Tổng thống Mỹ Obama họp báo cuối năm. (Nguồn: AFP/TTXVN) Trong cuộc họp báo cuối năm 2013, Tổng thống Mỹ Barack Obama đã hối thúc quốc hội nước này không áp đặt các biện pháp trừng phạt mới với Iran, vì điều đó có thể hủy hoại các nỗ lực ngoại giao nhằm kiềm chế chương trình hạt nhân của nước Cộng hòa Hồi giáo.
Trước đó, Nhà Trắng thông báo tổng thống sẽ dùng quyền hành pháp để phủ quyết, nếu dự luật áp đặt các đòn trừng phạt mới đối với Iran do một số nghị sỹ đệ trình được thông qua.
Tổng thống Obama khẳng định hiện vẫn chưa phải là thời điểm thích hợp để áp đặt lệnh trừng phạt mới với Iran khi Tehran và các cường quốc đang chuẩn bị tiến hành đàm phán về một thỏa thuận hạt nhân chính thức. Ông nhấn mạnh quan điểm giải quyết hồ sơ hạt nhân Iran bằng các biện pháp ngoại giao, song cũng nêu rõ sẽ ủng hộ các lệnh trừng phạt cứng rắn hơn nếu Iran vi phạm thỏa thuận sơ bộ.
Cùng ngày, người phát ngôn Nhà Trắng Jay Carney cho biết Tổng thống Obama chắc chắn sẽ phủ quyết bất kỳ dự luật nào liên quan tới các biện pháp trừng phạt mới đối với Iran. Theo người phát ngôn, trừng phạt Iran là cần thiết và đó là quyền của Quốc hội, nhưng thông qua vào thời điểm này là không thích hợp và phản tác dụng, do vậy Tổng thống Obama sẽ phủ quyết.
Ông Carney cho biết Nhà Trắng đã có các cuộc thảo luận thường xuyên và trực tiếp với các nhà lập pháp, tại đó tái khẳng định rằng Quốc hội có thể hành động nhanh nếu Iran không tuân thủ thỏa thuận hạt nhân sơ bộ ngày 24/11 vừa qua với nhóm P5+1 (gồm 5 nước ủy viên thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc và Đức).
Người phát ngôn Nhà Trắng và trước đó là Bộ Tài chính Mỹ đều cho rằng áp đặt trừng phạt lúc này có nguy cơ dẫn tới việc Iran ngừng các cuộc đàm phán nhằm chấm dứt chương trình hạt nhân gây tranh cãi của nước này.
Phát biểu của Nhà Trắng được đưa ra một ngày sau khi 26 Thượng nghị sỹ, cả của đảng Cộng hòa và đảng Dân chủ, đã đưa ra diễn đàn Thượng viện một dự luật áp đặt thêm các biện pháp trừng phạt đối Tehran. Dự luật cũng khẳng định rằng Mỹ sẽ hỗ trợ quân sự, ngoại giao và kinh tế cho Israel nếu quốc gia Do Thái này phát động một chiến dịch quân sự nhắm vào các cơ sở của Iran.
Nhóm các Thượng nghị sỹ này, trong đó có Thượng nghị sỹ John McCain, cho rằng nên thông qua các đòn trừng phạt nhằm duy trì áp lực đối với Iran, nếu trong 6 tháng tới nước này không thực thi đầy đủ cam kết trong thỏa thuận.
Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Thượng viện, Thượng nghị sỹ đảng Dân chủ Robert Menendez cho rằng mặc dù những biện pháp trừng phạt hiện hành đã khiến Iran ngồi vào bàn đàm phán, nhưng Washington cần soạn thảo một gói các lệnh trừng phạt mới trong tương lai nhằm buộc Tehran tham gia các cuộc đàm phán một cách nghiêm túc và có tinh thần hợp tác.
Trong khi đó, tại Geneva (Thụy Sĩ), từ ngày 19/12, các quan chức Iran và nhóm P5+1 tiếp tục các cuộc thương lượng cấp chuyên gia bàn về cách thức triển khai một thỏa thuận lịch sử quy định Iran hạn chế chương trình hạt nhân của nước này để đổi lấy việc nới lỏng một số biện pháp trừng phạt kinh tế./.
