Nằm cạnh quần thể danh thắng Non Nước-Ngũ Hành Sơn, cách trung tâm thành phốĐà Nẵng khoảng hơn 10km về phía đông nam, đình làng Khuê Bắc được xây dựng vàonhững năm đầu thế kỷ 18, có niên đại hàng trăm năm tuổi.
Trải qua bao thăng trầm, hiện nay ngôi đình đã gần như bị hư hỏng hoàn toàn,còn chăng chỉ là phần “xác”.
Theo những cụ cao niên tại địa phương và một số nhà nghiên cứu lịch sử, đìnhlàng Khuê Bắc thuộc làng Sơn Thủy, tổng Bình Thới xưa, nay là khu vực quận NgũHành Sơn. Đình được xây dựng một phía tiếp giáp sông Cổ Cò, phía sau lưng là hòntiểu Hổ Sơn.
Đình được xây dựng theo kiến trúc 5 gian, theo lối "tiền phong hậutẩm". Trong quần thể đình làng còn có miếu Tam vị, miếu bà Còng, giếng Mọi... tấtcả đều hướng mặt ra bờ sông.
Cụ Nguyễn Đấu, là người lớn tuổi nhất ở địa phươnghiện nay (98 tuổi) cho biết: "Đình làng đã có từ thời ông nội tôi, khi tôi lớnlên thì thấy là hàng năm đã có cúng tế rồi. Đình thờ những bậc hiềnnhân và một số vị thần Chămpa như Brama, Siva, Thiên Y A Na..."
Mỗi năm có 2 lễ chính cầu cho mưa thuận gió hòa diễn vào 20/3 và 20/8 âmlịch. Đình làng cũng là nơi tụ họp của dân làng Khuê Bắc mỗi khi có sự kiện quantrọng, là nơi sinh hoạt văn hóa, chính trị của người dân nơiđây.
Ngoài việc cúng tế hàng năm thì cứ 3 năm một lần, làng mở lễ hội lớn, bêncạnh phần lễ là phần hội thi múa hát, thi hát bội, thi đua thuyền.
Trong Cách mạng Tháng Tám, đình là nơi tập trung thanh niên míttinh, sinhhoạt, đi cướp chính quyền. Trong kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ, đình là địađiểm lực lượng cách mạng ém quân để đánh giặc.
Không chỉ có giá trị về mặt di tích lịch sử văn hóa, trong khuôn viên ngôiđình, cố Giáo sư Sử học Trần Quốc Vượng nhiều lần dẫn đoàn chuyên gia sử học đến khảo sát và khai quật 2 di chỉkhảo cổ học trong khu vực này (cách đình khoảng 50m) và thu được một số hiệnvật như mộ táng, tiền Ngũ Thù Tây Hán, tiền Vương Mãng (thế kỷ I sau côngnguyên), bình hình trứng, đồ gốm thô, rìu đá, đá tím mài.
Những hiện vật trên đã xác định được đây là một vùng đất cổ, nơi đã có conngười sống từ xa xưa và họ đã để lại những giá trị văn hóa vô cùng quý giá.
Hiệnnay, ngôi đình đã gần như bị hư hỏng hoàn toàn, cả dãy tường rào kiên cốthì hiện nay chỉ còn 1 đoạn khoảng 3m, ngôi đình chính thì đã bị sập gần hếtchỉ còn trơ lại phần mặt tiền, các họa tiết, hoa văn và ký tự, đồ dùng thờ cúngcũng tan hoang và hầu như không còn. Có chăng chỉ là những dấu vết còn hằn lạinhưng cũng không rõ.
Song, việc khai quật các di chỉ khảo cổ học xong rồi cũng “để đó”, và đìnhlàng Khuê Bắc thì vẫn “thi gan” với thời gian và mưa gió. Theo các chuyên gianghiên cứu thì nếu không sớm có biện pháp thiết thực để trùng tu, phục dựng lạiđình Khuê Bắc cũng như bảo tồn các di chỉ ở đây thì những giá trị văn hóa, lịchsử sẽ mai một theo thời gian.
Hiện thành phố đã có chủ trương quy hoạch khu vực đình Khuê Bắc hơn 8ha. Tuynhiên, để tiến hành phục dựng lại đình thì trước hết là phải di chuyển hết số hàicốt thời chiến tranh còn nằm trong khu vực. Một đơn vị đã đứng ra nhận tráchnhiệm cất bốc, di dời số hài cốt trên đến nơi khác.
“Chúng tôi sợ rằng nếu càng để lâu thì di tích lịch sửvăn hóa đình làng Khuê Bắc sẽ sụp đổ hoàn toàn và khi đó công việc phục dựng lạicàng khó khăn" - một đại diện lãnh đạo địa phương cho biết./.
