Nơi biên cương Tổ quốc, bằng việc làm cụ thể, thiết thực, Bộ đội Biên phòng đã và đang bồi đắp niềm tin, trở thành điểm tựa vững chắc cho nhân dân khu vực biên giới.
Không chỉ đồng hành cùng người dân vượt khó, ổn định cuộc sống, những người lính quân hàm xanh còn chắp cánh ước mơ học tập cho học sinh nghèo, góp phần xây dựng thế trận lòng dân vững chắc, giữ bình yên nơi phên giậu Tổ quốc.
Nhân kỷ niệm 81 năm Ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam (22/12/1944-22/12/2025), phóng viên TTXVN thực hiện chùm 3 bài viết phản ánh sinh động những việc làm cụ thể, thiết thực và giàu tính nhân văn của Bộ đội Biên phòng ở địa bàn biên giới, biển đảo.
Bài 2: Nâng bước học trò nghèo chinh phục tri thức
Luôn gắn bó chặt chẽ, mật thiết với nhân dân, những năm qua, “bố nuôi” đặc biệt mang quân hàm xanh thông qua các mô hình “Con nuôi Biên phòng,” “Nâng bước em tới trường” đã và đang trở thành điểm tựa vững chắc cho những học trò nghèo có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn vùng biên giới trên con đường chinh phục tri thức, mở ra tương lai tươi sáng hơn cho học sinh miền biên viễn.
"Người bố" đặc biệt
Mỗi sớm, em Trần Cát Nguyên Vũ (sinh năm 2011, học sinh lớp 9, Trường Trung học cơ sở Hải An) thức dậy và chuẩn bị đến trường trong lời căn dặn ân cần, kĩ lưỡng của người “bố nuôi” Thiếu tá Hồ Ngọc Việt, Đội trưởng Đội Tham mưu hành chính kiêm Kế hoạch tổng hợp, Đồn Biên phòng Hải An (Bộ đội Biên phòng Quảng Trị).
Sống ở Đồn Biên phòng Hải An 5 năm, Vũ xem nơi đây như ngôi nhà thứ hai.
Vũ là con út trong gia đình có 3 người con, bố mất sớm, mẹ đi lấy chồng khác. Trước kia, em luân phiên ở với gia đình nội, ngoại. Cuộc sống của em gặp nhiều khó khăn, vất vả và thiếu thốn tình cảm.
Biết được hoàn cảnh của Vũ, thực hiện mô hình “Con nuôi Biên phòng,” năm 2019, Đồn Biên phòng Hải An đã đón em về đơn vị chăm sóc, nuôi dạy cho đến nay.
![ttxvn-con-nuoi-bien-phong-2.jpg](https://media.vietnamplus.vn/images/32a6702c183cbf9d089dd472f8821b6166b8acc21e82d907857ae8a15570b87558ef5ed3f69dd09ac4dce5a420f94b80b5322a70c4bdb858bf703196dc46522a/ttxvn-con-nuoi-bien-phong-2.jpg "Là "con nuôi" của Đồn Biên phòng Hải An, em Lê Cát Nguyên Vũ sống và thực hiện 11 chế độ sinh hoạt trong ngày, 3 chế độ trong tuần như các cán bộ, chiến sỹ. (Ảnh: Thanh Thủy/TTXVN)")
Trong đơn vị, Vũ sống và sinh hoạt theo giờ giấc của quân đội, các khoản chi phí trong học tập, ăn uống, sách, vở, áo quần... đều được đơn vị chu cấp đầy đủ.
Em Trần Cát Nguyên Vũ cho biết thời gian đầu ở trong đơn vị, em thấy lạ lẫm và sợ. Tuy nhiên dưới sự bảo ban, dạy dỗ, chăm sóc và yêu thương của các chú bộ đội, đặc biệt là “bố Việt,” em thấy mình may mắn hơn rất nhiều bạn nhỏ khác có hoàn cảnh giống em.
Cùng ăn, cùng ở, cùng sinh hoạt nhiều năm qua trong tình yêu thương của các “bố,” em luôn tự dặn phải cố gắng học thật giỏi để trở thành một chiến sỹ Biên phòng bảo vệ quê hương, Tổ quốc.
Là người “bố” trực tiếp ở cùng phòng, phụ trách chăm sóc em Vũ, Thiếu tá Hồ Ngọc Việt chia sẻ anh về công tác tại Đồn từ năm 2023, được đơn vị giao nhiệm vụ chăm sóc, dạy dỗ cháu Vũ đến nay.
Hằng ngày, ngoài nhiệm vụ chuyên môn, huấn luyện, công tác, trực sẵn sàng chiến đấu, anh Việt được phân công phụ trách, giúp đỡ, kèm cặp Vũ trong cuộc sống và học tập. Vũ là đứa trẻ ngoan và hiểu chuyện.
