Chiều 5/9, tại thủ đô Belgrad của Serbia đã khai mạc trọng thể Hội nghị kỷ niệm 50 năm Phong trào Không liên kết (9/1961-9/2011). Tham dự Hội nghị cấp ngoại trưởng Phong trào Không liên kết tổ chức trong hai ngày 5-6/9 có 105 đoàn đại biểu thuộc 101 nước, trong đó có 80 đoàn chính thức. Đoàn đại biểu Việt Nam do Thứ trưởng Ngoại giao Lê Lương Minh dẫn đầu.
Phát biểu khai mạc hội nghị, Ngoại trưởng Ai Cập, đồng thời là đương kim Chủ tịch Phong trào Không liên kết, ông Mohamed Kamel Amr đã nhấn mạnh vai trò của các nước đang phát triển trong các quyết định toàn cầu.
Ông nhấn mạnh rằng trong lúc những nổ lực nhằm mở rộng Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc đã không thành công do vấp phải các vấn đề xung đột lợi ích và quan điểm thì việc nâng cao vai trò của Đại hội đồng Liên hợp quốc là cần thiết hơn bao giờ hết.
Tổng thống nước chủ nhà, ông Boris Tadic cùng Tổng Giám đốc Cơ quan Liên hợp quốc tại Geneva, ông Kassym-Jomart Tokayev cũng đã có bài phát biểu đề cập tới Hội nghị nhân kỷ niệm 50 năm Phong trào Không liên kết.
Tổng thống Serbia đã nhấn mạnh những thành tựu to lớn mà phong trào này đạt được kể từ khi ra đời. Ông tuyên bố thế giới đã thay đổi tích cực kể từ năm 1961 nhờ những đóng góp không nhỏ của Phong trào Không liên kết.
Ngoài việc tổng kết chặng đường hình thành và phát triển của Phong trào Không liên kết trong 50 năm qua, Hội nghị Belgrad sẽ đề ra những phương hướng hợp tác mới nhằm thúc đẩy tình đoàn kết và sự hợp tác giữa các nước thành viên, góp phần bảo vệ lợi ích chính đáng và góp phần giải quyết hòa bình các cuộc xung đột, tăng cường tính năng động và vai trò của Phong trào Không liên kết trên trường quốc tế, trước hết trong việc phối hợp hành động về chính trị và kinh tế tại các diễn đàn đa phương trong tình hình mới.
Trong bối cảnh thế giới những năm 1960, khi Chiến tranh Lạnh đang trong giai đoạn đỉnh điểm, Phong trào Không Liên Kết là tập hợp các quốc gia mới giành độc lập từ tay thực dân châu Âu với mục tiêu chính là tăng cường tiếng nói của mỗi nước thành viên dựa vào tình đoàn kết.
Phong trào được thành lập dựa trên sự nhất trí giữa Thủ tướng Ấn Độ Jawaharlal Nehru, Tổng thống Ghana Kwame Nkrumah, Tổng thống Ai Cập Gamal Abdel Nasser, Tổng thống Indonesia Achmed Sukarno và Chủ tịch Nam Tư Josip Tito. Tiền thân của Phong trào là hội nghị Bandung, Indonesia.
Hội nghị được tiến hành từ ngày 18-24/4/1955 với sự tham dự của lãnh đạo 29 nước Á-Phi nhằm tìm kiếm cơ sở chung để hợp tác trong tương lai, tuyên bố chống lại chủ nghĩa thực dân và phát huy tinh thần trung lập. Năm mươi năm đã trôi qua kể từ sau Hội nghị cấp cao Á-Phi tại Bandung, Indonesia, hình thành nên Phong trào Không liên kết, tinh thần ấy vẫn luôn được duy trì và phát huy bấp chấp những thay đổi lớn lao của tình hình thế giới./.