Tính đến hết năm 2012, cả nước có 389 dự án đầu tư nước ngoài (FDI) vào lĩnh vựcbất động sản được cấp phép hoạt động với tổng vốn đầu tư khoảng 49,8 tỷ USD.
Trong số này đã có 85 dự án giải thể và 5 dự án hết hạn với tổng vốn đầu tư 5 tỷUSD. Hiện vốn FDI trong lĩnh vực bất động sản chiếm khoảng 23,32% tổng vốn FDIvào Việt Nam.
Dẫn đầu thu hút FDI trong lĩnh vực bất động sản là Thành phố Hồ Chí Minh với 163dự án, đạt tổng vốn 12,4 tỷ USD, tiếp đến là Hà Nội, Bà Rịa-Vũng Tàu, Phú Yên,Bình Dương và Đồng Nai...
Hiện Singapore đang là đối tác nước ngoài lớn nhất tại Việt Nam trong lĩnh vựcbất động sản với 55 dự án có tổng giá trị 8,6 tỷ USD, tiếp theo Hàn Quốc với 79dự án tương đương mức 6,7 tỷ USD và một số nhà đầu tư khác đến từ Malaysia,Brunei, Canada.
Hầu hết nguồn vốn FDI trong lĩnh vực bất động sản tập trung vào phân khúc caocấp như khách sạn, khu nghỉ dưỡng, văn phòng, căn hộ cao cấp... vốn là thế mạnhcủa các nhà đầu tư ngoại. Tuy nhiên, trước xu hướng khó khăn của thị trường bấtđộng sản hiện nay, các sản phẩm này rất khó tìm đầu ra do giá thành cao.
Bởi vậy, một số dự án bất động sản có quy mô sử dụng đất rộng (trên 100ha) vàvốn đăng ký lớn, trên 1 tỷ USD đã được cấp phép đầu tư từ năm 2008-2009 nhưngcho đến nay vẫn chưa triển khai và bị thu hồi giấy phép đầu tư. Điển hình là 3dự án của nhà đầu tư Mỹ và 1 dự án của Singapore gồm Khu du lịch sinh thái Bãibiển Rồng (Quảng Nam) rộng 400ha với tổng vốn đăng ký là 4,15 tỷ USD; Thành phốSáng tạo Nam Tuy Hòa (Phú Yên) rộng tới 5.600ha có vốn đăng ký 11,4 tỷ USD; Côngviên Phần mền Thủ Thiêm 15,9ha với vốn đăng ký 1,2 tỷ USD; Khu công viên văn hóathế giới diệu kỳ (Bà Rịa-Vũng Tàu) rộng 130ha với vốn đăng ký 1.299 tỷ USD.
[Xây dựng hệ thống ưu đãi linh hoạt trong thu hút FDI]
Theo đánh giá của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, phần lớn các dự án bất động sản có vốnFDI được triển khai thực hiện theo đúng mục tiêu đầu tư đã đăng ký, sử dụng đấtđúng mục đích, có ý thức xây dựng đồng bộ công trình hạ tầng kỹ thuật-xã hội.Tuy nhiên, nhiều nhà đầu tư nước ngoài tại các dự án khu đô thị mới, dự án nhà ởchưa đảm bảo tiến độ thực hiện như cam kết trong giấy chứng nhận đầu tư.
Nguyên nhân dẫn đến chậm tiến độ rất đa dạng, từ vướng mắc về cơ chế, chínhsách, quy định của pháp luật, thuế, tài chính, quản lý sử dụng đất... đến thủtục hành chính. Cùng với đó là một số khó khăn chung làm ảnh hưởng tới hiệu quảđầu tư như lạm phát cao, công tác bồi thường giải phóng mặt bằng chậm, thiếu hạtầng, thời gian cấp phép kéo dài, quy hoạch không ổn định...
Để thị trường bất động sản phát triển lành mạnh, tạo động lực cho kinh tế pháttriển, về lâu dài cần hoàn thiện hệ thống pháp luật liên quan. Khung pháp lýđiều chỉnh hoạt động đầu tư, kinh doanh bất động sản bao gồm Luật Doanh nghiệp,Luật Đầu tư, Luật Đất đai, Luật Xây dựng, Luật Đấu thầu, Luật Quy hoạch đô thị,Luật Kinh doanh bất động sản, Luật Nhà ở đã giúp cho việc cấp phép và quản lýcác dự án bất động sản được chặt chẽ hơn. Tuy nhiên, quá trình triển khai đã nảysinh nhiều bất cập, chồng chéo và thiếu thống nhất trong các văn bản thực thi.
Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho rằng thời gian tới, cần tiến hành rà soát, hoàn thiệncác văn bản quy phạm pháp luật để đảm bảo tính thống nhất về trình tự thủ tụcthực hiện các dự án đầu tư, kinh doanh bất động sản.
Để thu hút các nguồn vốn vào thị trường bất động sản, một số kênh huy động vốncần được nghiên cứu, cụ thể hóa bằng cơ chế, chính sách như xây dựng hệ thốngpháp lý cho vay thế chấp và tái thế chấp; hình thành Quỹ phát triển nhà ở tạicác địa phương; thành lập Quỹ đầu tư tín thác bất động sản. Đối với việc thu hútFDI trong lĩnh vực bất động sản, việc thiết lập mặt bằng pháp lý chung áp dụngcho cả đầu tư trong nước và đầu tư trực tiếp nước ngoài là cần thiết.
Các cơquan quản lý cũng cần nghiên cứu xây dựng cơ chế quản lý hiệu quả nhằm hạn chếtình trạng các dự án vốn FDI đăng ký vốn cao nhưng thực hiện giải ngân thấp, lợidụng huy động vốn của khách hàng từ thị trường trong nước để đầu tư./.
Thu Hằng (TTXVN)