Tuy nhiên, vì cháu tuổi còn nhỏ nên hay ốm, có những đêm anh đã thức trắng để chăm cháu. Thời gian tới, anh sẽ nỗ lực hơn nữa để bảo ban, chăm sóc cháu cũng như hoàn thành mọi nhiệm vụ được giao.
Là con út trong gia đình có 6 anh, chị em, thuộc hộ nghèo, có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn nên con đường đến trường của em Nguyễn Thị Hồng Ngọc (sinh năm 2013, đang học lớp 7, Trường Tiểu học và Trung học cơ sở Hải Khê) gặp nhiều khó khăn.
Biết hoàn cảnh của Ngọc, từ năm 2019 đến nay, Đồn Biên phòng Hải An đã hỗ trợ em mỗi tháng 500.000 đồng từ tiền đóng góp của các cán bộ, chiến sĩ trong chương trình "Nâng bước em tới trường."
Số tiền nhỏ nhưng đã giúp em vượt qua khó khăn, tiếp tục trên hành trình chinh phục tri thức. Em Nguyễn Thị Hồng Ngọc cho biết từ ngày được các chú bộ đội của Đồn Biên phòng Hải An đỡ đầu, hỗ trợ về học phí, quan tâm, chăm sóc, dạy kèm nên kết quả học tập của em ngày càng tốt hơn.
Ngọc và Vũ chỉ là hai trong số rất nhiều học sinh nghèo được nhận nuôi và hỗ trợ từ mô hình “Con nuôi Biên phòng” và “Nâng bước em tới trường” của Bộ đội Biên phòng tỉnh Quảng Trị, triển khai từ năm 2016.
Trung tá Trần Đình Cường, Đồn trưởng Đồn Biên phòng Hải An, cho biết quá trình triển khai đến nay, các mô hình đã tạo được sự đồng thuận, ủng hộ của người dân.
Thời gian tới, đơn vị tiếp tục duy trì, mở rộng mô hình để giúp đỡ các học sinh có hoàn cảnh đặc biệt trên địa bàn với mong muốn không để học sinh nào phải nghỉ học vì khó khăn.
Theo Ban Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh Quảng Trị, Chương trình “Nâng bước em tới trường - Con nuôi Đồn Biên phòng” và Dự án “Cán bộ, chiến sỹ Quân đội nâng bước em tới trường” là điểm sáng của Bộ đội Biên phòng tỉnh.
Trong số gần 600 lượt học sinh được nhận nuôi dưỡng, đỡ đầu đã có nhiều cháu đỗ vào các trường đại học, cao đẳng, trong đó có cháu đỗ vào Học viện Biên phòng.
Ươm mầm xanh hữu nghị
Các xã A Lưới (thành phố Huế) có đa số đồng bào là người dân tộc thiểu số sinh sống. Đời sống người dân vẫn gặp nhiều khó khăn. Để góp phần ươm mầm tri thức vùng biên, Bộ đội Biên phòng thành phố Huế đã tổ chức nhiều hoạt động thiết thực, đồng hành học sinh có hoàn cảnh khó khăn.
Bộ đội Biên phòng thành phố Huế đã tích cực hỗ trợ hàng trăm học sinh có hoàn cảnh khó khăn ở khu vực biên giới được đến trường. Riêng năm học 2025-2026, Bộ đội Biên phòng thành phố Huế đang đỡ đầu 33 học sinh trong Chương trình “Nâng bước em tới trường” và 188 học sinh thuộc Dự án “Cán bộ, chiến sỹ Quân đội nâng bước em tới trường.”
Thượng tá Hồ Văn Việt, Chủ nhiệm Chính trị Ban Chỉ huy Bộ đội Biên phòng thành phố Huế, cho biết đơn vị luôn đồng hành, chia sẻ khó khăn, tạo điều kiện để học sinh vùng biên được học tập, rèn luyện, trở thành những công dân có ích cho đất nước.
Thời gian tới, các Đồn Biên phòng phối hợp với nhà trường tổ chức chương trình “Tiết học biên cương,” giáo dục truyền thống, nâng cao nhận thức cho học sinh về trách nhiệm bảo vệ chủ quyền biên giới.
Không chỉ hỗ trợ người dân, chăm lo cho học sinh biên giới nước mình, thời gian qua, Ban Chỉ huy Bộ đội Biên phòng thành phố Huế và các Đồn Biên phòng đóng quân trên tuyến biên giới Việt Nam-Lào đã sang thăm, tặng quà người nhân khu vực biên giới nước bạn.
Em Thảo A Rọt (bản Ka Lô, huyện Kà Lừm, tỉnh Sê Kông, Lào, hiện đang học Trường cấp 2 huyện Kà Lừm) được Bộ đội Biên phòng thành phố Huế trao tận tay phần quà hỗ trợ trong Chương trình “Nâng bước em tới trường - Con nuôi đồn Biên phòng.”
