Sau hơn nửa thế kỷ chìm trong quên lãng, công lao của những người lính thợ Việt Nam tại Pháp giờ đã được mọi người nhớ đến qua cuộc hội thảo được tổ chức tối 2/2 tại trụ sở của Hội người Việt Nam tại Pháp (UGVF).
Được tổ chức theo sáng kiến của Hội hữu nghị Pháp-Việt (AAFV), Trung tâm thông tin tư liệu về Việt Nam tại Pháp (CID) và UGVF, hội thảo ở thủ đô Paris này đã thu hút sự chú ý của đông đảo bạn bè Pháp và bà con Việt kiều.
Đặc biệt, ông Pierre Daum, tác giả cuốn sách “Những người bị cưỡng bức nhập cư - Những người thợ Đông Dương tại Pháp, 1939 - 1952”, và một số nhân chứng như họa sỹ Lê Bá Đảng, ông Lê Văn Phu, cùng con cái của một số người lao động Đông Dương đã có mặt tại hội thảo.
Tháng 9/1939, Pháp tiến hành tuyển mộ, chủ yếu bằng cưỡng bức, 20.000 nông dân Việt Nam. Những người này được đưa tới Pháp bằng tàu biển và sau đó được chuyển đến các xưởng sản xuất vũ khí để làm việc. Đến năm 1940, sau khi thua trận, Pháp đã quyết định đưa những công nhân này trở về nước.
Nhưng do cục diện chiến tranh thay đổi đột ngột vào tháng 6 năm 1940, tuyến đường hàng hải bị phong tỏa, nên 15.000 người bị mắc lại ở Pháp trong suốt Thế chiến II và cả về sau này. Chính quyền Pháp đã đưa những người công nhân còn bị mắc lại về các trại lao động ở nhiều tỉnh miền Nam nước Pháp.
Đặc biệt, trong thời gian từ 1941-1945, khoảng 1.500 người lính thợ đã được chuyển đến vùng Camargue. Công việc chính của họ là rửa mặn cho đồng ruộng, phát triển trồng lúa và sản xuất muối. Theo nhà báo Pierre Daum, chính nhờ có những người lao động nhập cư Đông Dương mà vùng Camargue đã trồng được loại thóc lúa con người ăn được, góp phần vào sự phồn thịnh của vùng này.
Hoàn cảnh của những người lính thợ Việt Nam trong giai đoạn Thế chiến lần thứ II mới chỉ được biết đến từ một vài năm trở lại đây nhờ sự quan tâm của báo giới Pháp, trong đó có nhà báo Pierre Daum. Cuốn sách của ông kể về số phận của những người nông dân Việt Nam bị chính quyền thực dân bắt đưa sang Pháp phục vụ chiến tranh.
Giới thiệu tác phẩm của mình tại hội thảo, ông Pierre Daum đã nhắc lại quá trình những người lao động Đông Dương được đưa từ Việt Nam sang Pháp, sự bất công mà họ phải chịu trước kia và những ghi nhận gần đây của chính quyền Pháp đối với những công lao đóng góp của họ.
Tác giả đã giành 4 năm để tìm và gặp gỡ những nhân chứng còn lại hiện đang sống cả ở Pháp và Việt Nam để viết nên cuốn sách mà nhờ nó, bức màn che phủ một phần lịch sử thuộc địa Pháp đã được vén lên, những người lính thợ Việt Nam đã được nhớ đến và tôn vinh.
Tại hội thảo, một số nhân chứng và con cái của những người lao động Đông Dương trước kia cũng nhắc lại những nỗi cơ cực mà họ phải chịu do không được công nhận ở Pháp.
Để tôn vinh những người lính thợ Đông Dương, tháng 12/2009, thành phố Arles (nơi có vùng trồng lúa Camargue) đã trao tặng huy chương cho những người lao động Việt Nam bị đưa tới thành phố này trong Thế chiến thứ II.
Bà Hélène Luc, thượng nghị sĩ danh dự, Chủ tịch hội AAFV, hy vọng nhiều nơi khác cũng sẽ noi theo Arles. Thậm chí bà còn gửi một yêu cầu chính thức đề nghị chính phủ Pháp tôn vinh và có chính sách thỏa đáng với họ.
Tác giả cuốn sách, nhà báo Pierre Daum, cũng cho rằng Pháp cần phải thừa nhận một trang tối trong lịch sử thuộc địa của nước này và từ đó có hành động tưởng nhớ và tôn vinh công lao của những người lao động Đông Dương./.
