Hình thức thi hành án tử hình là vấn đề nhận được sự quan tâm của nhiều đạibiểu Quốc hội với nhiều luồng ý kiến khác nhau trong buổi làm việc tại hộitrường, sáng 24/5, cho ý kiến vào Dự thảo Luật Thi hành án hình sự.
Đại biểu Lê Thị Nga (Thái Nguyên) cho rằng tính răn đe của hình phạt tử hìnhlà ở chỗ quyết định tước đi sinh mạng của người phạm tội, chứ không liên quanđến hình thức tử hình là xử bắn hay tiêm thuốc độc.
Các đại biểu Trần Bá Thiều (Hải Phòng), Nguyễn Hữu Nhơn (Đồng Tháp), Nguyễn ThịKim Tiến (Hà Tĩnh) và một số đại biểu khác đề nghị nên sử dụng hình thức tiêmthuốc độc, bởi trong các hình thức thi hành án tử hình đang được nhiều nước ápdụng, thì hình thức tiêm thuốc độc là nhân đạo nhất, ít gây đau đớn hơn chongười bị thi hành án, bảo đảm tử thi còn nguyên vẹn và giảm áp lực tâm lý chongười trực tiếp thi hành án.
Kinh nghiệm các nước đã áp dụng hình thức này cho thấy, quy trình, công nghệsử dụng việc tiêm thuốc độc cũng dễ thực hiện. Hơn nữa, việc thay đổi hình thứcthi hành án tử hình bằng tiêm thuốc độc cũng đã được Bộ Công an nghiên cứu vàxây dựng đề án trình cấp có thẩm quyền.
Đồng tình với phương án này, đại biểu Đặng Huyền Thái (Hà Nội) đề nghị quyđịnh rõ trình tự thủ tục của phương án và đề nghị làm thí điểm trước khi áp dụngvào thực tế.
Đại biểu Phạm Xuân Thường (Thái Bình) lại cho rằng, với tình hình tội phạm ngàycàng nghiêm trọng và dã man như hiện nay nên duy trì hình thức xử bắn, nên cótrường bắn riêng và bắn tự động để giải quyết áp lực đối với người thi hành.
Theo đại biểu Đặng Văn Xướng (Long An) và một số đại biểu khác nên cho phạmnhân lựa chọn cách thi hành án bằng cách tiêm thuốc độc hoặc xử bắn. Tuy nhiên,đại biểu cũng nhấn mạnh đối với loại tội phạm dã man, bị xã hội lên án, cần thựchiện xử bắn công khai để có tác dụng răn đe.
Nhiều đại biểu đề nghị cân nhắc quy định cho phép thân nhân người bị thi hành ántử hình được nhận tử thi của người bị thi hành án về mai táng. Trước ý kiến chorằng, nếu chỉ quy định cho phép thân nhân hoặc đại diện hợp pháp của ngườibị thi hành án tử hình được nhận hài cốt sau 3 năm kể từ ngày mai táng thì thựctiễn cũng nảy sinh những vấn đề phức tạp.
Ở một số tỉnh phía Nam không thực hiện việc cải táng, việc quy định như vậylà không khả thi. Nhiều trường hợp sau khi xử bắn và mai táng, thân nhânngười bị tử hình tìm mọi cách lấy trộm tử thi, có địa phương tỷ lệlấy trộm tử thi sau khi thi hành án tử hình đến 90%, dẫn đến khó khăntrong quản lý phần mộ của người bị thi hành án tử hình.
Đại biểu Ngô Tự Nam (Đồng Tháp) và một số đại biểu đề nghị cho phép thân nhânđược nhận tử thi trong một số trường hợp và cần quy định rõ trường hợp nào khôngđược phép nhận.
Đại biểu Trần Bá Thiều (Hải Phòng) và nhiều đại biểu cho rằng nên cho thânnhân nhận tử thi bởi dù đây là đối tượng bị xã hội lên án nhưng sau khi thi hànhán rất ít gia đình bỏ hài cốt. Việc cho thân nhân nhận tử thi sẽ giải quyết đượcviệc bị đào trộm tử thi.
Tuy nhiên, đại biểu đề nghị việc nhận tử thi cần đi kèmvới điều kiện đây không phải là đối tượng cộm cán, cầm đầu băng đảng để tránhgây mất an ninh trật tự. Sau khi nhận, gia đình phải an táng ngay, không được tổchức tang lễ như bình thường.
Các đại biểu Nguyễn Thị Kim Tiến (Hà Tĩnh), Nguyễn Văn Luật (Kiên Giang) cũng đềnghị cho người nhà nhận thi hài về mai táng khi có đơn xin, có ý kiến của chínhquyền cơ sở và có điều kiện kèm theo như không tổ chức tang lễ, nếu vi phạm sẽbị xử lý theo quy định của pháp luật.
Các đại biểu Phạm Xuân Thường (Thái Bình),Phạm Quốc Anh (Đồng Nai) đề nghị thực hiện hỏa táng trước khi cho người nhà nhậntro cốt.
Các đại biểu còn cho ý kiến vào một số vấn đề còn nhiều ý kiến khác nhau nhưtrách nhiệm của Tòa án trong thi hành án hình sự; nhiệm vụ, quyền hạn của Ủy banNhân dân các cấp trong thi hành án hình sự; hệ thống tổ chức thi hành án hìnhsự; nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan thi hành án hình sự công an cấp tỉnh, cấphuyện; chế độ lao động và sử dụng kết quả lao động của phạm nhân; chế độ quản lý,giáo dục đối với phạm nhân là người chưa thành niên./.