Em Thảo A Rọt xúc động chia sẻ: “Con cảm ơn các chú Bộ đội Biên phòng Việt Nam đã nhận đỡ đầu, giúp đỡ để con có thể tiếp tục đi học. Ở bản chỉ có trường cấp 1, nếu muốn học lên nữa thì con phải vào trung tâm huyện, đường đi lại rất khó khăn... Nếu không có sự hỗ trợ, giúp đỡ của các chú thì con sẽ không có điều kiện để tiếp tục theo học được.”
Bản Ka Lô hiện nay có 120 hộ với 563 khẩu. Đời sống người dân nơi đây còn nhiều khó khăn do địa hình hiểm trở, giao thông không thuận lợi. Cuộc sống của người dân chủ yếu dựa vào trồng trọt và chăn nuôi nhưng bị ảnh hưởng nhiều bởi điều kiện thời tiết.
Trưởng bản Ka Lô Kê Oi cho biết: “Mặc dù bản Ka Lô vẫn còn nhiều khó khăn nhưng với sự cố gắng, nỗ lực của người dân trong bản, cùng sự hỗ trợ của chính quyền, địa phương hai nước, đặc biệt là Bộ đội Biên phòng Việt Nam, đời sống bà con đã có nhiều khởi sắc. Giờ đây, người dân được sống trong những ngôi nhà kiên cố, trẻ em được học trong những ngôi nhà khang trang. Chúng tôi mong muốn trong thời gian tới tiếp tục nhận được sự quan tâm, giúp đỡ của chính quyền, địa phương hai nước và Bộ đội Biên phòng Việt Nam để cuộc sống người dân ngày càng được nâng lên.”
Theo Bộ Tư lệnh Bộ đội Biên phòng, giai đoạn 2020-2025, các tổ chức quần chúng trong Bộ đội Biên phòng nhận trách nhiệm trực tiếp chăm lo cho các cháu trong Chương trình “Nâng bước em tới trường - Con nuôi Đồn biên phòng,” được cấp ủy chính quyền địa phương, nhân dân khu vực biên giới ghi nhận, đánh giá cao.
Từ năm 2016 đến nay, các đơn vị Bộ đội Biên phòng nhận giúp đỡ gần 3.000 lượt học sinh (từ lớp 1-12) với mức 500.000 đồng/tháng/cháu, tổng trị giá gần 200 tỷ đồng.
Các học sinh được đỡ đầu đều đạt kết quả cao trong học tập, rèn luyện; trong đó có 3 em đạt giải các kỳ thi quốc gia, 42 em đạt giải các kỳ thi cấp tỉnh, 63 em đạt giải các kỳ thi cấp huyện, 443 cháu đỗ vào các trường đại học, cao đẳng và trung cấp.
Năm 2024-2025, các đơn vị tiếp tục nhận giúp đỡ 2.044 cháu (trong đó có 69 cháu người Lào, 96 cháu người Campuchia); nhận nuôi 314 cháu (139 cháu nuôi tại đồn, 175 cháu nuôi tại gia đình).
Lực lượng Bội đội Biên phòng trên cả nước và 13 đơn vị trực thuộc Bộ Quốc phòng được giao nhiệm vụ triển khai Dự án “Cán bộ, chiến sỹ Quân đội nâng bước em tới trường.”
Từ năm 2022 đến nay, toàn lực lượng Bộ đội Biên phòng đã triển khai Dự án bằng cả trách nhiệm của người lính.
Giai đoạn 2021-2025, thực hiện Dự án, 13 đơn vị trực thuộc Bộ Quốc phòng và 27 đơn vị Bộ đội Biên phòng trên cả nước đã hỗ trợ 21.165 lượt học sinh; trong đó nhận nuôi 1.600 lượt em tại các đơn vị quân đội và hỗ trợ tại gia đình 19.565 lượt em, tổng kinh phí thực hiện 180 tỷ đồng. Hiện nay, toàn quân nhận nuôi 400 em và nhận hỗ trợ 5.437 em.
Hiệu quả của Chương trình không chỉ thể hiện qua kết quả học tập, rèn luyện tiến bộ của các cháu mà “trái ngọt” còn là việc xây dựng, góp phần phát triển bền vững, lâu dài vùng biên giới.
Từ việc được đỡ đầu, nuôi dưỡng, nhiều cháu có nguyện vọng sau này trở thành người lính Biên phòng. Đây chính là sự “ươm mầm cho tương lai" - xây dựng lực lượng bảo vệ biên giới toàn dân rộng khắp; củng cố mối quan hệ đoàn kết, gắn bó máu thịt giữa Quân đội, Bộ đội Biên phòng với nhân dân; tăng cường xây dựng “thế trận lòng dân,” nền biên phòng toàn dân vững chắc, góp phần giữ vững biên giới hòa bình, ổn định, hữu nghị, hợp tác và phát triển./.
Bài 1: Vững vàng thế trận lòng dân
Bài cuối: Biên giới thắm tình hữu nghị
