Sản phẩm đông trùng hạ thảo của Trung tâm hỗ trợ nông nghiệp VAC ở phường Lam Sơn, thành phố Thanh Hóa. (Ảnh: Vũ Sinh/TTXVN) Sau 4 năm triển khai thực hiện (2018-2022), chương trình Mỗi xã một sản phẩm (OCOP) tỉnh Thanh Hóa đã đạt và vượt mục tiêu kế hoạch đề ra, góp phần quan trọng vào hoàn thành thắng lợi chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới.
Là địa phương có thế mạnh về sản xuất nông nghiệp với nhiều sản phẩm lợi thế, gần 200 làng nghề truyền thống và hơn 600 hợp tác xã nông nghiệp... tỉnh Thanh Hóa xác định OCOP là bước đi mới trong xây dựng nông thôn mới và đóng vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế, nâng cao đời sống vật chất cho người dân.
Bởi vậy, Thanh Hóa đã ban hành Nghị quyết về tái cơ cấu ngành nông nghiệp đến năm 2020, định hướng đến năm 2025 theo hướng nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả, khả năng cạnh tranh và phát triển bền vững.
Đồng thời, tỉnh cũng phê duyệt các quy hoạch tổng thể phát triển nông nghiệp, các điểm du lịch làng nghề, phát triển sản phẩm du lịch mũi nhọn; có nhiều cơ chế, chính sách hỗ trợ để phát triển các sản phẩm nông nghiệp, phi nông nghiệp và dịch vụ có lợi thế cũng như vận động các chủ thể sản xuất tích cực tham gia OCOP...
[Hà Nội khai trương điểm giới thiệu và bán sản phẩm OCOP ở quận Ba Đình]
Từ đó, mỗi huyện, thành phố, thị xã trên địa bàn tỉnh đã lựa chọn những sản phẩm lợi thế nhất để tập trung chỉ đạo phát triển và hoàn thiện sản phẩm tham gia chương trình OCOP đạt tiêu chuẩn từ 3 sao trở lên.
Nhờ sở hữu những lợi thế đem lại những sản phẩm đặc sản cả ở vùng biển, đồng bằng, trung du và miền núi, tỉnh Thanh Hóa hầu như không gặp nhiều khó khăn trong phát triển sản phẩm OCOP.
Điều đáng ghi nhận, khi được lựa chọn tham gia Chương trình OCOP, các hợp tác xã, hộ dân đều có ý thức sản xuất ra các sản phẩm chất lượng, thay đổi tư duy sản xuất từ manh mún, nhỏ lẻ sang tập trung, quy mô lớn và liên kết chuỗi tạo thành vùng hàng hóa bảo đảm nguồn cung cho thị trường.
Đặc biệt, Chương trình OCOP cũng đã góp phần phát triển kinh tế, nâng cao hiệu quả hoạt động của các hợp tác xã trong tỉnh. Các chỉ tiêu sản xuất, kinh doanh cũng có những bước tăng trưởng khá với doanh thu bình quân, lãi bình quân, thu nhập bình quân của thành viên trong các hợp tác xã tăng.
Hiện nay, tỉnh Thanh Hóa đã có 236 sản phẩm OCOP của 158 chủ thể thuộc 27 huyện, thị xã, thành phố; trong đó, có 2 sản phẩm xếp hạng 5 sao quốc gia, 50 sản phẩm OCOP đạt hạng 4 sao, 184 sản phẩm OCOP đạt hạng 3 sao.
Các sản phẩm OCOP của tỉnh Thanh Hóa đã được bán rộng rãi trong cả nước như Hà Nội, Nam Định, Thái Bình, Nghệ An, Hà Tĩnh, Lâm Đồng, Bình Dương, Thành phố Hồ Chí Minh… bằng hình thức trực tiếp hoặc thông qua các sàn thương mại điện điện tử.
Ngoài ra, nhiều sản phẩm OCOP của tỉnh Thanh Hóa đã được xuất khẩu vào các thị trường khó tính như sản phẩm OCOP 5 sao Quốc gia "Mắm tôm, mắm tép Lê Gia" (huyện Hoằng Hóa) đã xuất khẩu vào thị trường và vùng lãnh thổ Nga, Hàn Quốc, Đài Loan (Trung Quốc) và Nam Phi.
