu thuẫn về một dự luật mới ảnh hưởng tới quyền miễn trừ nghĩa vụ quân sự dành cho những người Do Thái chính thống cực đoan, như các lực lượng cấp tiến. Các chính đảng Do Thái chính thống cực đoan hiện nắm giữ 13 trong tổng số 61 ghế của liên minh, đồng nghĩa với tầm ảnh hưởng nhất định.
Liên minh cầm quyền của Thủ tướng Netanyahu chỉ nắm thế đa số với một ghế sau khi Bộ trưởng Quốc phòng Avigdor Lieberman từ chức hồi tháng 11 vừa qua do thỏa thuận ngừng bắn gây tranh cãi tại Gaza. Sự kiện này đã khiến liên minh mất đi 5 ghế trong Quốc hội.
Lãnh đạo phe đối lập Tzipi Livni và Chủ tịch đảng Lao động, thành viên Liên minh Do Thái Avi Gabbay, đã hoan nghênh các cuộc bầu cử mới.
Ông Livni nói: “Hy vọng đã quay trở lại với Israel và người ta có thể thở phào… Netanyahu sẽ tìm mọi cách để hủy hoại những gì còn sót lại của nền dân chủ Israel và chúng tôi sẽ là bức tường thành chống lại những nỗ lực này.”
Nhà phân tích chính trị Reuven Hazan thuộc Đại học Hebrew nhận định một chiến thắng bầu cử sẽ giúp cho Netanyahu có vũ khí để “chiến đấu” với khả năng bị truy tố.
TNHK dẫn lời ông Hazan nói: “Ông ấy muốn thắng. Ông ấy muốn khẳng định với Bộ Tư pháp rằng trước khi quyết định truy tố họ cần phải nhận thấy rằng người Israel đã bầu cho tôi lần nữa, bộ không thể nào đảo ngược kết quả cuộc bầu cử dân chủ.”
Kể từ khi ông Lieberman từ chức vào tháng trước, Thủ tướng Netanyahu kiêm nhiệm luôn vai trò Bộ trưởng Quốc phòng và đã xuất hiện thường xuyên trong các bức ảnh cùng với binh lính với nỗ lực củng cố hình ảnh trước kỳ bầu cử sớm.
Trong những bài diễn văn gần đây, ông thường tập trung vào điều mà ông gọi là thành tựu chính của ông trong việc đối phó những thách thức an ninh do các phiến quân Iran và Palestine gây ra, xây dựng một nền kinh tế mạnh mẽ và tiếp cận ngoại giao với các nước Ảrập ôn hòa.
Thực tế Thủ tướng Netanyahu không đối mặt với bất kỳ thách thức công khai nào trong đảng Likud. Đối thủ tiềm năng nhất ở bên ngoài của nhà lãnh đạo Israel hiện nay là Yair Lapid, người đứng đầu đảng đối lập Yesh Atid có đường lối trung dung.
Ngoài ra, AFP cho rằng cựu Tham mưu trưởng Quân đội Benny Gantz cũng có thể là một “quân bài tẩy” trong các cuộc bầu cử sắp tới.
Nhiều cuộc thăm dò dư luận cho thấy ông Gantz nhiều khả năng sẽ giành được kết quả khá khả quan nếu gia nhập một chính đảng nào đó.
Các cuộc bầu cử sớm là điều thường diễn ra tại Israel. Thực tế trong khoảng 30 năm qua, chưa có bất kỳ chính phủ nào của Israel tồn tại hết nhiệm kỳ./.