Đại biểu Lê Thị Nga (Thái Nguyên) cho rằng tính răn đe của hình phạt tử hìnhlà ở chỗ quyết định tước đi sinh mạng của người phạm tội, chứ không liên quanđến hình thức tử hình là xử bắn hay tiêm thuốc độc.
Các đại biểu Trần Bá Thiều (Hải Phòng), Nguyễn Hữu Nhơn (Đồng Tháp), Nguyễn ThịKim Tiến (Hà Tĩnh) và một số đại biểu khác đề nghị nên sử dụng hình thức tiêmthuốc độc, bởi trong các hình thức thi hành án tử hình đang được nhiều nước ápdụng, thì hình thức tiêm thuốc độc là nhân đạo nhất, ít gây đau đớn hơn chongười bị thi hành án, bảo đảm tử thi còn nguyên vẹn và giảm áp lực tâm lý chongười trực tiếp thi hành án.
Kinh nghiệm các nước đã áp dụng hình thức này cho thấy, quy trình, công nghệsử dụng việc tiêm thuốc độc cũng dễ thực hiện. Hơn nữa, việc thay đổi hình thứcthi hành án tử hình bằng tiêm thuốc độc cũng đã được Bộ Công an nghiên cứu vàxây dựng đề án trình cấp có thẩm quyền.
Đồng tình với phương án này, đại biểu Đặng Huyền Thái (Hà Nội) đề nghị quyđịnh rõ trình tự thủ tục của phương án và đề nghị làm thí điểm trước khi áp dụngvào thực tế.
Đại biểu Phạm Xuân Thường (Thái Bình) lại cho rằng, với tình hình tội phạm ngàycàng nghiêm trọng và dã man như hiện nay nên duy trì hình thức xử bắn, nên cótrường bắn riêng và bắn tự động để giải quyết áp lực đối với người thi hành.
Theo đại biểu Đặng Văn Xướng (Long An) và một số đại biểu khác nên cho phạmnhân lựa chọn cách thi hành án bằng cách tiêm thuốc độc hoặc xử bắn. Tuy nhiên,đại biểu cũng nhấn mạnh đối với loại tội phạm dã man, bị xã hội lên án, cần thựchiện xử bắn công khai để có tác dụng răn đe.
Nhiều đại biểu đề nghị cân nhắc quy định cho phép thân nhân người bị thi hành ántử hình được nhận tử thi của người bị thi hành án về mai táng. Trước ý kiến chorằng, nếu chỉ quy định cho phép thân nhân hoặc đại diện hợp pháp của ngườibị thi hành án tử hình được nhận hài cốt sau 3 năm kể từ ngày mai táng thì thựctiễn cũng nảy sinh những vấn đề phức tạp.
Ở một số tỉnh phía Nam không thực hiện việc cải táng, việc quy định như vậylà không khả thi. Nhiều trường hợp sau khi xử bắn và mai táng, thân nhânngười bị tử hình tìm mọi cách lấy trộm tử thi, có địa phương tỷ lệlấy trộm tử thi sau khi thi hành án tử hình đến 90%, dẫn đến khó khăntrong quản lý phần mộ của người bị thi hành án tử hình.
Đại biểu Ngô Tự Nam (Đồng Tháp) và một số đại biểu đề nghị cho phép thân nhânđược nhận tử thi trong một số trường hợp và cần quy định rõ trường hợp nào khôngđược phép nhận.
Đại biểu Trần Bá Thiều (Hải Phòng) và nhiều đại biểu cho rằng nên cho thânnhân nhận tử thi bởi dù đây là đối tượng bị xã hội lên án nhưng sau khi thi hànhán rất ít gia đình bỏ hài cốt. Việc cho thân nhân nhận tử thi sẽ giải quyết đượcviệc bị đào trộm tử thi.
Tuy nhiên, đại biểu đề nghị việc nhận tử thi cần đi kèmvới điều kiện đây không phải là đối tượng cộm cán, cầm đầu băng đảng để tránhgây mất an ninh trật tự. Sau khi nhận, gia đình phải an táng ngay, không được tổchức tang lễ như bình thường.
Các đại biểu Nguyễn Thị Kim Tiến (Hà Tĩnh), Nguyễn Văn Luật (Kiên Giang) cũng đềnghị cho người nhà nhận thi hài về mai táng khi có đơn xin, có ý kiến của chínhquyền cơ sở và có điều kiện kèm theo như không tổ chức tang lễ, nếu vi phạm sẽbị xử lý theo quy định của pháp luật.
Các đại biểu Phạm Xuân Thường (Thái Bình),Phạm Quốc Anh (Đồng Nai) đề nghị thực hiện hỏa táng trước khi cho người nhà nhậntro cốt.
Các đại biểu còn cho ý kiến vào một số vấn đề còn nhiều ý kiến khác nhau nhưtrách nhiệm của Tòa án trong thi hành án hình sự; nhiệm vụ, quyền hạn của Ủy banNhân dân các cấp trong thi hành án hình sự; hệ thống tổ chức thi hành án hìnhsự; nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan thi hành án hình sự công an cấp tỉnh, cấphuyện; chế độ lao động và sử dụng kết quả lao động của phạm nhân; chế độ quản lý,giáo dục đối với phạm nhân là người chưa thành niên./.
Bích Thủy (TTXVN/Vietnam+)
