Ngày 6/12, Đại sứ Mỹ tại Liên hợp quốc Nikki Haley khẳng định Washington không đứng về bất cứ phe nào trong tranh chấp tại Đông Jerusalem, sau khi Tổng thống Donald Trump chính thức công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel.
Trả lời phỏng vấn kênh CNN, bà Haley cho rằng Tổng thống Trump không nhắc đến khu vực Đông Jerusalem trong tuyên bố của mình. Theo bà Haley, phía Israel và Palestine sẽ có quyền quyết định số phận của khu vực còn nhiều tranh chấp này.
Bà Haley nhấn mạnh: “Điều đó sẽ do hai bên quyết định, không phải Mỹ. Chúng tôi không muốn đứng về phe nào trong vấn đề này.”
Israel đã chiếm đóng khu vực Đông Jerusalem trong cuộc chiến năm 1967 và sau đó tuyên bố sáp nhập vào lãnh thổ nước này, bất chấp sự lên án từ cộng đồng quốc tế.
Quy chế của thành phố Jerusalem là một trong những vấn đề gai góc nhất trong tiến trình hòa đàm Israel-Palestine.
[Tuyên bố của ông Trump về Jerusalem: Cú "chọc gậy tổ ong" nguy hiểm]
Một ngày sau tuyên bố của Tổng thống Mỹ, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu cho biết nhiều nước đang cân nhắc việc dời đại sứ quán của mình từ Tel Aviv đến thành phố Jerusalem.
Trước đó một ngày, Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte cũng đã bày tỏ quan tâm đến việc dời đại sứ quán đến Jerusalem. Trong khi đó, Cộng hòa Séc cho biết nước này công nhận Tây Jerusalem là thủ đô của Israel, đồng thời cho rằng Jerusalem là thủ đô trong tương lai của cả Israel và Palestine.
Tuyên bố của Tổng thống Trump đã vấp phải sự phản đối mạnh mẽ của nhiều nước trên thế giới. Trong bài diễn văn tại thành phố Gaza, thủ lĩnh phong trào Hồi giáo vũ trang Hamas của Palestine Ismail Haniyeh đã kêu gọi nổi dậy chống lại Israel.
Cùng ngày, báo al-Akhbar ủng hộ phong trào vũ trang Hezbollah tại Liban cho biết hiện Palestine có một lực lượng kháng chiến có khả năng và sở hữu hàng nghìn tên lửa có thể tấn công Tel Aviv.
Cùng ngày, Iraq đã triệu Đại sứ Mỹ để phản đối việc Tổng thống Donald Trump công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel. Đại giáo chủ Hồi giáo dòng Shi’ite tại Iraq Ayatollah Ali al-Sistani đã lên án quyết định nói trên của Tổng thống Mỹ.
Tuyên bố của văn phòng Đại giáo chủ Sistani cho rằng quyết định của Mỹ "đã làm tổn thương hàng trăm triệu người Arab và Hồi giáo", song nhấn mạnh điều này "sẽ không thể thay đổi thực tế rằng Jerusalem là vùng đất bị chiếm đóng và phải được trả về cho người dân Palestine, dù có mất bao lâu đi chăng nữa.”
Trong khi đó, nhóm dân quân Harakat Hezbollah al-Nujaba tại Iraq cảnh báo việc tuyên bố của ông Trump có thể trở thành lý do để tấn công lực lượng Mỹ tại Iraq.
Nhóm này thành lập năm 2013, hiện có 1.500 tay súng, và là một phần của lực lượng bổ trợ Hashed al-Shaabi từng phối hợp với quân đội Iraq đánh bại tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng./.