Trải qua bao thăng trầm, hiện nay ngôi đình đã gần như bị hư hỏng hoàn toàn,còn chăng chỉ là phần “xác”.
Theo những cụ cao niên tại địa phương và một số nhà nghiên cứu lịch sử, đìnhlàng Khuê Bắc thuộc làng Sơn Thủy, tổng Bình Thới xưa, nay là khu vực quận NgũHành Sơn. Đình được xây dựng một phía tiếp giáp sông Cổ Cò, phía sau lưng là hòntiểu Hổ Sơn.
Đình được xây dựng theo kiến trúc 5 gian, theo lối "tiền phong hậutẩm". Trong quần thể đình làng còn có miếu Tam vị, miếu bà Còng, giếng Mọi... tấtcả đều hướng mặt ra bờ sông.
Cụ Nguyễn Đấu, là người lớn tuổi nhất ở địa phươnghiện nay (98 tuổi) cho biết: "Đình làng đã có từ thời ông nội tôi, khi tôi lớnlên thì thấy là hàng năm đã có cúng tế rồi. Đình thờ những bậc hiềnnhân và một số vị thần Chămpa như Brama, Siva, Thiên Y A Na..."
Mỗi năm có 2 lễ chính cầu cho mưa thuận gió hòa diễn vào 20/3 và 20/8 âmlịch. Đình làng cũng là nơi tụ họp của dân làng Khuê Bắc mỗi khi có sự kiện quantrọng, là nơi sinh hoạt văn hóa, chính trị của người dân nơiđây.
Ngoài việc cúng tế hàng năm thì cứ 3 năm một lần, làng mở lễ hội lớn, bêncạnh phần lễ là phần hội thi múa hát, thi hát bội, thi đua thuyền.
Trong Cách mạng Tháng Tám, đình là nơi tập trung thanh niên míttinh, sinhhoạt, đi cướp chính quyền. Trong kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ, đình là địađiểm lực lượng cách mạng ém quân để đánh giặc.
Không chỉ có giá trị về mặt di tích lịch sử văn hóa, trong khuôn viên ngôiđình, cố Giáo sư Sử học Trần Quốc Vượng nhiều lần dẫn đoàn chuyên gia sử học đến khảo sát và khai quật 2 di chỉkhảo cổ học trong khu vực này (cách đình khoảng 50m) và thu được một số hiệnvật như mộ táng, tiền Ngũ Thù Tây Hán, tiền Vương Mãng (thế kỷ I sau côngnguyên), bình hình trứng, đồ gốm thô, rìu đá, đá tím mài.
Những hiện vật trên đã xác định được đây là một vùng đất cổ, nơi đã có conngười sống từ xa xưa và họ đã để lại những giá trị văn hóa vô cùng quý giá.
Hiệnnay, ngôi đình đã gần như bị hư hỏng hoàn toàn, cả dãy tường rào kiên cốthì hiện nay chỉ còn 1 đoạn khoảng 3m, ngôi đình chính thì đã bị sập gần hếtchỉ còn trơ lại phần mặt tiền, các họa tiết, hoa văn và ký tự, đồ dùng thờ cúngcũng tan hoang và hầu như không còn. Có chăng chỉ là những dấu vết còn hằn lạinhưng cũng không rõ.
Song, việc khai quật các di chỉ khảo cổ học xong rồi cũng “để đó”, và đìnhlàng Khuê Bắc thì vẫn “thi gan” với thời gian và mưa gió. Theo các chuyên gianghiên cứu thì nếu không sớm có biện pháp thiết thực để trùng tu, phục dựng lạiđình Khuê Bắc cũng như bảo tồn các di chỉ ở đây thì những giá trị văn hóa, lịchsử sẽ mai một theo thời gian.
Hiện thành phố đã có chủ trương quy hoạch khu vực đình Khuê Bắc hơn 8ha. Tuynhiên, để tiến hành phục dựng lại đình thì trước hết là phải di chuyển hết số hàicốt thời chiến tranh còn nằm trong khu vực. Một đơn vị đã đứng ra nhận tráchnhiệm cất bốc, di dời số hài cốt trên đến nơi khác.
“Chúng tôi sợ rằng nếu càng để lâu thì di tích lịch sửvăn hóa đình làng Khuê Bắc sẽ sụp đổ hoàn toàn và khi đó công việc phục dựng lạicàng khó khăn" - một đại diện lãnh đạo địa phương cho biết./.
(Báo Tin tức/Vietnam+)