Hay đồ thủ công mỹ nghệ, các sản phẩm từ cói của Công ty cổ phần sản xuất và chế biến cói xuất khẩu Việt Anh, Công ty TNHH Việt Trang (huyện Nga Sơn) xuất khẩu trực tiếp và bán tại các siêu thị ở Hoa Kỳ; ghế tre thư giãn cao cấp của Công ty TNHH sản xuất và thương mại BambooVina (huyện Hà Trung) đã xuất khẩu đi các thị trường châu Âu; sản phẩm dứa đóng hộp, ngô ngọt đóng hộp của Công ty cổ phần chế biến nông sản Trung Thành (huyện Nông Cống) đã xuất khẩu đi các nước Trung Đông, Nga, châu Âu…
Qua khảo sát đánh giá sơ bộ của tổ quản lý Chương trình OCOP tỉnh Thanh Hóa, 100% các sản phẩm sau khi đạt chuẩn đều được kiểm soát chặt chẽ, nhất là về vệ sinh an toàn thực phẩm. Hầu hết các sản phẩm tham gia Chương trình OCOP đều tăng về doanh số bán hàng, bình quân tăng gần 30-40% so với trước khi tham gia chương trình, có sản phẩm tăng hơn 2 lần, cá biệt có sản phẩm tăng 4-5 lần.
Ông Bùi Công Anh, Phó chánh Văn phòng Điều phối Chương trình xây dựng nông thôn mới tỉnh Thanh Hóa khẳng định: Chương trình OCOP đã tạo ra một môi trường hoạt động bình đẳng, minh bạch, tạo sự cạnh tranh lành mạnh giữa các nhà sản xuất. Hơn nữa, qua đó khuyến khích được sự tham gia của cộng đồng, khai thác, duy trì và phát huy được những giá trị tiềm năng của các nghề, làng nghề, làng nghề truyền thống, đặc sản vùng miền.
Đồng thời, tạo ra nguồn sản phẩm phong phú, đảm bảo về chất lượng, tạo việc làm ổn định, tăng thu nhập cho người lao động và góp phần thiết thực vào thực hiện Chương trình Mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới. Năm 2023, tỉnh Thanh Hóa phấn đấu sẽ có thêm 120 sản phẩm OCOP mới.
Để đạt được mục tiêu đó, Văn phòng Điều phối Chương trình xây dựng nông thôn mới tỉnh Thanh Hóa mong muốn thời gian tới, các ngành, các cấp, các địa phương cần chủ động xây dựng chương trình công tác chỉ đạo, kế hoạch cụ thể để thực hiện, phát triển sản phẩm, đưa chương trình OCOP ngày càng đi vào chiều sâu.
Bên cạnh đó, các địa phương phải cân đối, bố trí ngân sách đảm bảo để thực hiện hiệu quả các nội dung Chương trình OCOP từ nguồn ngân sách địa phương, ngân sách Trung ương, tỉnh hỗ trợ, vốn Chương trình mục tiêu Quốc gia về xây dựng nông thôn mới; huy động hiệu quả nguồn lực phù hợp với các quy định của pháp luật.
Tỉnh Thanh Hóa sẽ đẩy mạnh các hoạt động quảng bá, xúc tiến thương mại, phát triển các điểm giới thiệu và bán sản phẩm OCOP trong và ngoài tỉnh cũng như nâng cao năng lực quản lý, điều hành Chương trình OCOP và hoạt động xúc tiến xuất khẩu để đưa ngày càng nhiều sản phẩm OCOP của Thanh Hóa ra thị trường quốc tế.
Đặc biệt, sau khi hoàn thiện hồ sơ thủ tục, Ủy ban Nhân dân tỉnh Thanh Hóa vừa có văn bản đề nghị Văn phòng Điều phối Nông thôn mới Trung ương và các bộ, ngành liên quan xét công nhận thêm 3 sản phẩm OCOP 5 sao Quốc gia gồm bình cói Nga Sơn, đĩa cói Nga Sơn và rổ cói Nga Sơn của Công ty cổ phần sản xuất chế biến cói xuất khẩu Việt Anh (xã Nga An, huyện Nga Sơn)./.