Được tổ chức theo sáng kiến của Hội hữu nghị Pháp-Việt (AAFV), Trung tâm thông tin tư liệu về Việt Nam tại Pháp (CID) và UGVF, hội thảo ở thủ đô Paris này đã thu hút sự chú ý của đông đảo bạn bè Pháp và bà con Việt kiều.
Đặc biệt, ông Pierre Daum, tác giả cuốn sách “Những người bị cưỡng bức nhập cư - Những người thợ Đông Dương tại Pháp, 1939 - 1952”, và một số nhân chứng như họa sỹ Lê Bá Đảng, ông Lê Văn Phu, cùng con cái của một số người lao động Đông Dương đã có mặt tại hội thảo.
Tháng 9/1939, Pháp tiến hành tuyển mộ, chủ yếu bằng cưỡng bức, 20.000 nông dân Việt Nam. Những người này được đưa tới Pháp bằng tàu biển và sau đó được chuyển đến các xưởng sản xuất vũ khí để làm việc. Đến năm 1940, sau khi thua trận, Pháp đã quyết định đưa những công nhân này trở về nước.
Nhưng do cục diện chiến tranh thay đổi đột ngột vào tháng 6 năm 1940, tuyến đường hàng hải bị phong tỏa, nên 15.000 người bị mắc lại ở Pháp trong suốt Thế chiến II và cả về sau này. Chính quyền Pháp đã đưa những người công nhân còn bị mắc lại về các trại lao động ở nhiều tỉnh miền Nam nước Pháp.
Đặc biệt, trong thời gian từ 1941-1945, khoảng 1.500 người lính thợ đã được chuyển đến vùng Camargue. Công việc chính của họ là rửa mặn cho đồng ruộng, phát triển trồng lúa và sản xuất muối. Theo nhà báo Pierre Daum, chính nhờ có những người lao động nhập cư Đông Dương mà vùng Camargue đã trồng được loại thóc lúa con người ăn được, góp phần vào sự phồn thịnh của vùng này.
Hoàn cảnh của những người lính thợ Việt Nam trong giai đoạn Thế chiến lần thứ II mới chỉ được biết đến từ một vài năm trở lại đây nhờ sự quan tâm của báo giới Pháp, trong đó có nhà báo Pierre Daum. Cuốn sách của ông kể về số phận của những người nông dân Việt Nam bị chính quyền thực dân bắt đưa sang Pháp phục vụ chiến tranh.
Giới thiệu tác phẩm của mình tại hội thảo, ông Pierre Daum đã nhắc lại quá trình những người lao động Đông Dương được đưa từ Việt Nam sang Pháp, sự bất công mà họ phải chịu trước kia và những ghi nhận gần đây của chính quyền Pháp đối với những công lao đóng góp của họ.
Tác giả đã giành 4 năm để tìm và gặp gỡ những nhân chứng còn lại hiện đang sống cả ở Pháp và Việt Nam để viết nên cuốn sách mà nhờ nó, bức màn che phủ một phần lịch sử thuộc địa Pháp đã được vén lên, những người lính thợ Việt Nam đã được nhớ đến và tôn vinh.
Tại hội thảo, một số nhân chứng và con cái của những người lao động Đông Dương trước kia cũng nhắc lại những nỗi cơ cực mà họ phải chịu do không được công nhận ở Pháp.
Để tôn vinh những người lính thợ Đông Dương, tháng 12/2009, thành phố Arles (nơi có vùng trồng lúa Camargue) đã trao tặng huy chương cho những người lao động Việt Nam bị đưa tới thành phố này trong Thế chiến thứ II.
Bà Hélène Luc, thượng nghị sĩ danh dự, Chủ tịch hội AAFV, hy vọng nhiều nơi khác cũng sẽ noi theo Arles. Thậm chí bà còn gửi một yêu cầu chính thức đề nghị chính phủ Pháp tôn vinh và có chính sách thỏa đáng với họ.
Tác giả cuốn sách, nhà báo Pierre Daum, cũng cho rằng Pháp cần phải thừa nhận một trang tối trong lịch sử thuộc địa của nước này và từ đó có hành động tưởng nhớ và tôn vinh công lao của những người lao động Đông Dương./.
Nguyễn Thu Hà/Paris (Vietnam+)
